نام های دیگر: لاله داغدار، لاله خودروی، شقایق سرخ، خشخاش منثور، خشخاش بری خصوصیات گیاهشناسی: گیاه شقایق تیره خشخاش گیاهی علفی، زیبا و به ارتفاع ۲۵ تا ۹۰ سانتی متر است. برگ آن شبیه به برگ زنبق و از سه چهار عدد تا نه می باشد. برگ های آن پوشیده از کرک و دارای پهنگی منقسم به تقسیمات عمیق دندانه دار و یا قطعات نسبتا جدا از یک دیگر، مخصوصا در قسمت انتهایی ساقه است. گل آن مانند شقایق و بزرگتر از آن، بیخ آن مانند پیاز به قدر فندقی و طولانی در چند پرده، پرده درونی آن شبیه به ابریشم مطبوخ و بسیار نرم، پرده بیرونی آن سیاه، مغز آن سفید و شیرین، ساق آن به قدر چهار انگشت است. ترکیبات شیمیایی: گل شقایق دارای الكالوئیدی به نام رادین (rhoeadine) است. این الكالوئيد در کاسبرگ ها و هم چنین در تخمدان گل شقایق به مقدار زیادتر وجود دارد. به علاوه مواد دیگری در گل شقایق نظير اسيدرادیک (ac. rhoeadique)، اسید پاپاوریک (ac. papaveriquo)، دو ماده رنگی، اسید مکونیک، موسیلاژ، صمغ، قند و غیره یافت می شود. رادین Rheadine) Rhocadine)، الكالوئیدی به فرمول C۲۱H۲۱NO۶ و به وزن ملکولی ۳۸۳.۳۹ است و از کپسول های شقایق استخراج گردیده است. سنتز کامل آن (سنتر توتال) توسط Klotzer و همکارانش عملی شده است. رآدین در اتانول به حالت متبلور به دست می آید. نقطه ذوب آن، گرمای ۲۵۲ – ۲۵۴ درجه است. به مقدار بسیار کم در استات اتیل و کلرور متیلن حل می شود ولی در آب، الكل، کلروفرم، بنزن و اتر غیر محلول است. اسید رادیک (Acide Rhoeadique)، به صورت گرد سفید رنگ و آمرف است. در آب و الكل حل می شود. به محلول های آبی آن اگر قلیائیات افزوده شود، رنگ بنفش ولی اگر پرکلرور آهن اضافه شود، رنگ سیاه حاصل می گردد. اسیدهای رقیق، دم کرده آن را در حرارت به رنگ قرمز در می آورند. در حالی که همین دم کرده در مجاور قلیائیات، رنگ قهوه ای و تحت اثر اسید سولفوریک غلیظ، رنگ سبز حاصل می کند. خواص دارویی و درمانی: طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت گل شقایق خیلی سرد و خشک است. - شادی بخش و سکرآور و خواب آور و اشتها آور و هاضم و محرک و سرخ کننده چهره است. - دیوسکورید، جوشانده کپسول آن را در نوشیدنی، جهت رفع بی خوابی توصیه نموده است. - برای دانه تیره خشخاش اثر ملین ملایم و برای گل های آن، اثر نرم کننده در التهاب و اورام قائل بوده است. - در زمان Matthiol (سال ۱۵۵۴ میلادی)، مصرف پوسیون حاصل از گرد گلبرگ های شقایق برای درمان ذات الجنب معمول بوده و اطبا، شیره تازه حاصل از گلبرگ های خیس خورده در آب را برای درمان بیماری فوق موثرتر می دانسته اند. - گل شقایق، اثر آرام بخش و نرم کننده، معرق و خلط آور دارد. - گل شقایق در مداوای برونشیت، نزله های ششی، آنژین ها، سرفه های مقاوم، سیاه سرفه و آسم داروی مناسبی شناخته شده است. مصرف آن در تب های دانه ای و به عنوان مسکن در بیماری های سینه و هم چنین به عنوان معرق در ذات الجنب اثرات مفید ظاهر میکند. - گلبرگ شقایق چون از طرفی به خلاف خشخاش، فاقد مرفین است و مضار آن را ندارد از طرفی دیگر دارای بعضی از اثرات درمانی خشخاش ولی به نحو ضعیف تر است، از این جهت قرون قبل آن را جانشین تریاک، در بیماری های اطفال می دانسته اند. - پزشکان قرون قبل مانند Bulduc در سال ۱۷۱۲، شیره کپسول شقایق را به مقدار ۰.۱۰ تا ۰.۲۰ گرم، به جای تریاک در بیماری ها به کار می برده اند به علاوه از تجارب خود به این نتیجه رسیده بودند که جوشانده ۱۲ کپسول شقایق، اثری مشابه یک کپسول خشخاش ولی به نحو ضعیف تر در مداوای بعضی از بیماری ها دارد. از این جهت مصرف آن در رفع بی خوابی اطفال و اشخاص مسن و همچنین کسانی که در مقابل مصرف تریاک حساسیت دارند و یا مواد مخدر در آن ها کیفیت آنافیلاکسی (anaphylaxie) ایجاد می نماید، همواره مورد قبول و تایید دانشمندان مختلف بوده است. - برای گلبرگ های شقایق ، مصارف دیگری نیز توسط پزشکان و دانشمندان مختلف با توجه به صفاتی که این گیاه دارد، ذکر گردیده است چنان که Celse، مصرف حب آن را که از جوشاندن گیاه کامل در نوشیدنی و تغلیظ آن، به دست آمده باشد در رفع درد گوش و جلوگیری از دیسانتری های ساده موثر می دانسته است. نقاط رشد و پراکنش: در مزارع، اماکن سایه دار، دشت ها، نواحی کم درخت جنگل ها و دامنه های کم ارتفاع کوهستانی می روید. پراکندگی آن به صورتی است که در غالب نواحی کره زمین یافت می شود. گرگان: گنبد قابوس. گیلان: لاهیجان، رودبار، آذربایجان: دشت مرغان، تبریز، بختیاری، خوزستان: بین شوش و دهلوران، بین هفت تپه و اهواز،چهار محال و بختیاری، کرمان: بم در ارتفاعات ۹۰۰ متری. باید توجه داشت که به گل شقایق، گلبرگ های چند نوع Papaver زیر که بعضی از آن ها ظاهری کاملا شبیه به آن دارند، افزوده نگردد. منابع: سایت پیک شفا (www.peykshafa.ir) سایت آیدانا (https://aydana.com/)

خلر بی برگ نام یک گونه از سرده خلر است.گیاهی یکساله، پرساقه و بی کرک است. ساقه ها به طول تا ۵۰ سانتیمتر، نازک، گسترده روی زمین یا افشان یا برخاسته بدون بال می باشد. مصارف و کاربردها: دانه های رسیده آن مصرف می شود و گفته می شود که مخدر است. پراکندگی جهانی : مرکز و جنوب اروپا، ناحیه ی مدیترانه ای جنوب غرب و مرکز آسیا و در سایر نقاط جهان (عراق، تالش، ایران، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان ) پراکندگی جغرافیایی در ایران : این گونه گیاهی یکساله و اغلب رطوبت پسند و سایه دوست بیشتر در نهالستانهای تولید چوب و مزارع و رود دره ها در نقاط مختلف استانهای گرگان، مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، کرمانشاه، همدان، لرستان، اصفهان، چهارمحال بختیاری، کهگیلویه، خوزستان، هرمزگان، سیستان، خراسان و تهران می روید. منابع: سایت زنجیره تأمین بهشت (https://qzparadise.ir/questions/question) سایت آبادیس (https://abadis.ir/fatofa/)

خوشاریزه با نام های محلی فیاله،کراوی یکی از گیاهان مرتعی خوراکی خودرو در ایران متعلق به خانواده چتریان( umbelliferae ) است گیاه خوشاریزه گیاهی پایا،علفی و چند ساله دارای بن کمک کرکینه پوش، سبزمات متمایل به زرد، محکم و خاردار، ساقه منفرد و از پایین منشعب، دارای شاخه های شیار دار ضخیم، محکم و سفت و بسیار منشعب با شاخکهای درهم شده است.که ارتفاع این گیاه به ۳۰ سانتی متر تا ۱۰۰ سانتی متر میرسد. این گیاه دارای خاصیت ضد قارچی و همچنین ضد باکتری میباشد. اندامهای هوایی این گیاه در اغلب نقاط بصورت تر و خشک جهت معطر کردن لبنیات (ماست و دوغ) مصرف می شود،همچنین از گذشته با کشف خاصیت ضد کپک این گیاه برای جلوگیری از کپک زدن و همچنین خوشبو کردن، آن را داخل دوغ و ماست و روی ترشی و پنیرمی‌ریخته‌اند. عرق حاصل از این گیاه جهت معطر کردن محیط خانه و به عنوان ضد سردی مصرف می شود. این گیاه دارای طبع گرم و خشک است و در مناطق کوهستانی و سرد غرب ایران از جمله استان‌های چهارمحال و بختیاری، فارس، کردستان، کرمانشاه، همدان و لرستان و مرکزی به صورت وحشی(خودرو) می‌روید که نوع مرغوب آن به دلیل ارتفاع بالاتر از سطح دریا در استان چهارمحال و بختیاری می‌روید.

خصوصیات گیاهشناسی: گیاه خوشک (دافنه) با نامهای دیگر برگ بویی زاگرس، مازریون با نام محلی ترپولک یکی از گیاهان خوراکی خودرو متعلق به خانواده دافنه Thymelaeaceae می باشد. خوشک گیاهی پایا با بوته های چوبی یا نیمه درختچه هایی به ارتفاع یک تا دو متر می باشد. ساقه این گیاه متعدد، ایستاده، منشعب، به رنگ سفید متمایل به خاکستری با شاخکهای جوان نازک، متمایل به قرمز، پوشیده از کرکهای مختصر و برگدار است. برگ این گیاه متفاوت، طویل، با طول و عرض پنج تا هفت در ۳۲ تا ۴۵ میلی متر، خطی- سرنیزه ای بدون کرک، در انتها باریک شده، بدون دمبرگ، نوک تیز، نوکچه دار و به طور غیر واضح مشبک می باشد. گل این گیاه به رنگ سفید یا سفید متمایل به قهوه ای یا زرد متمایل به قهوه ای می باشد که دارای دمگل کوتاه یا بلند به طول دو تا هشت میلی متر، مجتمع در راس به صورت دیهیم، بارکته ها فلسی شکل کوچک یا گل فاقد آن است. گلپوش بی دوام و قبل از رسیدن میوه افتاده، لوله ای وقیف مانند بطول شش تا هفت میلی متر، بطور متراکم یا کمی پوشیده از کرک با لبه های تخم مرغی، نوک تیز، سه بار کوتاهتر از لوله می باشد. میوه بصورت سته گوشتدار، قرمز رنگ، ابتدا پوشیده در گلپوش، سپس برهنه، نیمه کروی به بزرگی هفت تا ۱۰ میلی متر و گردپوش است.میوه های رسیده و قرمز رنگ آن را در تابستان بصورت خام مصرف می کنند. قسمت های مورد استفاده: برگ و ریشه. ترکیبات شیمیایی: در پوست درختچه دافنه وجود نوعی رزین به نام مزرعین رزین ۲ و دافنین ۳ و یک قند متبلور گزارش شده است. خواص درمانی و دارویی: طبیعت گیاه مازریون گرم و خشک است. - از بین برنده لک و پیس و کک و مک - التیام زخم های ناسور - تسکین دهنده درد دندان - برای درمان اگزما و درمان سفلیس - مازریون همراه سرکه ی انگور کهنه پادزهر حشرات است. *اخطار: به علت سمی بودن گیاه مازریون، کمتر از آن به عنوان دارو استفاده می شود. علایم مسمومیت با این گیاه به این صورت است که باعث سوزش دهان و تورم در لب و صورت، سردرد، بی حسی و دردهای شدید دستگاه گوارش، اسهال خونی و استفراغ می شود. پوست این گیاه ایجاد سوزش و تحریک بر روی بافت های پوست می کند. برگ این گیاه مسهل بسیار قوی است و خوردن زیاد آن عوارض شدیدی به دنبال دارد. استعمال خارجی این گیاه باعث قرمزی و تاول پوست می شود. نحوه کاشت و تکثیر: تکثیر آن از طریق قلمه های تابستانی نارس است که در ماسه و پیت کاشته می شود. مناطق رشد و پراکنش: این گیاه را در مازندران، آذربایجان، سنندج، اصفهان، اراک، کهکیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، لرستان، شیراز و کرمان می توان یافت و در استان کرمانشاه در اسلام آباد غرب، گیلانغرب، ورمنجه و کوه های بنی گز و دالاهو، سنقر و شهرستان کرمانشاه قابل رویش است. منابع: شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی (https://medplant.ir/) سایت آیدانا (https://aydana.com)

خصوصیات گیاهشناسی: خون فام گیاهی است علفی، چندساله و پایا، از تیره حنا که به ارتفاع ۶۰ سانتی متر تا ۲ متر رشد می کند. ظاهر گیاه Lythrum Salicaria در زمانی که گل های آن در امتداد محوری بلند، شکفته می گردد بسیار قشنگ و دیدنی است. برگ های آن متقابل یا فراهم (به تعداد ۳ تایی) و گل های آن درشت، به رنگ قرمز مایل به بنفش یا گلی و مجتمع در طول محورهای بلند است. کاسه گل آن مرکب از کاسبرگ های کوچک و مثلث شکل و جام گل آن شامل گلبرگ های دراز، ناصاف و چین خورده، به تعداد ۶ و به طول دو برابر کاسبرگ هاست. در داخل پوشش گل آن، ۱۲ پرچم و مادگی مرکب از دو برچه جای دارد. یک گیاه بالغ دارای ریشه توپی است که ۵۰-۳۰ ساقه از آن می روید و پهنایی تا ۱۵۰ سانتیمتر را در بر می گیرد. زنبور عسل، نوش خوب و فراوان از گل آذین های متعدد و پر گل گیاه خون فام به دست می آورد. اندامهای مورد استفاده: قست مورد استفاده این گیاه سرشاخه های گل دار آن است که به حالت تازه یا خشک شده به مصارف درمانی می رسد. جمع آوری سرشاخه های گل دار آن به منظور خشک کردن و یا به حالت تازه برای استفاده های درمانی، باید زمانی صورت گیرد که گل ها هنوز کاملا باز نشده باشند. پس از چیدن گل آذین ها باید آن ها را به صورت قشر نازکی در سایه پهن کرده به دقت خشک نمود. ترکیبات شیمیایی: سرشاخه گل دار این گیاه دارای موادی نظیر قندهای مختلف، موسیلاژ، فلوبافن، اسیدهای آلی و املاح آن ها، آهن، تانن به مقدار ۱.۵ تا ۶.۶۵ درصد، یک گلوکزید به نام ساليكه رين (salicairine) یا سالیکه روزید (salicairoside) به مقدار ۰.۸۷ تا ۱.۹۲ درصد و غیره است. ساليكه رين (Salicairine)، ماده موثر سرشاخه گل دار گیاه در مصارف درمانی است زیرا اثر بند آورنده خون و قابض قوی دارد. خواص دارویی و درمانی: - سرشاخه گل دار گیاه خون فام که مرکب از برگ، براکته و گل است، اثر قابض، مقوی و بند آورنده خون دارد ضمنا چون دارای موسیلاژ است به عنوان آرام کننده نیز مصرف می شود. - از گل آذین و سرشاخانه های گل دار این گیاه در رفع اسهال های ساده، دیسانتری باسیلی، ورم روده ها، وجود خون در ادرار، رفع ترشحات زنانگی (ترشحات مهبلی)، خون روی ها و در موارد خون آمدن از بینی، اخلاط خونی، خون روی در فواصل قاعدگی و غیره استفاده به عمل می آورند. - اثر گلوکزید Lythrum Salicaria در رفع حالات اسهالی و بهبود دیسانتری مخصوصا نوع باسیلی، سریع وقطعی است. - مصرف سرشاخه های گل دار این گیاه در رفع حالات اسهالی کودکان اثر مفید و سریع ظاهر می نماید به طوری که از این نظر باید آن را بهترین دارو برای اطفال به حساب آورد. - در استعمال خارج، گرد سرشاخه خشک و یا تنطور خون فام ، به صورت شستشو در رفع اولسرهای واریسی، یا تزریقات مهبلی جهت رفع ترشحات (Leuorrhee)، اگزما، برخی بیماری های جلدی مانند زرد زخم (Impetigo)، التهاب حاد دستگاه تناسلی زن و تسکین خارش های مهبلی، اثر قطعی دارد. نقاط رشد و پراکنش: این گیاه در دشت های مرطوب، کنار گودال ها و جریان های آب می روید. نفوذ آن در ارتفاعات، تا حد ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ متر است. پراکندگی آن به صورتی است که در قسمت اعظم نیمکره شمالی و همچنین در استرالیا و تاسمانی می روید. علت این وسعت انتشار نیز آن است که دانه گیاه در رطوبت، نوعی موسیلاژ ترشح می کند که به پر پرندگان، و اعضای حشرات و جانوران مختلف می چسبد و توسط آن ها به فواصل دور منتقل می شود. پراکنش در جهان: این گیاه جنوب غرب و مرکز آسیا، سیبری، شمال افریقا، شمال امریکا و استرالیا می روید. پراکنش در ایران: خون فام را در سواحل دریای خزر مخصوصا حاشیه جاده های نزدیک به دریا در ناحیه بين چالوس و نوشهر و امتداد آن، گرگان: بندرگز. مازندران: دره هراز، کلاردشت در ۱۰۰۰ متری. آذربایجان: يام، نزدیک ارومیه (رضائیه)، قره داغ. کردستان: ۳۱ کیلومتری مغرب سنندج در ۲۰۰۰ متری. همدان: بروجرد، اصفهان در ۱۶۰۰ متری، بختیاری: گات وند. اراک: کوه رزوند، خمین، کردستان: درود، بیشه. خراسان: بین شیروان و بجنورد و اطراف تهران می توان یافت.همچنین در استان های گیلان، ایلام، فارس، لرستان می روید. منابع: سایت آیدانا (https://aydana.com/) سایت آکا (http://daneshha.akairan.com/)

خصوصیات گیاهشناسی دارواش گیاهی است انگلی خیلی پر شاخه و منشعب، برگ هایش سبز، ضخیم، ساده، بیضی دراز، متقابل سفت و چغر مثل چرم و شاخه های آن برحسب این که روی چه درختی زندگی انگلی را می گذارند، دارای اشکال مختلف می باشد. بعضی سبز و برخی چوبی هستند. گل های آن دو پایه و زرد رنگ، میوه آن سته در ابعاد نخود سفید رنگ که داخل آن را گوشت چسبنده ای با دانه های ریز آن مانند خشخاش پر کرده است و تا ارتفاع ۱۱۰۰ متر از سطح دریا می روید. خواص دارویی و درمانی: - در هند از گیاه و برگ های آن در مصارف داخلی در موارد بزرگ شدن طحال استفاده می شود. - میوه آن ملین و مدر و مقوی است و برای افزایش نیروی جنسی و تقویت قلب آن را می خورند. - در کره شاخه های سبز و برگ های آن به عنوان تونیک و برای معالجه سرماخوردگی عمومی به کار می رود و دارویی برای لومباگو روماتیسم و عضلات ضعیف است. - در چین مرسوم است و قسمت های خشن آن را بر می دارند و قسمت های نرم شاخه ها را خشک می کنند که پس از خشک شدن سیاه رنگ می شود. این دارو تونیک است و برای تقویت کلیه ها مفید می باشد و رحم زنان حامله را آرام می کند و استخوان ها را استحکام می بخشد و برای افزایش ترشح شیر موثر است -فشار خون را پایین می آورد، ضد اسپاسم، باد شکن و آرام بخش است. - در طب قدیم چین از این دارو برای رفع التهاب کبد و تسریع رشد موی سر استفاده می شده است. - برای این گیاه خاصیت متوقف کردن پیشروی سرطان قایل هستند. اما طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی میوه گیاه یا دبق از نظر طبیعت گرم و خشک است و در مورد خواص آن معتقدند که محلل و ملین است. رطوبت های رقیق و غلیظ را رفع می کند و اگر در آب گرم بخیسانند و پوست و تخم آن را گرفته و عسل آن را خارج کنند و صاف نمایند و آن را با مغز گردو و یا با مغز دانه کرچک مخلوط کرده و بخورند برای پاک کردن سودا، بلغم و باز کردن گرفتگی ها، انسداد مجاری، سیاتیک و امراض سرد نافع است. محل رشد و پراکنش: دارواش یا گی روی انواع درختان زندگی می کند و مثل این است که به درخت پیوند شده است. از شیره گیاهی درخت میزبان استفاده می کند و رشد آن را کاهش می دهد. معمولاً انگل درخت سیب، تبریزی و گلابی می باشد ولی روی انواع متعدد دیگری نظیر بادام، غان، ممرز، شاه بلوط، توت، فندق، گردو، کاج، اقاقیا، زیرفون و… نیز دیده شده است. در هندوستان، ایران و مناطق اروپا و شمال آفریقا انتشار دارد. در ایران روی تاج درختان ممرز، اوجاد، ملج، انجیلی و گاهی بید می روید. در جنگل های شمال ایران در سردشت دیده می شود. برگ دارواش علوفه خوبی برای دام است و دارواش را در اروپا برای تزیینات درخت کریسمس اغلب به کار می برند. محل رویش دارواش گرگان: بندر گز، گنبد قابوس، شربت، جنگل گلستان، گل لوه نزدیک شاه پسند، تنگ گل. مازندران: دره هراز، جنوب کهره زنگ در ارتفاعات ۷۰۰ متری، کجور، بین کینچ و دشت نظیر. گیلان: حاشیه دره سفید رود، جنگل رستم آباد در راه بين رودبار به رشت، امام زاده ابراهیم، ارتفاعات بالای بابا رکاب بر روی درخت اخیر، نودی واقع در شمال لوشان بر روی انواع Crataegus، امام زاده ابراهیم در ناحیه ای به نام پیرزن سنگ، بر روی Alnus ها. کردستان: کوه چهل چشمه، گردنه خان حسن سالاران، نزدیک بانه در ۲۰۵۰ متری. خراسان: بین بیرجند و قائن. اطراف تهران: لواسان در ۲۰۰۰ متری، سلماس و بسطام. منابع: سایت عطارک (https://attarak.com/)

گیاهی است علفی، یکساله به ارتفاع۴۰-۲۰سانتی متر، برگ ها، کوچک، ساده و بیضوی نوک تیز است. گل های آن کوچک، سفید رنگ شامل گلبرگ هایی دو شاخه و کوچک تر از کاسبرگ هاست . پرچم بساک بنفش مایل به قرمز است.دانه قناری به طور کلی آن را دارای ریشه بسیار بلند و باریک شیر و تا حد زیادی شاخه برگ ساقه. برگ های پایین تر در اندازه های متفاوت در طول، آنها بیضی شکل است و برگ های فوقانی تمایل به بزرگتر. بذرها قهوه‌اى متمايل به قرمز تا سياه، گرد، کوچک و به اندازهٔ يک ميلى‌متر هستند. در قسمت پشت بذر برجستگى‌هاى زگيل‌مانند وجود دارد. هر بوته ممکن است تا ۱۵ هزار بذر توليد کند. جوانه‌زنى اين بذرها سطحى و در عمق کمتر از ۳ سانتى‌مترى خاک صورت مى‌گيرد. چنانچه جوانه‌زنى بذرها در پائيز صورت پذيرد، در بهار توليد بذر مى‌کنند که در اين‌صورت اگر در عمق مناسب خاک قرار گيرند ممکن است براى دومين بار جوانه زده و گياه جديد توليد نمايند. بنابراين، اين گياه قادر است از اواخر بهار تا پائيز بذر توليد کند. خواص درمانی : دارای اثرات مدر، مقوی و قابض ملایم است. این گیاه در پاییز یا اواخر زمستان جوانه زده و به صورت یک گیاه پوششی در زمین پخش می شود. محل رشد و پراکنش:اين علف هرز محصولات زراعى يک‌ساله و کوتاه‌قد را بيشتر آلوده مى‌کند. علاوه بر اين در چمنزارها، باغ‌ها، يونجه‌زارها، زمين‌هاى باير و حاشيهٔ نهرها و جاده‌ها نيز به مقدار زياد يافت مى‌شود. منابع: سایت نگاه (http://www.negahmedia.ir) سایت گیاهان (gyahan.blogsky.com) سایت ویستا (vista.ir)

درخت انگور Vitis vinifera گونه‌ای از سرده انگوری‌ها و از تیره مو می باشد. انگور درختچه ای است بالا رونده که به کمک پیچک های خود به سهولت از موانع و درختان مجاور بالا می رود و درازای آن به ۱۰ الی ۱۵ متر می رسد ساقه آن گره دار و برگهایش متناوب دارای دمبرگ دراز، شامل ۵ لوب دندانه دار به رنگ سبز تیره در سطح فوقانی پهنک کرک دار و مایل به سفید در سطح تحتانی پهنک است. گلهائی کوچک و مجتمع به صورت خوشه مرکب دارد کاسه گل آن ۵ دندانه، جام آن مرکب از ۵ گلبرگ آزاد و ۵ پرچم می باشد. میوه آن سته و گوشتدار است و پس از رسیدن دارای طعم شیرین ملایم و رنگهای متفاوت به تناسب نژادهای مختلف می گردد. واریته های انگور از لحاظ رنگ حبه ها به چهار دسته تقسیم می شوند ۱- انگورهای سبز۲- انگورهای قرمز۳- انگورهای سیاه ۴- انگورهای زرد. بعضی از واریته های آن پایه کوتاه دارند و شاخه های آن ها در سطح زمین یا در ارتفاع کمی از آن قرار می گیرد. بر عکس نمونه های دیگری از آن، بر روی تکیه گاه ها، متکی می گردند و منظره زیبایی با ظاهر درختچه مانند پیدا می کنند. درخت انگور را با نام‌‌های دیگر تاک – تنک – رز- تله رز- رزان – رزگون – رزجون – دیورز – رش – تره‌رش – مو- میو – غوره – بودادوه – عنب – کرم – کرم بری – کرمة البيضا – آمبا سلوقی می شناسند. قسمت مورد استفاده درخت مو: برگ، شیره گیاهی و میوه آن است. ترکیبات شیمیایی: بسیاری از خواص داروئی انگور به علت هسته انگور است. هسته انگور که جزء ضایعات این محصول است محتوی: چربی، پروتئین، کربوهیدارات و ۸-۵ درصد پلی فنل دارا می باشد. این پلی فنل ها عمدتا فلاونوئید هستند از قبیل: گالیک اسید، کاتشین، اپی کاتشین، گالوکاتشین، اپی گالوکاتشین. روغن دانه انگور شامل تری گلیسریدهای اسیدهای اولئیک، پالمیتیک، لینولئیک، استئاریک، آراشیک و هم چنین فیتوسترين است. برگ واریته های مختلفی از درخت انگور که رنگ قرمز دارند، بر سایر انواع آن از نظر دارا بودن مقدار زیادتر تانن، مزیت دارد. خواص دارویی و درمانی: - از برگ این گیاه در درمان خونریزی، درد و التهاب ناشی از هموروئید استفاده می شود. - برگ درخت مو دارای اثر مقوی، قابض و مدر است. - پیچک مو نیز اختصاصات درمانی برگ را داراست. برگ های جوان مو، به صورت تیزان (دم کرده یا جوشانده) در رفع دیسانتری، عدم دفع ادرار، نقرس، زردی، استفراغ، اختلالات گردش خون مربوط به زمان بلوغ و یا یائسگی، پیدایش برافروختگی در صورت، ناحیه بینی، زنخدان و گونه ها و همچنین در واریس مصرف می شود. - گرد برگ های جوان و خشک شده مو، اثر زیاد در رفع خون روی ها مانند خون روی های رحمی (خون روی در فواصل قاعدگی) و خون آمدن از بینی (به صورت بالا کشیدن گرد مو به داخل حفرات بینی) دارد مشروط بر آن که خون روی ها، منشا ضعف مفرط و کم خونی داشته، حالات التهابی موجبات آن را فراهم نکرده باشد. - جوشانده برگ مو، به صورت حمام های موضعی در رفع سرمازدگی دست و پا توصیه گردیده است. - انگور نارس در درمان گلودرد و انگور رسیده در درمان سرطان استفاده می شود. - شیره جوانه های تازه مو را پس از تخمیر، به کمک الكل به صورت عصاره درآورده مجددا تبخیر می کنند. ماده به دست آمده نیز در بعضی نواحی به عنوان قابض، مدر و ضد تشنج مصرف می شود. - قطرات مایعی که بر اثر قطع تنه یا شاخه درخت انگور از محل قطع شده و یا از شکاف شاخه ها خارج می شود، گریه مو نام دارد. گریه مو در رفع بیماری های جلدی، تبخال، ورم پلک چشم، ورم ملتحمه و همچنین در مصارف داخلی جهت دفع سنگ کلیه بین مردم در طب عوام مصرف دارد ولی بعضی اطبا و محققین آن را داروی موثر ذکر نمی نمایند. - انگور رسیده میوه مفیدی در درمان یبوست ها، التهاب معده و روده، دیسانتری، سیاه سرفه، سل ریوی، احتقاق کبدی و طحال، کم خونی، نقرس، نزله های ششی و غیره است ولی باید توجه داشت که برای این کار اولا انگور رسیده انتخاب شود و ثانيا نژادی از انگور برای خوردن به کار رود که پوست نازک داشته باشد زیرا پوست ضخیم انگور نه تنها قابلیت هضم ندارد بلکه به علت گیر کردن در بین چین های روده، ممکن است موجبات عوارض ناراحت کننده را فراهم آورد. فرآورده ها: مهمترین محصولاتی که امروزه از مو بدست می آید عبارتند از انگور مجلسی، کشمش، آب انگور، سرکه، در گیلان خمس در ملایر شیره انگور. دانه انگور دارای روغنی قابل استخراج به رنگ زرد مایل به سبز است. این روغن فاقد بو ولی دارای طعمی مطبوع می باشد. مناطق رشد و پراکنش: این انگور بومی منطقه مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوب غرب آسیا از مغرب و پرتغال تا جنوب آلمان و از شرق تا شمال ایران است.موطن اصلی انگور آسیای صغیر و ایران بوده و هم اکنون نیز به صورت وحشی و نیمه وحشی در این مناطق دیده می شود. پرورش درخت مو در همه نواحی مساعد معمول است. به طوری که موستان های وسیعی از آن را در نواحی مختلف می توان یافت. منابع: سایت دانشیاری (https://daneshyari.com) سایت آیدانا (https://aydana.com) سایت داروخانه گیاهپزشکی باغبان (http://baghbanco.ir)

دِرمَنه‌ (یوشان، ترخ) جنسی از گیاهان شامل ۲۰۰ تا ۴۰۰ گونه گیاه از تیره کاسنیان هستند.ارتفاع این بوته بین ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر ، دارای انشعابات متعدد و متراکم که شکل کپه ای را به بوته می بخشد. تمام اندامهای هوایی این گیاه اعم از ساقه ، برگها ، گل ، میوه و بذر دارای عطری بسیار تند و نافذ می باشد. این گیاه در خطوط همباران ۱۰۰ میلیمتر به بالا به راحتی استقرار می یابد. درمنه، گیاهی است بوته‌ای و خودرو از خانواده کاسنی‌ها که دارای برگ و گلی معطر و خاصیت دارویی است.شکل بوته‌ای و اعضای چوبی که قاعده ساقه‌های آن‌ها سخت و چوبی، محصور در برگ‌های کوچک پوشیده از کرک سفید می‌باشد. بلندی آن یک وجب تا یک یا یک اونیم متر در گونه‌های مختلف متفاوت است؛ بعضی گونه‌ها روی زمین گستره و بعضی افراشته‌اند. معمولاً گل‌های آن خوشبو و طعم آن تلخ می‌باشد. این گیاه هم در نواحی کوهستانی و هم در صحرا می روید. منابع: سایت ویکی پدیا پایگاه اطلاع رسانی گل و گیاه،باغبانی و فضای سبز (http://nargil.ir/Article.aspx?Id=۴۰۹&cid=۳۸۱۷)