خصوصیات گیاهشناسی: توت مار از تیره آلاله، گیاهی علفی، چند ساله، دارای ریشه ای به رنگ قهوه ای و ساقه های قائم متعاد به ارتفاع ۳۰ – ۸۰ سانتی متر است. در قسمت انتهایی ساقه های آن، برگ های معدود و ۱ – ۲ گل آذین خوشه، مرکب از گل های سفید رنگ و به تعداد کم دیده می شود. پهنک برگ های آن به ۳ – ۵ برگچه بیضوی مثلث شکل با کناره دندانه دار، منقسم می باشد. گل های آن که در اواخر اردیبهشت تا اواسط تیر ظاهر می شود. منظم و مرکب از ۴ – ۶ کاسبرگ، ۴ – ۶ گلبرگ سفید رنگ یا سفید مایل به بنفش و تعداد زیادی پرچم است. از تمام قسمت های گیاه، مخصوصا اگر آن را در بین انگشتان بفشارند، بوی ناپسند استشمام می شود. گل های آن مواد قندی و نوش ترشح نمی نماید از این جهت حشرات و زنبور عسل به سمت آن ها جلب نمی گردند. میوه اش سته، کوچک، بیضوی به طول تقریبا یک سانتی متر و محتوی ۱۰ دانه است. ترکیبات شیمیایی: فاقد هرگونه ماده الكالوئیدی است. گلوکزیدی با ترکیب شیمیایی نامعین که هنوز مورد بررسی کامل قرار نگرفته در آن وجود دارد. خواص درمانی: * قسمت های مختلف گیاه توت مار اثری شبیه آکونیت و خربق دارد و اگر به مقدار زیاد و به حالت تازه، مخصوصا میوه آن مصرف گردد، تحریکات شدید دستگاه هضم و نوعی مدهوشی ایجاد می نماید که موجب هذیان گفتن و مرگ می شود. ریشه آن که سابقاٌ در طبابت مصرف داشته، ایجاد حالت اسهالی و استفراغ می کند از این جهت مصرف اعضای این گیاه به تدریج در طبابت متروک شده است. گیاه خشک شده، سمیت کم تری از گیاه تازه دارد. - گرد اعضای خشک شده گیاه در گذشته جهت درمان رماتیسم به کار می رفته است. - دم کرده ۲ گرم آن در روز به مصرف رفع سرفه مسلولین و درمان آسم و خنازیر می رسیده است. - بعضی از محققین برای آن اثر خلط آور و ضد تشنج قائل بوده اند. به طور کلی به نظر می رسد که اعضای گیاه اثرات درمانی مشابه آکونیت داشته باشد ولی چون هنوز ترکیب شیمیایی آن به تحقيق معلوم نگردیده، نمی توان درباره آن اظهار نظر قطعی نمود. -در استعمال خارج، از آن برای رفع بیماری های پوستی (Hegi)، دفع شپش و درمان جرب استفاده به عمل می آمده است. نقاط رشد و پراکنش: در جنگل ها، نواحی مرطوب، کنار جویبارها مخصوصاٌ اگر زمین، آهکی باشد می روید. در جهان: در نواحی مختلف اروپا و مناطق نیمه معتدله آسيا پراکندگی دارد. در ایران: این گیاه در راه اسالم به خلخال ( دره خزی) می روید. در آستارا نیز یافت می شود. منابع: سایت آیدانا (https://aydana.com)

خصوصیات گیاهشناسی: توسکای قشلاقی ، از تیره‌ی بتولاسه، درختی است با شاخه‌های خاکستری پوشیده از لکه‌های کوچک قهوه‌ای (زگیل‌های پوست درخت) و چوبی به رنگ تیره. برگ های آن بیضی‌شکل و دندانه‌دار بوده و نوک آن‌ها حلالی است. سطح این برگ‌ها خصوصاً در دوران جوانی خیلی چسبناک است. درخت توسکا دارای گل های دوجنسی است؛ گل های نر آن به‌صورت نگین یک سال قبل از گل دادن گیاه ظاهر می‌شوند. گل های ماده‌ی درخت توسکا مانند نگین‌های تخم‌مرغی‌ شکل‌اند و سپس به‌حالت چوبی درآمده در تمام طول سال روی درخت باقی می‌مانند. میوه‌ی آن خشک و بدون پوسته و بال مانند است. درخت توسکای قشلاقی تاجی مخروطی و گسترده دارد. درختان تک اغلب از پایین تنه و نزدیک به سطح زمین انشعاب پیدا می‌کنند و درختانی که در جلگه‌های ساحلی هستند، تاج بلند و افراشته دارند. انشعابات اصلی بصورت مایل به سمت خارج و بالا امتداد پیدا یافته‌اند. توسکای قشلاقی یکی از درختان منحصر به فردی است که ریشه هایش دارای گرهک‌های کوچکی شامل میکروارگانیسم های همزیست می‌باشد. اندامهای مورد استفاده و مواد مؤثره: برای مصارف دارویی برگ های جوان و چسبناک و برخی مواقع پوست این درخت را از روی شاخه‌های جوان (ترجیحا زمانی که درخت را قطع نموده‌اند) جمع‌آوری می‌کنند. قسمت‌های جمع‌آوری شده را در سایه و در درجه حرارتی که از ۴۰ درجه‌ی سانتیگراد فراتر نرود خشک می‌کنند. آن‌ها محتوی تانن‌ها، آنتراکنین و در نتیجه قابض و تلخ هستند. خواص دارویی و درمانی: - از این گیاه در درمان کاتاره روده‌ای، اسهال مزمن و خونریزی‌های داخلی استفاده می‌شود. - دم‌کرده‌ی این گیاه را به نسبت دو قاشق مرباخوری در هر فنجان در طول روز مصرف می‌کنند. این جوشانده در صورت سرماخوردگی و تب، ناراحتی را کاهش می‌دهد. - برای ورم لوزتین و ورم جوف دهان، غرغره‌ی جوشانده‌ی این گیاه توصیه می‌شود. - طب سنتی برگ های تازه و ساییده شده‌ی این گیاه را برای درمان ترک‌خوردگی سینه و دمل‌ها تجویز می‌کند. *درخت توسکای سفید هم همین خواص را دارا است. این گیاه در مناطق کوهستانی می‌روید. مناطق رشد و پراکنش: این گیاه در تمام اروپا، آسیا، آفریقا و خصوصا در مناطق پرآب می‌روید. این توسکا همچنین یکی از نادرترین درختان بومی اروپا است که در نواحی مرطوب تولید ریشه های نابجا مشابه ریشه‌های درختان نواحی گرمسیری می‌کند. چوب تازه قطع شده‌ی آن نارنجی‌رنگ است. این توسکا از اروپا تا قفقاز و سیبری گسترش پیدا کرده و حتی تا آفریقای شمالی نیز امتداد یافته است. این نوع توسکا همچنین در کنار آب‌های جاری و در حاشیه‌ی رودخانه‌ها، محلی که پایه‌های تیپیک آن‌را می‌توان دید، یافت می‌شود. در پارک‌ها کولتیوارهای متعدد آنها که دارای اختلافاتی در شکل برگ ها می‌باشند کاشته شده‌اند. منابع: سایت اگرونیک (www.agronic.ir)

گیاهیست دو ساله که تا ارتفاع ۱۲۰ سانتی متر رشد می کند.این گیاه در محیطهای نیمه سایه یا محیطهایی با آفتاب کامل رشد خوبی دارد. این گیاه به خشکی و شوری مقاوم نیست و برای رشد به رطوبت کافی نیاز دارد.خاک مطلوب برای رشد این گیاه خاک سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین می باشد. نوع گلهای آن نر و ماده است و به وسیله حشرات گرده افشانی میکند. اندامهای مورد استفاده: ریشه و ساقه منابع: سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir) *درباره خواص دارویی آن اطلاعاتی در منابع اطلاعاتی یافت نشد. لطفاً در صورت داشتن اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۱۰۰۰۴۶۸۱۴ تماس حاصل فرمایید.

جعفری وحشی جنگلی گیاهی خودرو، علفی و دو ساله یا پایا با عمری کوتاه از تیره چتریان از سرده جعفری وحشی است. ارتفاع این گیاه به ۱۲۰ سانتی متر و پهنای آن به ۶۰ سانتی متر می رسد. گاهی ‌اوقات به ویژه در انگلستان آن را مادردای می‌نامند نامی که برای سرخه ولیک به کار می‌برند.جعفری وحشی جنگلی به اعضای متنوع دیگر چتریان مثل جعفری، هویج، شوکران و گلپر وابسته است. خاک مطلوب برای رشداین گیاه سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین می باشد. اندامهای مورد استفاده: برگ و ریشه خواص دارویی: مقوی و تونیک مناطق رشد و پراکنش: این گیاه بومی اروپا، آسیای غربی، و آفریقای شمال غربی است، در جنوب محدوده‌اش در حوضه مدیترانه در ارتفاعات بالاتر می‌روید. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/) سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)

خصوصیات گیاهشناسی: جعفری وحشی نام یک سرده از تیره چتریان است. طول این گیاه ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی متر است. این گیاه دارای ۲ تا ۴ برگ شانه ای، بیضوی با گل های سفید و چتری می باشد. تمام بخش های این گیاه طعمی شیرین و شبیه به دانه رازیانه را دارد. گیاه تازه (همچنین خشک شده) یا برگ های جعفری وحشی قابلیت خوراکی و درمانی دارد. خواص دارویی و درمانی: - جعفری وحشی یک ادرار آور ملایم و محرک متابولیسم بدن است و همچنین، سبب انقباض رحم می شود. - آب جعفری وحشی که در صنایع دارویی تهیه می گردد، برای درمان خیز های (ورم) خفیف، اختلالات معده و بعضی بثورات پوستی مصرف می شود و به التیام زخم ها کمک می کند. نقاط رشد و پراکنش: جعفری وحشی در سراسر مزارع و جنگل های اروپا و بریتانیا می روید. از انتشار این گیاه در ایران به ویژه در نواحی البرز و شاهزاده کوه در ارتفاعات ۲۸۰۰ متری نیز گزارش شده است. منابع: سایت عطارک (https://attarak.com/) سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)

گیاهی علفی و یک ساله از تیره ی گندمیان و گروه مصرفی رافع سوء هاضمه هاست. ارتفاع این گیاه حداکثر به ۱۵۰سانتی متر می رسد، گیاه دارای ساقه ی تو خالی و برگ های خطی مانند می باشد. گیاه جو دارای سنبله هایی است که طول آنها به چیزی حدود ۱۵ سانتی متر می رسد و سنبلچه های میانی دانه داری دارد. این گیاه برای رشد به آفتاب کامل و خاک مرطوب با زهکشی خوب احتیاج دارد و در همه خاکهای سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین رشد می کند. این گیاه در خاک اسیدی قوی یا قلیایی قوی و خاکهای رسی سنگین یا خاک ضعیف قادر به رشد نیست. نوع گلهای آن نر و ماده است و به وسیله باد گرده افشانی می کند. جو معمولی به خشکی، شوری خاک و یخ زدگی مقاوم نیست. ترکیبات شیمیایی: در غذاها ، جو به عنوان منبع ویتامین هایی از قبیل کربوهیدرات ها ، پروتئین ها و روغن های چرب استفاده می شود. خواص دارویی و درمانی: - مغذی است. - نرم کننده بافت های تحریک شده (به خصوص غشاهای مخاطی) - جو برای کاهش قند خون ، فشار خون و برای کاهش وزن و کلسترول استفاده می شود. - همچنین برای شکایات گوارشی از جمله اسهال ، درد معده و شرایط التهابی روده استفاده می شود. - برخی افراد از جو برای افزایش قدرت و مقاومت استفاده می کنند. - از دیگر موارد استفاده می توان به پیشگیری از سرطان و درمان یک مشکل ریوی به نام برونشیت اشاره کرد. - جو به پوست برای درمان جوش کمک می کند. سایر موارد استفاده: زیست توده، کاغذ، مالچ. این گیاه می تواند بعنوان جایگزین قهوه و نمک باشد و یا بعنوان شیرین کننده طبیعی و به عنوان ماده ای برای دم کردن آبجو و تهیه نوشیدنی های الکلی استفاده شود. نقاط رشد و پراکنش: گونه‌هائی از جو به نامهای‌ H .vulgare یا H .sativum و H .distichon در مناطق مختلف ایران از جمله گیلان کشت می‌شوند و در شمار علفهای مهم جهت تغذیه چهارپایان قرار دارند. گاهی نیز در نقاط مختلف به صورت وحشی می‌رویند. منابع: سایت https://khpro.org/ سایت شبکه کیاهی ایران (www.netplant.ir) سایت https://fa.orthopaedie-innsbruck.at/ سایت http://kakheaseman.ir/

چای کوهی یا چای چوپان یا چای پشمی گیاهی پایا از سردهٔ سنبله‌ای است. چای کوهی در بن چوبی، کوتاه، دارای ساقه‌های کرک‌دار متعدد به رنگ سبز یا تقریباً متمایل به خاکستری؛ گل‌های خوشه مانند به رنگ صورتی، ارغوانی و به ندرت سفید یا متمایل به زرد، کاسه گل لوله‌ای و پوشیده از کرک پرهای بلند، به رنگ سبز تا بنفش تیره و برگ‌ها به صورت ساقه‌ای، پهن و دراز و خطی یا سرنیزه‌ای می‌باشد. ساقه: متعدد، کرک پوش و خزی، ایستاده یا خیزان وبا طول ۲۵ تا ۶ سانتی‌متر، منشعب با شاخه‌های ساده، برخی بارور و گل دار، منتهی به گل آذین. عده‌ای کوتاه و عقیم و با برگ‌های تقریباً دسته‌ای. برگ: به ابعاد ۸–۴ و۳۰–۱۵ میلی‌متر، پهن، دراز و خطی – سرنیزه‌ای، در انتها کند و مدور، کم و بیش پوشیده از تا کرکهای بلند، کمی زبر، در حاشیه دارای دندانه‌های نامرتب مضاعف، سبز مات و متمایل به سفید، در پایین باریک شده و منتهی به دمبرگ، نسبتاً بلند، دارای رگه‌های برجسته موازی، تخم مرغی یا بیضی شکل، برگشته و کمی بلندتر از کاسه گل. گل: صورتی یا ارغوانی، به ندرت سفید یا متمایل به زرد، به صورت خوشه، براکته‌ها باریک و نخی شکل و قابل دید، کاسه گل به طول ۱۸ تا ۱۴ میلی‌متر با تقسیمات پردار (پوشیده از کرک‌های بلند)، تیره، در پایین سر نیزه‌ای و باریک و در بالا باریک درفشی. موسم گل: فصل بهار خواص درمانی و دارویی: این گیاه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. - چای کوهی به عنوان مسکّن برای ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود. - چای کوهی بازکننده قولنج‌های سرد مزاج مدر بول و بازکننده عادت ماهانه در زنان - متلاشی‌کننده سنگ مجاری ادراری و صفراوی است. - این گیاه با خاصیت آرامش بخشی، آنتی باکتریال است - در دفع سنگ کلیه، دردهای مفصلی، رماتیسمی، سردرد، سرگیجه و دردهای عصبی و ناراحتی‌های معده و روده با منشأ روانی مفید است. - این گیاه ضدتشنج و ضدمیگرن بوده و در درمان سرماخوردگی مؤثر است. - این گیاه در درمان بی خوابی، نقرس، حساسیت، گرفتگی روده و تقویت دستگاه دفاعی بدن بسیار مؤثر است. افراد دارای مزاج گرم از این گیاه کمتر بنوشند و با داروهای دیگر مصرف نمایند زیرا خوردن زیاد چای کوهی ادرار را خون آلود می‌کند. خوردن این گیاه می‌تواند اخلاط بلغمی غلیظ بدن را که در شش‌ها یا امعاء یا رحم متمرکز شده‌اند دفع سازد. همچنین خوردن معجون چای کوهی و عسل قوای جنسی را بهبود می‌دهد. بهترین شیوه مصرف این گیاه دم کرده آن است.بهترین زمان استفاده از این گیاه تا شش ماه پس از چیدن آن است و بعد از این مدت بهتر است از اسانس آن استفاده شود. مصرف چای کوهی برای زنان باردار مضر بوده و ممکن است موجب سقط جنین شود. محل رشد و پراکنش: این گیاه در ارتفاعات ۱۹۰۰ تا ۳۳۰۰ متری از سطح دریا، به صورت پراکنده و در مواردی به صورت لکه‌های متراکم در سطوح کم رویش دارد. فراوانی این گونه در مناطق کم شیب و به ویژه در یال‌های مناطق کوهستانی بیشتر است. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/wiki)

چتر گندمی ها گونه ای از گیاهان محسوب می شوند که تقریبا در تمام دنیا گسترده شده اند. ۱۴ گونه چتر گندمی وجود دارد که ساختار ۹۰ درصد انها بسیار به یکدیگر شبیه است. این گونه، از انواع چند ساله محسوب می شود. ارتقاع بیشتر این گیاهان از ۲۰ تا ۸۰ سانتی متر متغیر است. بیشتر چتر گندمی ها دارای گل های زرد هستند که در اوایل بهار می رویند. این گیاه تاریخچه غنی در طب سنتی دارد و تقزیبا همه کشور های صاحب سبک پزشکی، چند نمونه درمان خاص با این گیاه دارند. چتر گندمی برگ گردیا گوش خرگوش گرد گیاهیست یکساله و خودرو از خانواده Umbelliferae که تا ارتفاع ۳۰ سانتی متر رشد می کند. این گیاه برای رشد به آفتاب کامل و خاک سبک (شنی)، متوسط (لوم) و زهکشی مناسب احتیاج دارد. این گیاه در خاکهای ضعیف یا رسی سنگین رشد نمی کند و خاکهای اسیدی و قلیایی قوی را نیز نمی پسندد. همچنیین این گیاه در خاک خیلی خشک و شور رشد خوبی ندارد. نوع گلهای ان نر و ماده است و به کمک حشرات گرده افشانی می کند. اندامهای مورد استفاده: برگ و میوه خواص چتر گندمی: - کمک به سلامت کبد - درمان سیروز و سرطان کبد - تقویت عملکرد غده فوق کلیوی - تسکین صرع - مبارزه با سرطان تخمدان - درمان افسردگی های ناشی از یائسگی نقاط رشد و پراکنش: استان گلستان - پارک ملی گلستان منابع: سایت آسان طب (https://mag.asanteb.com/) سایت شبکه گیاهی ایران ( www.netplant.ir) فصلنامة علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران - استان گلستان

نامهای دیگر: چچم پرگل، چمن چاودار ایتالیایی(Italian Ryegrass) مشخصات ظاهری: گیاه گندمی یکساله با ساقه های ماشواره ای که به ارتفاع ۳۰ - ۸۰ سانتیمتر رشد می کند. منفرد یا دسته ای، ایستاده یا از قاعده کمی خیزان ، صاف و بدون کرک یا در زیر سنبله زبر، نازک و ضعیف یا محکم و قوی. پهنک برگها خطی _ نوک تیز، روی سطح فوقانی و لبه ها زبر یا با هردو سطح صاف ، در قاعده گوشک دار، به طول تا ۳۰ سانتیمتر، به عرض ۳_۱۲ میلیمتر. سنبله ها ایستاده به طول ۱۰_۳۰ سانتیمتر، سخت شکننده، با محور قوی ، صاف یا زبر، سنبلچه ها مستطیلی، به طول ۱۲_۲۶ ، به عرض ۴_۶ میلیمتر، ۴_۱۰ گلچه ای؛ پوشه فوقانی اغلب از سنبلچه بلند تر، باریک ۷_۹ رگه ای ، چرمی نوک کند؛ پوشینه بیضوی یا تخم مرغی ، نوک کند؛ پوشینه بیضوی یا تخم مرغی، نوک کند، به طول ۶_۸ میلیمتر، ۵_۹ رگه ای، در حالت رسیده متورم، صاف، از زیر انتها سیخک دار. خواص دارویی و درمانی: - دانه های آن به عنوان دارو در رم و یونان باستان مصرف می شده است. - آرد چچم مسکر برای معالجه قانقاریا و قانقاریای دهان و زخمهای معمولی مفید است و سبب پاک شدن پوست از هرگونه زخمهای جذامی می شود. - دانه آن به صورت ضماد در بیماریهای پوستی بکار می رود. - گیاه مسکن است و به منظور درمان کک مک توصیه می شود. خطر و هشدار: حکما و اطباء اعتقاد داشتند که این گیاه سبب کوری و نان تازه تهیه شده از چچم مسکر سبب مستی می شود. لرزش عمومی و در ادامه عدم توانایی قدم زدن، لکنت زبان، خواب عمیق و در نتیجه سر درد و استفراغ نیز از پیامد های مصرف آن است. گیاه مخدر و سمی است و به دلیل داشتن تمولین (Temuline) باز کننده مردمک چشم است. تمولنتین(Temulinentine) و اسید تمولتیک (Temulinentine acid) سبب فلج مغزی می شود. علائم و نشانه های مسمومیت بصورت باز شدن مردمک چشم، گیجی، ضعف قلب، تشنج، قولنج، ناهوشیاری، خواب الودگی، استفراغ، ضعف شنوایی، فلج و ضعف تنفسی، گیجی و اغتشاش مغزی ظاهر می گردد. سایر کاربردها: بعنوان کود سبز استفاده می شود. نقاط رشد و پراکنش: در جهان: اروپا ، ناحیه مدیترانه، اناتولی، عراق، ایران،افغانستانف پاکستان، قفقاز، غرب سیبری، درشمال امریکا معرفی شده است. درایران: به صورت علف هرز اراضی رها شده در استانهای مازداران، کردستان، همدان، لرستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و خراسان. منابع: سایت www.faq.irpsc.com سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)