سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
خصوصیات گیاهشناسی:
برازمبل (Perovskia abrotanoides) جنس کوچکی از خانواده lamiaceae بوده که در ایران و برخی کشورهای همسایه به صورت اندمیک وجود دارد که ساقه‌هاى آن راست و منشعب و در قاعده چوبى و تماماً پوشیده از کرک‌هاى کوتاه و سفید است.
گیاهىست بوته‌اى یا نیمه درختچه‌اى و به ارتفاع تا یک متر که توسط بذر تکثیر مى‌یابد. که چند سلولى ساده و یا منشعب هستند. علاوه بر این، در سطح ساقه و به‌طور پراکنده غده‌هائى طلائى رنگ دیده مى‌شود.
برگها تخم‌مرغى کشیده، به طول ۴ تا ۷ سانتى‌متر و عرض ۵/۲ سانتى‌متر، داراى پهنکى چند قسمتی، بدون کرک یا گاهى داراى کرک‌هاى کوتاه و پراکنده و همراه با تعدادى غده طلائى رنگ مى‌باشند. قطعات پهنک باریک و مستطیلى شکل بوده و به طول ۴ تا ۶ میلى‌متر و عرض ۵/۰ تا ۴/۱ میلى‌متر مى‌باشند و رأس آنها تا حدودى مدوّر است. برگها بر روى دمبرگ‌هائى به طول ۵ تا ۸ میلى‌متر مستقر هستند.
گل‌ها متعدد و به‌صورت دسته‌هائى دو تا چهارتائى و گاهى تا شش گل به‌صورت مجتمع مشاهده مى‌شوند. فاصله گل‌ها از یکدیگر تقریباً زیاد است و این موضوع موجب تشکیل گل‌آذین به شکل پانیکول و به طول ۲۷ تا ۴۰ سانتى‌متر مى‌شود. کاسه گل استکانى – لوله‌اى شکل، به طول ۴ تا ۵ میلى‌متر، به رنگ بنفش و پوشیده از کرک‌هاى ساده، بلند و به رنگ سفید یا بنفش هستند. جام گل صورتى رنگ، به طول ۹/۰ تا ۱/۱ سانتى‌متر که سطح خارجى آن داراى کرک‌هاى کوتاه و پراکنده بوده و کمى از لوله کاسه گل خارج و داراى دو لوب است. لوب بالائى داراى چهار لوب تقریباً مدوّر بوده و لوب پائینى بیضى تا تخم‌مرغى شکل و حاشیه‌اى صاف دارد. گل‌ها بدون دمگل و یا داراى دمگلى به طول ۵/۰ سانتى‌متر است. میوه این گیاه فندقه، واژ تخم‌مرغی، به طول ۸/۱ تا ۲ و پهناى یک میلى‌متر با سطحى صاف و تیره‌رنگ است. گیاه برازمبل از طریق بذر قابل تکثیر است و بهترین خاک برای آن، خاک لومی رسی و یا شن لومی می باشد. گیاه دارویی برازمبل در ماه های تیر و مرداد شروع به گل دهی می کند.
خواص دارویی و درمانی:
- این گیاه از دیرباز به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده و به عنوان داروی خنک کننده در درمان تب به کار می رفته است. امروزه این گیاه کاربرد وسیعی در صنایع داروسازی و آرایشی دارد.
- در طب سنتي، به همراه ساير گونه هاي دارويي به عنوان مقوي، ضدعفوني کننده، مسکن دردهاي روماتيسمي، رفع التهاب، ليشمانيوز و دفع کرم و انگل مصرف مي شود.
- برخی پژوهش‌ها نشان داده که ترکیبات موجود در این گیاه خاصیت ضد توموری و ضد سرطانی نیز دارد. محققان ایرانی در مطالعات آزمایشگاهی بر روی سلولهای سرطان معده نشان دادند که عصاره گیاه «برازمبل» می‌تواند تعداد سلولهای سرطانی زنده را در محیط کشت کاهش دهد.
* برای آشنایی بیشتر با این گیاه و سایر خواص آن می توانید به قسمت "منابع علمی" و همچنین "فیلمهای آموزشی" موجود در فعالیت اقتصادی برداشت گیاهان دارویی در اقلیم سرد مراجعه نمایید.
نقاط رشد و پراکنش:
اغلب به صورت خودرو درحاشيه جاده هاي کوهستاني با اقليم سرد و خشک دو استان گلستان و خراسان شمالي رويش دارد. رویش این گیاه زمین‌هاى سنگلاخى بوده و در بعضى از مناطق به‌عنوان درختچه‌های زینتى نیز کاشته مى‌شوند.
منابع:
سایت مرجع دانش (https://www.sid.ir/)
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد داشگاهی (www.sid.ir)
خبرگزاری علم و فناوری استان اردبیل (http://stnews.ir/)
خصوصیات گیاه شناسی :
گیاه بشقابی سنبله ای (scutellaria pinnatifida a hamilt) متعلق به تیره lamiacea به عنوان گیاه دارویی کاربردهای زیادی در درمان بیماری ها دارد.
گیاهیست پایا، کاموفیت درقاعده تقریباً چوبی، کرک دار، خوابیده یا خیزان، پرساقه، ساقه متعدد، سبز متمایل به ارغوانی، کرک دار، از قاعده منشعب به بلندی ۳۰-۱۰سانتی متر، برگ های پایینی ساقه با دمبرگی کوتاه، پهنک تخم مرغی- مثلثی، دندانه اره ای – کنگره ای، سطح زیرین سبز، سطح رویی ارغوانی رنگ، در هردو سطح پوشیده از کرک های برهم خوابیده، برگ های بالای ساقه بدون دمبرگ، در زیر برگه ها قرار گرفتند. گل آذین متراکم، برگه ها تخم مرغی یا مثلثی، نوک دار، بلندتر از کاسه گل، پوشیده از کرک های سفید کوتاه، کاسه در گل ۳/۵-۴ میلی متر، در حالت میوه ۶-۵ میلی متر، پوشیده از کرک های سفید، جام گل زرد یا تقریباً ارغوانی- زردرنگ، کرک دار، با لوله ای باریک و خمیده در قاعده و منتهی به پهنک تقریباً گشاده و وسیع، لب پایینی جام زرد رنگ.
مواد مؤثره و ترکیبات شیمیایی:
گلوکوزیدی به نام اسکوتلارین عامل فعال گیاه است. همچنین اسیدفوریک و اسیدسینامیک نیز در گیاه وجود دارد به علاوه مواد دیگری از جمله اسانس روغنی فرار در این گیاه وجود دارد.
قسمت مورد استفاده:
برگ، گیاه و ریشه
خواص درمانی :
برای تقویت و آرامش اعصاب، رفع بی خوابی، تسکین انواع دردهای عصبی و نیش حشرات و جانوران سمی تجویز می شود.
پراکنش جغرافیایی:
استان قم :وشنوه۱۹۰۰متر، کاسوا۲۰۰۰متر، پلنگ دره ۱۹۰۰متر
منابع:
سایت صدا و سیمای مرکز قم (http://qom.irib.ir/)
سایت www.virascience.com
بَنِه یا پسته ی کوهی یا کُلخُنگ (در متون طب سنتی حبه الخضراء)، درختی از سرده پسته (سرده) بوده که گونه های مختلفی از آن وجود دارد.
خصوصیات گیاهشناسی:
درختی است دو پایه، دارای برگهای تک شانه‌ای (دارای ۱ تا ٧ برگچه) برگچه‌ها بیضوی تخم‌مرغی شکل، شکل میوه آن کروی به قطر حدوداً ۵ میلی‌متر، ابتدا صورتی سپس قرمز و در زمان رسیدن کامل، پوشش میوه سبز رنگ می‌شود. ارتفاعش تا ۷ یا ۹ متر نیز رسیده است. اگر چه آمار دقیقی از تعداد درختان بنه در بانه موجود نیست اما تعداد آنها بین ۱۰ تا ۲۰ هزار اصله تخمین زده شده است. به‌طور متوسط از هر درخت ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ گرم سقز بدست می‌آید که در شرایط مناسب و سال‌های پرباران این مقدار بیشتر هم می‌شود.
کابردها:
- در بعضی از مناطق کوهستانی مانند زاگرس به میوه آن «قزو» می‌گویند که برای خوشبو کردن دوغ و روغن حیوانی و همچنین در درست کردن ترشی استفاده می‌کنند.
- ۲۵ درصد از شیره سقز حاوی روغن پرارزش و صنعتی تربانتین است که کاربردهای فراوانی در صنعت دارد.
- علاوه بر این از شیره سقز در تهیه آدامس، عطر، خوشبوکننده‌ها، حشره‌کش‌ها و در صنعت داروسازی در تهیه نرم‌کننده‌ها و ضد عفونی‌کننده‌ها استفاده می‌شود.
- همچنین در صنعت پلاستیک‌سازی، تهیه واکس کفش و چرم و صنعت چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بعلت نبود صنایع تبدیلی مناسب، اکثر سقز تولیدی در ایران به خارج از کشور صادر گردیده و به عنوان مواد پایه بسیاری از صنایع یادشده بکار برده می‌شود.
خواص دارویی و درمانی:
این میوه کوچک طبع گرم و خشک دارد. به همین دلیل بیشتر در فصول سرد سال مصرف می‌شود.
- درخت بنه منبع تولید شیره سقز است. سقز که در لُری آن را بریژه یا بریزَه ، در لری خرم ابادی به آن وَنِوشک یا کُلِنگ و در کردی منطقه بانه به آن بنِشت گفته می‌شود؛ صمغی به رنگ سبز خیلی روشن، غلیظ و بسیار چسبنده‌است که استفادهٔ دارویی فراوان داشته و به عنوان یک ملین قوی در درمان یبوست و درمان ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود.
- میوه درخت پسته کوهی به دلیل ترکیبات و ویتامین‌های مؤثری که دارد، برای درمان انواع بیماری‌ها به خصوص بیماریهای التهابی مانند روماتوئید و دردهای مفصلی مفید است.
- همچنین به عنوان مرهمی برای زخم به کار می‌رود. دانه این میوه روغنی ارگانیک و سرشار از اسید‌های آمینه مقوی است.
+ برای آشنایی بیشتر با این گیاه و خواص آن به قسمت اطلاعات فنی - دانش و فناوری مراجعه فرمایید.
نقاط رشد و پراکنش:
بنه یکی از درختان بومی ایران است. درخت بنه در ارتفاعات رشته کوه زاگرس و مناطق کوهستانی در شرق کشور، به وفور یافت می‌شود.
ازجمله کهنسال‌ترین درختان بنه در ایران می‌توان به بنه قدمگاه رچ، بنه آرامگاه بوذرجمهر در استان خراسان جنوبی، کلخونگ کهنسال بُزپَر در بوشهر، بنه کهنسال امام‌زاده جعفر چهار طاق در استان سمنان، بنه بن‌دشت در استان فارس و بنه کهنسال و امام‌زاده جعفر در استان چهارمحال و بختیاری اشاره کرد.
اگر دنبال بنه نارس هستید، می‌توانید آن را در اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد از طبیعت کوهستانی زاگرس یا کوه‌های شرق کشور تهیه کنید.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت فرارو (https://fararu.com/)
یکی از مهمترین گیاهان دارویی اسانس دار، بومادران (Achillea millefolium) متعلق به گروه گیاهان دولپه و تیره کاسنی می باشد. از این گیاه زیر گونه بومادران البرزی یک گیاه بومی و انحصاری رشته کوه البرز است که در اسانس اندام گل و برگ آن بیش از ۶۰ درصد کامازولن وجود دارد و از این جهت با هیچ گیاهی قابل مقایسه نیست که این کامازولن در صنايع غذايي، آرايشي-بهداشتي، عطرسازی و دارويي کاربرد دارد.
ترکیبات شیمیایی:
کاريوفيلن الکل، کاريوفيلن اکسايد، کامفور، بورنئول و بتا-اودسمول ديگر ترکيب هاي شاخص بودند.
خواص دارویی و درمانی:
- کامازولن موجود در بومادران البرزی دارای خاصیت ضد التهاب است و در مصارف خارجی از عصاره آن کرم های ضد التهاب پوستی و جلوگیری از اگزما تهیه می شود.
مناطق رشد و پراکنش:
در ایران: استان تهران: منطقه دیزین در رشته کوه البرز (ارتفاع ۲۸۰۰ متری)، استان گلستان: در اراضی جنگلی،مرتعی و زراعی گرگان و بندر ترکمن .
منابع:
سایت مرجع دانش (https://civilica.com/)
فصلنامه علمی-پژوهشی تحقيقات گياهان دارويی و معطر ايران - استان گلستان
سایت پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (www.sid.ir)
بومادران معمولی یا بومادران هزار برگ، گیاهی است از تیرهٔ گل‌ستاره‌ای‌ها از سردهٔ بومادران
گیاهی است علفی و یکساله، دارای ساقه و شاخه‌های راست به ارتفاع ۲۵ تا ۶۰ سانتیمتر که در نواحی بحرالروم (مدیترانه) و غالب نقاط ایران می‌روید. این گیاه به رنگ سبز مایل به زرد با دمبرگ دراز و گلهایی مجتمع به صورت خوشهٔ دراز در کنارهٔ برگها دارد. دانه اش تقریباً کروی و صاف است. سرشاخه‌های گل دار این گیاه بعلت دارا بودن اسانس بوی مخصوص دارند. مشک چوپان در طب عوام به عنوان خلط آور مصرف می‌شود و برای آن اثر ضد تشنج و نیرو دهنده و تسکین دهنده تنگی نفس ذکر شده‌است.به آن مشک داش هم گفته شده‌است.
بومادران علف هرز مزارع است و به صورت خودرو در دشت‌ها و کنار جاده‌ها و نواحی کوهستانی اروپا و در مناطقی از شمال ایران و ارتفاعات البرز و درکوه‌های کرمان به‌خصوص کوه هزار و کوه بیدخوان بردسیر می‌روید. زمان گلدهی گیاه از اواخر اردیبهشت تا پایان تیرماه و بهترین زمان برداشت نیمه اول تیرماه است. بومادران ازتیرهٔ کاسنی و از تیره مرکبیان است انواع مختلفی دارد که درکتاب فلور ایلام موجود و ثبت شده میباشد این گیاه در استان ایلام به وفور یافت می‌شود. بومادران با گلهای زرد رنگ در استان لرستان نیز می‌روید و در گویش لری «برنجداس» نامیده می‌شود.
منابع:
سایت ویکی پدیا
۱-لغتنامه دهخدا: مشک چوپان.
۲-فرهنگ فارسی معین
۳-دانشنامه گیاهان دارویی و میوه ها ؛ تالیف : مهندس رضا محمدی جاویدی
۴- خواص سبزی ها؛به کوشش:محمدجواد هوشیار
۵- به نقل از کتاب داروهای گیاهی رسمی ایران
خصوصیات گیاهشناسی:
بید سفید درختی است از خانواده بیدها (Salicaceae) .این درخت درختیست برگریز که ارتفاعی بین ۱۰ تا ۳۰ متر دارد ، گستردگی این درخت ۸ متر میباشد و ۲۰ تا ۵۰ سال نیاز است تا درخت به ارتفاع نهائی خود برسد. سرعت رشد این درخت تقریبا سریع است. پوست درخت نرم و انعطاف پذیر و شاخه های آن باریک است. قطر تنه این درخت ۱ متر بوده ، پوشیده از پوستی قهوه ای تیره و شاخه هایی نرم، باریک و سست و کم و بیش آویخته است. ریشه های بزرگی دارد که معمولاً ساق دار هستند و در برخی از زمین ها، ریشه ها بیرون از خاک درخت نیز می رویند. برگ های درخت بید سفید، بیضی کشیده تخم مرغی، نوک تیز، سبز کبود، غده دار و پوشیده از کرک هستند، این برگها ۵ تا ۱۰ سانتی متر طول دارند و ۰.۵ تا ۱.۵ سانتی متر عرض دارند.(برگهای این درخت در مقایسه با برگهای سایر بیدها روشن تر است). چوب این درخت سبک وزن است و در برابر پوسیدگی مقاومت کمی دارد.شاخه های بید سفید نازک و با رنگ قهوه ای مایل به قرمز هستند.
درختهای بید سفید یا جنسیت نر دارند یا ماده و گرده افشانی توسط حشرات صورت می گیرد. گل های نر درخت بید سفید دارای دو پرچم آزاد با میله ای از تارهای پنبه ای در قاعده می باشند و موسم گل دهی آن در ماه های فروردین و اردیبهشت می باشد.
میوه درخت بید سفید، کپسول تخم مرغی و بدون کرک است، میوه این درخت زینتی به حساب نمی آید. میوه این درخت در اواسط تابستان می رسد.
خاک مناسب برای این درخت خاک لومی،شنی،ماسه ای مرطوب و خوب زهکشی شده میباشد.دمایی بین -۸ تا ۱۶ درجه ، دمایی مناسب برای این گیاه میباشد.آبیاری متوسط برای این درخت لازم است.
ترکیبات شیمیایی:
پوست درخت حاوی شیره با مقادیر زیاد اسید سالیسیک است. از این ترکیب به نام سالیکوزید یا سالیسین نیز یاد می شود که مقدار آن در گونه های مختلف درخت بید متفاوت است.
خواص دارویی و درمانی:
از گذشته تا کنون، از پوست و برگ های خشک انواع درخت بید در موارد مختلف و گوناگون استفاده دارویی می شود.
- برگهای این گیاه را می توان جایگزین چای کرد. پوست داخلی درخت بید سفید به صورت خام یا پخته مصرف می شود و می توان آن را خشک کرد و به آرد غلات اضافه کرد برای پختن نان ؛البته عطر و طعم تلخی دارد.
- برگ آن تقویت کننده قلب است .
- پوست این گیاه تب بر بوده ، سر درد را نیز تسکین مى دهد.
- چکاندن جوشانده برگ آن در گوش ، چرک گوش را از بین می برد.
مناطق رشد و پراکنش:
در جهان: این درخت بومی اروپا و غرب و مرکز آسیا است و بیشتر در شمال آفریقا، اروپا، آناتولی، عراق، ایران، قفقاز، افغانستان، سیبری و تالش می روید.
در ایران: در استان‌های کردستان، کرمانشاه، همدان، لرستان و تهران می‌روید.
اغلب بید سفید جزء درختان زینتی محسوب می شود که در کنار نهرها و رودخانه ها و در جنگلها به وفور یافت می شود.
خواستگاه این درخت مناطق معتدل نیمکره ی شمالی زمین است. این درخت در خاک های مرطوب و آب و هوای سرد رشد می کند.
منابع:
سایت دلگرم (www.delgarm.com)
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org)
سایت صدا و سیمای مرکز کهکیلویه و بویر احمد (http://yasouj.irib.ir)
سایت نگاه (Negahmedia.ir)
نامهای دیگر: علف خر برگ باریک، بید علفی غاری، غاربیدی
گیاهیست چندساله و سریع الرشد که تا ارتفاع ۲ متر رشد می کند. این گیاه قابل کشت است اما تثبیت نیتروژن انجام نمی دهد.
در محیطهای نیمه سایه یا آفتاب کامل رشد می کند. خاک مطلوب آن سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین می باشد و در خاکهای ضعیف یا رسی سنگین قادر به رشد نیست. خاک اسیدی، خنثی، قلیایی برای آن مناسب است اما نباید میزان قلیایی یا اسیدی خاک زیاد باشد. در خاک مرطوب با زهکشی مناسب می توان این گیاه را کاشت. نوع گلهای آن نر و ماده است و به کمک زنبورها گرده افشانی می کند. این گیاه در برابر شوری، خشکی و یخ زدگی مقاومتی ندارد.
خواص دارویی و درمانی:
- ضد اسپاسم، شل کننده عضلانی
- ضد التهاب
- ضماد
- قابض
- مسهل محرک روده (نسبتا ملایم)
- مقوی، تونیک
- نرم کننده بافت های تحریک شده (به خصوص غشاهای مخاطی)
- نرم کننده پوست
- خواب آور
منابع:
شبکه گیاهی ایران (http://www.netplant.ir/)
پولک (پُلک) یا سنبله ارسبارانی با نام انگلیسی Hedge nettle .“پولک” گیاهی است علفی از خانواده نعناعیان (LABIATAE) و بوته‌ای به طول ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر. برگ های آن بیضی شکل با حاشیه های صاف که در قسمت پشتی کرکدار و سفید رنگ و در سطح رویی خاکستری رنگ می باشد.
تعداد گل در هر تجمع تا شش عدد بوده و فاصله تجمعات در پایین بیشتر است. رنگ گل ها صورتی مایل به ارغوانی با کرک های ابریشمی در قسمت بیرون است.
تکثیر:
تکثیر این گیاه از طریق کشت یا پراکنش بذرهای آن صورت می گیرد.
اندام مورد استفاده:
برگ و سرشاخه های تازه، علفی و گیاهی گل دار می باشد.
ترکیبات شیمیایی:
گیاه پولک با وجود انواع فلاونوئیدها و اسانس هایی از جمله آلفا پینن، بتا پی نن، او سیمن، لیمونن و میرسن، دارای خاصیت ضدعفونی کنندگی بسیار بالا دارد.
خواص دارویی و درمانی:
- در طب سنتی از برگها و سرشاخه‌های گل‌دار گیاه پولک به عنوان آنتی بیوتیک استفاده می‌کنند. در واقع گیاه پولک به پنیسیلین طبیعی معروف است.
- گیاه پولک ضد التهاب، ضدعفونی کننده، ضد باکتری و ضد میکروب است.
- در درمان بیماری هایی از جمله سینوزیت، آسم، روماتیسم، سرماخوردگی، عفونت ادراری و سوزش ادرار و عفونت داخلی زنان بسیار موثر است و برای ضد عفونی کردن دستگاه تنفسی، دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی زنان به کار می رود.
- می توانیم از مخلوط آویشن، پولک و پنیرک به جای آموکسی سیلین یا آمیکاسین که آن هم نوعی آنتی بیوتیک است استفاده کنیم.
- برای درمان عفونت های ادراری و ترشحات زرد دوران بارداری ، زنان باردار می توانند هر ۸ ساعت یک استکان عرق پولک بخورند.
- خیسانده این گیاه در برخورد با باکتری ها اثر مهار کننده قابل توجهی دارد.
- برای درمان انواع عفونت ها می توانید از دم کرده گیاه پولک استفاده کنید:
بدین صورت که یک قاشق از گیاه را داخل قوری چینی دم کنید و به مدت حداقل ۴ روز، روزی ۲ استکان نوش جان کنید.
به جای خوردن آزیترومایسین که یک آنتی بیوتیک قوی است می توانید آویشن، پولک و پونه را با هم مخلوط کرده و نوش جان کنید.
طرز استفاده و حداکثر میزان استفاده روزانه و عوارض استفاده بیش از حد:
تا به حال در مصرف به اندازه این گیاه عوارضی دیده نشده است.
جالب است بدانید در تحقیقات جدید درباره تاثیر گیاه پولک در جلوگیری از رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها به این نتیجه رسیده‌اند ،که حتی خیسانده این گیاه در برخورد با باکتری‌ها اثر مهاری قابل توجهی دارد.
پس بهتر است به جای اینکه به محض احساس گلو درد خودمان را به انواع آنتی بیوتیک‌ها ببندیم کمی دم نوش پولک و پونه و پنیرک دم کنیم و با کمی عسل یا نبات بنوشیم و از زندگی لذت ببریم.
*منع مصرف شربت پلک (پولک)
مصرف این شربت برای زنان باردار ممنوع است.
فرآورده ها:
بیشتر مصرف این گیاه به صورت دم‌کرده یا جوشانده است.
نقاط رشد و پراکنش:
گیاه پولک بومی منطقه آذربایجان میباشد .
منابع:
سایت رویال کامبوچا (http://royal-kombucha.com/)
سایت نارگیل (https://nargil.ir/)
گیاه Primula auriculata با نام فارسی پامچال جویباری یا پامچال طناز از خانواده Primulaceae است. این گیاه از زمان های کهن در استان همدان به عنوان یکی از گیاهان دارویی مفید مورد مصرف بوده است. این گیاه علفی دائمی زودرس و بهاره است که در اردیبهشت ماه گل می دهد و افراد زیادی از داخل کشور و کشورهای اروپایی نظیر فرانسه را مشتاق دیدن خود کرده است.
ارتفاع این گیاه در حدود ۱۲ سانتی متر بوده و گل های آن به رنگ های صورتی و بنفش می باشد. عمر این گیاه دارویی بسیار کوتاه بوده و در سال تنها به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز می باشد.
خواص دارویی و درمانی:
- در دم این گیاه پودر سفیدرنگی موجود است که مردم عادی آن را به نام توتیا معرفی می کنند و اعتقاد دارند که کشیدن این پودر در چشم موجب جلوگیری از عوارض متعدد و ناراحتی‌های مختلف چشمی می گردد. همچنین معتقدند این ماده در پیشگیری و معالجه بیماریهایی مثل آب مروارید، آب سیاه، تراخم و بهبود خشکی‌های چشمی و ضدعفونی کردن چشم موثر است.
- این گیاه از زمان های کهن در ایران به عنوان یکی از گیاهان دارویی مهم مصرف می گردید که اکثر بیماریهای چشم را معالجه و در تقویت دید فوق العاده مفید می باشد و و در نتیجه کسانی که از این دارو مصرف می کنند زمان بیشتری طول می کشد تا به پیر چشمی مبتلا شوند.
- Sezik و همکاران با مطالعاتی که برروی ۱۰۳ گیاه در ترکیه انجام دادند به مصارف محلی این گیاه برای بیماری آنفولانزا رسیده اند.
- کشیدن توتیا در چشم موجب دیدن بهتر چشم می گردد و باعث ازدیاد توانایی بینایی می‌گردد و اگر قبل از طلوع خورشید آن را از گیاه جمع کنند دارای خاصیت درمانی موثرتری است.
- توتیا موجب از بین رفتن خارش چشم می‌شود. مصرف آن باعث شستشو و تمیزی چشم می گردد.
- همچنین توتیا موجب تحریک غدد اشکی و غدد مترشحه لبه پلک ها می گردد و سطح کره چشم را مرطوب و شفاف می‌نماید و چون از رطوبت اضافی داخل چشم جلوگیری می نماید مانع از تار شدن یا کم شدن نور چشم می گردد.
- به علت اینکه این دارو نفوذ پذیر است در نتیجه بعد از نفوذ در چشم موجب تنظیم گردش خون در مویرگهای شبکیه می گردد.سپس شبکیه خوب تغذیه می کند و بدن انسان کمتر دچار به بیماری شبکوری می شود .
- خواص گل توتیا برای سرطان: عصاره گل توتیا رشد سلولهای بدخیم را به صورت وابسته به دوز مهار می کند. القاء آپوپتوز توسط تجزیه آپوپتوتیک DNA هسته ای و فعال سازی caspas-۳ در سلول های مورد آزمایش نشان داده شده است. این یافته ها نشان می دهد که عصاره متانولی خام و مقدار دیکلورمتن P. auriculata ناشی از آپوپتوز است و پرولتراسیون را در سلول های سرطانی روده ای مهار می کند و می تواند به عنوان منبع برای ساختار در طراحی دارو برای مبارزه با سرطان روده بزرگ استفاده شود.
فرآورده ها:
بعضی ها عقیده دارند که باید این پودر را در شیر تازه ریخته و آن را خشک کرد و عده‌ای دیگر آن را در آبغوره حل نموده و برای استفاده های بعدی نگهداری می کنند.
بررسی‌های جدید نشان داد که توتیا کاملاً در محیط اسیدی محلول بوده و در محیطهای خنثی و قلیایی نامحلول میباشد (شاید علت حل کردن و نگهداری آن در آبغوره نیز به همین دلیل باشد)
نقاط رشد و پراکنش:
محل رویش این گیاه جادویی در چمنزارهای مرطوب ارتفاعات کوهستانی، اطراف چشمه سارها،نقاط پر برف کوه ها می باشد.
محل رویش گیاه توتیا در ایران در استان های فارس، آذربایجان غربی، همدان، کردستان ، مرکزی و در دامنه رشته کوه های زاگرس مشاهده و ثبت شده است .
منابع:
سایت پزشکان بدون مرز (www.pezeshk.us)
سایت http://itmt.ir/
سایت https://salamatweb.ir/