سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
نامهای دیگر: درختچه آسه
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهانی درختچه‌ای، غالبا خاردار و در هر بند ساقه دارای برگ‌هایی با آریش دسته‌‌ای است. کاسه گل بشقابی شکل، یا لبه لوله آن دارای دندانه‌های نا هم قد و پایا و تقریبا بدون رشد ثانویه است. جام گل قیفی شکل و دارای لوله ای کوتاه با پنج لبه گسترده است. نافه متشکل از پرچم‌هایی است که در نیمه درونی طول لوله به جام متصل‌اند. تخمدان روی دیسک قرار دارد. میوه سته که پس از رسیدن سیاه رنگ میشود.
ارتفاع آن بین ۳- ۲/۵ متر و تاج پوشش آن ۳/۸ – ¾ متر و در صورت قطع شاخه ها تاج پوشش بالغ بر ۱/۸ – ۱/۷ متر خواهد شد. این گونه در مناطق کویری، تابستانهای بسیار گرم و خشک و زمستانهای تقریبا سرد را بخوبی پشت سر می گذارد. آسه در خاکهای با بافت شنی و رسی لومی با PH=۷/۳-۷/۷ و EC=۱۸/۲-۲۶/۹m µ/cm رشد کرده و میزان ۴۸% آهک در سطح الارض و تحت الارض را بخوبی تحمل می کند. شروع فصل رویشی اوایل فروردین و فصل گل آن اواخر فروردین بوده که دوام گل آن بر روی درختچه حدود یک ماه می باشد.
اندامهای مورد استفاده:
گیاه کامل (برگهای جوان، اعضای هوایی، ریشه، ساقه و بذر)
مواد مؤثره:
مهمترین مولکول های مؤثره دارویی اسید سیانیدریک
خواص درویی و درمانی:
- در مصارف پزشکی گذشته مدر، مسهل، ضدتشنج، رفع سیاه سرفه، تقویت قوه باه و ضعف بینایی استفاده می‌شده است.
- معالجه انقباضات شدید معده، تعرق ناشی از سل، قاعدگی دردناک و ناراحتی های پروستات استفاده می شود.
خواص درمانی این گیاه بسیار سمی باید زیر نظر پزشک مصرف گردد.
دیگر کاربردها:
کاربرد آسه در برنامه های کویرزدایی، تثبیت شن های روان و همچنین در ایجاد فضای سبز این مناطق به منظور جلوگیری از کاهش رطوبت، جلوگیری از حرکت شن های روان و غیره که بطور مستقیم و غیر مستقیم در بهداشت عمومی ساکنان این مناطق نقش مهمی دارد توصیه می شود.
نقاط رشد و پراکنش:
اقلیم منطقه با روش گوسن نیمه بیابانی خفیف، روش کوپن بسیار گرم با تابستانهای خشک و طبقه بندی پیشنهادی برای ایران خشک و گرم با زمستانهای نیمه سرد و میزان بارندگی رویشگاه گیاه ۸۰- ۷۰ میلی متر می باشد.
چراکندگی در ایران: استان گلستان: آق قلا، گنبد، مراوه تپه، پارک ملی گلستان؛ استان گیلان، آذربایجان شرقی تا زنجان، فارس، خراسان، یزد و تهران
منابع:
سایت مرجع دانش (https://civilica.com/)
سایت پارس ایمن دارو (https://parsimendaru.com/)
فصلنامه علمی-پژوهشی تحقيقات گياهان دارويی و معطر ايران
کانال تخصصی گیاهان دارویی در نرم افزار سروش (https://what.splus.ir/medicinallyplants)
نامهای دیگر: چهار پسته، شال زیتون، دیوزیت، سنجد تلخ، زیبیل، آقاجی و قی غلام، «Bead Tree»، درخت توپ چین، درخت بهشت، درخت چتری تگزاس و نیز سرو سفید .
زیتون تلخ نام یک گونه از سرده زیتون‌تلخ است. میوه های این درخت تا مدت ها حتی بعد از رسیدن بر روی شاخه ها باقی می‌ماند. خوردن میوه ها برای انسان سمی است و برای کودکان ممکن است خطرناک باشد ولی برای پرندگان تغذیه ای مناسب در فصل زمستان است .
خصوصیات گیاهشناسی:
زیتون تلخ درختی است با تاج چتر و برگ های درشت پرمانند و متراکم آن به صورت آویخته بر شاخه ها قرار دارد. درختی برگ ریز است که به سرعت رشد می‌کند، ولی دوره زندگی کوتاهی دارد. خوشه های گل بنفش و معطر آن در بهار شکوفا شده که بعد با میوه های زرد جایگزین می شود و تا ارتفاع ۷ تا ۱۵ متر و قطر تاج پوششی ۹ تا ۱۸ متر رشد می کند.
درختی است متراکم با شاخه های گسترده و تاجی چتری، پوست تنه قهوه ای تیره و زبر و شیاردار. برگ آن سبز براق و درخشان و متناوب، مرکب دو بار شانه ای به طول ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر است که از برگچه هائی به طول ۳ تا ۶ سانتیمتر و عرض ۲ تا ۳ سانتیمتر دارای دندانه های تیز تشکیل شده اند. آنها به صورت متراکم و آویخته بر شاخه ها قرار می گیرند.
گلهای آن در فروردین و اردیبهشت گل های معطر و بنفش به قطر ۲ سانتیمتر به صورت خوشه ای به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در انتهای شاخه های باریک کوچک شکوفا می شوند.
در پائیز میوه های صاف و درخشان به قطر ۱٫۵ تا ۲ سانتیمتر نمایان می شود.
شرایط رشد و تکثیر:
زیتون تلخ نسبت به خاک های ضعیف، تیره و شرایط صحرائی سازگار است و برودت زمستانی زیر صفر را تحمل می کند. آکادمی ملی علوم آمریکا اظهار داشته که درخت زیتون تلخ در صورت رشد کامل می‌تواند در برابر یخبندان مقاومت کند، در حالی که اگر درخت نحیف باشد، این شرایط قابل تحمل نیست. این درخت در گرم‌ترین ماه سال حداکثر دمایی که می‌تواند تحمل کند حدود ۳۹ درجه سانتی گراد است و شادابی برگ های خود را حفظ می‌کند ولی اگر دما از آن هم بالا تر رود باعث آسیب به برگ ها و از دست دادن شادابی آنها می شود.. کمترین دما برای دوام این درخت، ۵- درجه سانتیگراد است. بهترین دما برای رشد این درخت دمایی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
هرس: در صورت نیاز در پائیز هرس خشکه برداری یا هرس فرم شود.
آبیاری : زهکش خوب ضروری است. در عین حال نهال زیتون تلخ باید مرتب آبیاری شود اما هرچه درخت بزرگ‌تر میشود نیاز آبیاری نیز کمتر میشود. درخت‌های بالغ زیتون تلخ به ماهیانه دو تا سه بار آبیاری نیاز دارند. این درخت در ماه‌های سرد زمستان نیازی به آبیاری نخواهد داشت. زیتون تلخ به خشکی مقاوم است و می تواند آب و هوای کویری را تحمل کند. بهتر است در ۲ سال اول رشد مانع از خشکی خاک آن شد و با بالغ شدن آن نیاز آبیاری اش کم و یا بی نیاز می شود. خیس ماندن خاک موجب از بین رفتن آن می شود.
تغذیه : تنها در صورتی که درخت دچار سوء تغذیه باشد، در بهار کود ازته داده شود.
آفات و بیماری ها: نسبتاً عاری از هر دو است.
عیوب: شاخه ها شکننده اند. عمر درخت کوتاه است . بذر پاشی زیاد و زایدات زیاد دارد.
نور: درخت زیتون تلخ به نور کامل خورشید(حداقل روزی ۶ ساعت) نیاز دارد،میزان بیشتر آن ضرری ندارد. اما کمبود نور موجب عدم رشد میوه و شکوفه ها می گردد.
خاک: این گیاه در هر خاکی می‌تواند کاشته شود. اما خاک مناسب آن خاک لوم شنی با زهکشی مناسب و عمیق است.
خواص دارویی و درمانی:
- در هند از برگهای آن به عنوان یک کرم کش استفاده میشود.عصاره برگهای آن کرم کش است.
- عصاره آن شدت حمله‌های آسم را کاهش می‌دهد.
- پوست ریشه درخت، میوه و گلها و برگهای آن محلل و باز کننده انسداد و گرفتگی مجاری عروق، و حامی بدن در مقابل عفونتها و مسمومیت است.
- از ضماد برگ و گلهای آن برای تسکین سردرد و اعصاب استفاده میشود.
- عصاره برگهای آن سنگ‌ها را خرد می‌کند.
- عصاره برگهای آن مدر می باشد.
- عصاره آن قاعده‌آور است.
- از برگها و پوست و میوه های آن در استعمال خارجی و داخلی برای جذام و خنازیر استفاده میشود. چون در ترکیبات این گیاه سم وجود دارد بهتر است زیر نظر پزشک مصرف شود.
- برای زخم‌های شدید و سخت برگهای اسفناج را در روغن زیتون بپزید و به صورت پماد روی زخم بگذارید هر دفعه تازه درست کنید.
- اگر گل سرخ تازه را با روغن زیتون مخلوط نموده بصورت خمیر درآورده در محل درد ببندیم (رماتیسم، سیاتیک و نقرس) درد را تسکین می‌دهد.
سایر کاربردها:
میوه های درخت زیتون تلخ را می توان پس از خشک شدن به رشته کشیده یا به عنوان دانه های تسبیح به کار گرفت. این گیاه به خصوص در نواحی گرم مفید است. تاج چتری آن با رشد سریع و ایجاد سایه عمیق و سنگین،اقلیم خرد مطبوع ایجاد می کند. همچنین به عنوان غذای دام و طیور و گاهی برای ساخت مواد محرک به کار می رود.
نقاط رشد و پراکنش:
این گونه بومی کشور چین، پاکستان، هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا است .
درخت زیتون تلخ در مزارع، چمن زارها، در امتداد جاده‌ها، حاشیه مناطق جنگلی و در اطراف خانه‌های قدیمی رشد می‌کند.
این درخت عموماً در آب و هوای گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل یافت میشود.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت دکتر ساینا (www.drsaina.com)
سایت https://pinfopedia.org/
سایت http://nahalekaraj.ir/
نامهای دیگر: غبیده بادام، چوب دانه، زیتون روسی
خصوصیات گیاهشناسی:
سنجد به شکل درختچه و یا درختی کوچک خزان پذیر و یا همیشه سبز به ارتفاع ۵ تا ۷ متر است. خانواده سنجد حدود ۴۵ گونه دارد که دو نمونه از آنان یعنی E.angustifolia و E.multiflora بیشتر از سایرین مورد استفاده قرار می گیرند. ساقه ها، جوانه ها و برگ های درخت غبیده بادام به رنگ خاکستری است. برگها کاملاً کشیده و بدون دندانه هستند. قسمت زیرین برگ خاکستری است در صورتی که سطح رویه آن سبز تیره است.
گل ها کوچک، زرد رنگ و معطر هستند. شاخه ها اغلب خاردار بوده و گاهی به علت تعدد تنه، گیاه به صورت در ختچه ظاهر می شود. سنجد گیاهی است که به خشکی خاک . وزش باد های شدید مقاوم است. از این در خت برای کنترل باد، حرکت شن های روان و کولاک زمستانه به وفور استفاده می شود. در اغلب خاکها رشد می کند. با کاشت متراکم درختان سنجد به خوبی می توان از آن به عنوان پرچین در اطراف باغها یا یک مانع محکم در برابر عبور و مروراستفاده کرد.
خواص دارویی و درمانی :
-اثرات ضد التهابی و ضد درد و برای افرادی که دچار نرمی استخوان و پوکی استخوان هستند، بسیار مفید می باشد.
- سنجد سرشار از ویتامین C است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی، آنفلونزا، گلودرد، سرفه و تب مفید است.
- سنجد یک دیورتیک طبیعی است که با پاکسازی و سم زدایی کلیه ها به درمان سنگ کلیه کمک می کند.
- در درمان تکرر ادرار مفید است.
- خواص ضد باکتریایی: عصاره موجود در سنجد با جلوگیری از رشد باکتری ها، آنها را متوقف می سازد. زیرا این عصاره تاثیر آنتی بیوتیکی دارد.
- ضد تومور: مصرف سنجد از بروز تومور در بدن پیشگیری می کند. همچنین مصرف سنجد در کنترل دیابت، درمان آرتریت روماتوئید، درمان رتینوپاتی و بیماری های پوست مانند پسوریازیس مفید می باشد.
- کبد چرب : خاصیت ضدا التهابی قوی در سنجد، به عنوان یک دیورتیک قوی و طبیعی عمل می کند و با پاکسازی و سم زدایی کبد در درمان بیماری های کبدی از جمله ورم کبد و کبد چرب موثر است.
- درمان زخم: عصاره سنجد در داروهای قارچی به یک بهبود دهنده زخم معروف است. عصاره میوه سنجد در بسته شدن سریع محل زخم به خوبی تاثیر می گذارد.
- آرامش عضلانی: مطالعات مختلف بر روی موش ها نشان داده است که عصاره سنجد مانند داروی دیازپام عمل می کند و موجب آرامش بدن می شود.
- جوان سازی پوست صورت : ویتامین C بسیار و آنتی اکسیدان های موجود در سنجد موجب افزایش کلاژن می شود و در نتیجه به کاهش چین و چروک پوست و جوان سازی آن کمک می کند.
- مفید برای پوست و مو: برای تقویت موها و افزایش ضخامت آن، برگ های سنجد را در روغن زیتون بجوشانید به طوری که برگ ها نرم و له شوند و سپس از این روغن برای ماساژ پوست سر استفاده کنید.سنجده پخته شده در روغن زیتون برای رفع درد مفاصل ، رفع خارش پوست و افزایش رشد موها موثر است.
- لاغری و کاهش وزن: سنجد فیبر بسیاری دارد به همین دلیل با مصرف آن، اشتها کمتر شده و از پر خوری جلوگیری می نماید. در نتیجه در کاهش وزن و لاغری موثر است.
- سلامت قلب و عروق را تأمین می کند.
- ضد استرس
- رفع تهوع و استفراغ : مکانیسم مهار صفرا در سنجد باعث می شود که معده تقویت شده و از بروز تهوع و استفراغ جلوگیری می کند. افرادی که دچار حالت تهوع صبحگاهی هستند و مزه دهان آنها تلخ است مانند افراد صفراوی با مزاج گرم وخشک، بهتر است پس از بیدار شدن از خواب دو تا سه عدد سنجد مصرف کنند. این خاصیت برای زنان باردار که حالت تهوع دارند بسیار مفید است. سنجد همچنین برای رفع سموم معده و روده بسیار مناسب است.
- رفع سکسه : برای برطرف نمودن سکسه ، یک لیوان شیر را به همراه ۵۰ عدد سنجد میل کنید.
- درمان اسهال: میوه سنجد قابض و بر طرف کننده اسهال است. برای درمان اسهال کودکان می توان از جوشانده برگ سنجد استفاده کرد که تاثیر بسیاری دارد و جایگزین داروهای شیمیایی برای درمان اسهال کودکان می باشد .اما مصرف بیش از اندازه سنجد موجب یبوست می شود. سنجد سموم موجود در معده و روده را از بین می برد.
- خواص سنجد برای زنان : در طب سنتی مصرف دمنوش تهیه شده از سنجد یا جوشانده سنجد را در درمان برخی از اختلال های جنسی به ویژه در زنان موثر می دانند . تاثیر سنجد در درمان اختلال جنسی زنان و حتی اضطراب آنهاهنگام رابطه زناشویی به اندازه ای است که تحقیقات بسیاری در مورد تاثیر گل و گیاه و میوه سنجد انجام شده است و از آن در تهیه کپسول هایی به صورت صنعتی برای عرضه به مردم در داروخانه ها استفاده می شود.
بوئیدن اسانس گل سنجد به بهبود و درمان ناتوانی جنسی در زنان کمک می کند اما تاثیر معکوس در مردان دارد. چرا که باعث کاهش توانایی جنسی در آنها می شود.
همچنین خونریزی بیش از اندازه در قاعدگی را می توان با سنجد درمان کرد .خونریزی بیش از اندازه موجب ضعف و کم خونی می شود . پس از ۳ تا ۵ روز از شروع عادت ماهانه، مصرف سنجد را آغاز کنید تا خونریزی و لکه بینی شدید یا طولانی از بین برود.
- خواص سنجد در دوران بارداری و شیردهی : کلسیم زیاد سنجد برای توسعه و رشد استخوان های جنین بسیار مفید است. همچنین خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنان باردار را کاهش می دهد. علاوه بر آن برای رفع تهوع در دوران بارداری بسیار موثر است .ویتامین c موجود در سنجد موجب تقویت سیتم ایمنی زنان باردار می شود و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا در دوران بارداری را کاهش می دهد.
فلاونوئید ها و آلکالوئید های موجود در سنجد برای کاهش فشار خون بالا در زنان باردار مفید است. مصرف سنجد در دوران شیردهی موجب باهوش شدن نوزاد می شود.
البته مصرف بیش از اندازه سنجد در دوران بارداری مناسب نیست. زیرا با افزایش مقدار کلیسیم بدن، حجم استخوان و غضروف ها کاهش می یابد.
نقاط رشد و پراکنش:
سنجد درختی است بومی اسیای غربی و اروپا تا هیمالیا پراکنده شده است. در ایران نیز در نواحی استپی کشور به صورت خودرو یافت می شود.
منابع:
سایت مزرعه کارآفرینی (mazraekarafarini.com/blog)
سایت رام گل (www.ramgol.com)
سایت نمناک (/namnak.com)
خصوصیات گیاهشناسی:
علف لیمو یکی از گیاهان دارویی است که از ۶۰ تا ۷۰ سال پیش اهمیت زیادی پیدا کرده است. علف لیمو گیاهی است چندساله از خانواده ی گندمیان که گونه های متعددی دارد و ارتفاع این گیاه بسته به شرایط محیطی بین یک تا دو متر میباشد.
ریشه های این گیاه به صورت افشان و کوتاه هستند و برگهای این گیاه طویل و به رنگ سبز روشن می باشند. مهمترین گونه های جنس علف لیمو عبارتند از: سیتراتوس و فلکسوس، گونه ای از جنس سیموپوژن با نام کاه مکی الیری در مناطق جنوبی و غرب کشور به صورت خودرو میروید که بوی معطری داشته و ترکیبات اسانس این گیاه با علف لیمو تفاوت زیادی دارد. علف لیمو بومی نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این گیاه بومی ایران نیست ولی اخیرا در مناطق شمالی کشور و در برخی گلخانه ها کشت می گردد.
کشت و تکثیر علف لیمو:
علف لیمو به درجه حرارت زیاد، آبیاری منظم و نور فراوان نیاز دارد. خاک هایی با بافت لومی شنی و pH نسبتا اسیدی (۵ تا ۸) برای این گیاه بسیار مناسب می باشد. تکثیر این گیاه به دو روش جنسی (کشت غیرمستقیم بذر) و غیرجنسی (تقسیم بوته) صورت می گیرد.
ترکیبات شیمیایی:
برگ ها و ساقه های جوان این گیاه دارای اسانسی زرد رنگ (به میزان یک تا سه درصد) می باشد که بوسیله تقطیر با بخار آب استحصال می گردد. اسانس این گیاه اجزای اسانس دارای بویی شبیه لیمو است و به اسانس بادرنجبویه شباهت زیادی دارد. مهمترین اجزای اسانس علف لیمو عبارتنداز: سیترال (۸۰٪)، سیترونلول، ژرانیول و ….
خواص دارویی و درمانی:
- اسانس این گیاه دارای خواصی مانند آنتی باکتریال قوی، اشتها آور، ضد کرم و ضد نفخ است.
- مصرف موضعی این اسانس سبب کاهش دردهای روماتیسمی و عصبی میگردد.
- اسانس این گیاه دارای کاربرد بسیار وسیع در صنایع آرایشی و بهداشتی است.
- اخیراً محققینی در اسراییل خواص ضد سرطانی در آن یافته‌اند.
- سالانه ۶٬۰۰۰ تن از اسانس علف لیمو در جهان تولید میگردد.
- گیاه علف لیمو خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد. به هنگام مخلوط شدن با فلفل سیاه برای رفع درد قاعدگی و حالت تهوع مفید است.
- چای این گیاه ادرارآور است.
- روغن علف لیمو التهاب را کاهش می‌دهد و فرد را از درد عضلات، دندان، مفصل و سردرد محافظت می‌کند.
- این گیاه تصفیه‌کننده کبد، کلیه، لوله گوارش، مثانه و لوزالمعده است. علاوه بر آن، در کاهش میزان اسید اوریک، کلسترول و چربی‌های اضافه نیز مؤثر است.
- مصرف این گیاه هاضمه، گردش خون و ترشح شیر را تحریک می‌کند.
- روغن طبیعی این گیاه، برای تقویت و بهبود عملکرد سیستم عصبی مفید است و در درمان اختلالات عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و سرگیجه نیز مؤثر است.
- عضلات و بافت‌های بدن را تقویت می‌کند و با کاهش آکنه و جوش کیفیت پوست را بهبود می‌بخشد.
- مصرف جوشانده علف لیمو فشار خون را کاهش می‌دهد.
- برگهای علف لیمو برای تحریک روده‌ها مؤثر است.
- علف لیمو تب، سرفه، سرماخوردگی و استرس را رفع می‌کند.
- علف لیمو درد آرتریت و روماتیسم را برطرف می‌کند.
- دو قطره روغن علف لیمو را به روغن طبیعی بادام و زیتون اضافه کنید و پوست خود را ماساژ دهید.
- به عنوان ادویه پودر علف لیمو به همراه پودر کاری و زنجفیل در سوپ و خوراک تایلندی کاربرد دارد.
نقاط رشد و پراکنش:
در کشورهایی مانند هندوستان، چین و در قسمتهای وسیعی از آفریقا و آمریکای جنوبی در سطوح وسیع کشت می گردد.
برای اولین بار در ایران علف لیمو در شهرستان فیروز آباد استان فارس کشت شده است.در شهرستان رودان واقع در استان هرمزگان نیز یکی از باغبانان اقدام به کشت علف لیمو نموده است.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت https://takideh.ir
خصوصیات گیاهشناسی:
علف مورچه با نام علمی Cressa cretica گیاهی است هالوفیت، یکساله یا چند ساله و مهاجم. متعلق به تیره Convolvuleae که دارای ریشه هایی قوی عمودی و افقی بوده که با جوانه زنی باعث ایجاد گیاهان جدید می شوند. ساقه های آن در ابتدا ایستاده و بعداً حالت خوابیده می گیرند. برگها کوتاه و سبز و در مواقعی خاکستری رنگ و پوشیده از کرک و مخمل گون، گلها بدون دم گل و در راس شاخه ها به صورت خوشه هایی قرار دارند . میوه از نوع کپسول و شکوفایی آن بی قاعده می باشد. بذور گرد یا تخم مرغی شکل صاف و همواره کمی براق و به رنگ قهوه ای می باشد.
اغلب تا حدودی در قاعده چوبی. ساقه ها تا ارتفاع ۳۰ سانتیمتر رشد می کند، اغلب گسترده روی زمین ، با شاخه های فراوان، کرکی مایل به خاکستری. برگها به طول ۲_۱۰ میلیمتر، سر نیزه ای تا تخم مرغی، با قاعده قلبی تا گرد با انتهای تقریباً نوک تیز تا نوک دار، بتدریج به برگه ها تغییر شکل می دهد. به طول ۳_۵ میلیمتر، صورتی مایل به سفید یا زرد، دامی؛ جام گل تا نیمه تقسیم شده با ۵ لوب گسترده کرکدار؛ کاسبرگها هم اندازه طول لوله جام گل، نوک کند.
فصل گلدهی در بهار است.
اندامهای مورد استفاده:
اندامهای کامل گیاه مصرف می شود.
خواص دارویی و درمانی:
- به عنوان مقوی، مقوی معده، محرک قوای جنسی، محلل و خلط آور مصرف میشود.
- ضد صفرا، ضد عفونی کننده و ضد سل است.
- اعضای گیاه طعمی تلخ و اثر ضد کرم دارد.
نقاط رشد و پراکنش:
علف مورچه در حاشیه کویرها، تپه ها، دشت های کوهپایه ای و دامنه های خشک نواحی بیابانی و نیمه بیابانی بیشتر نقاط ایران یافت می شود.
پراکندگی در جهان: اروپا، ترکیه، ایران، قفقاز، آسیای مرکزی، افغانستان، پاکستان، عراق، فلسطین. از شمال غرب آفریقا تا پرتغال، نواحی مدیترانه ای و شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا به طرف ایران و ترکمنستان و کوهای پایمر و الای.
پراکندگی در ایران: شمال، شمال غرب، غرب، مرکز، شمال شرق، شرق، جنوب و جنوب شرق. این گونه اغلب در نواحی شور مرطوب در استانهای فارس، کرمان، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خراسان، سمنان و تهران می روید.
منابع:
سایت مرجع دانش (https://civilica.com/)
سایت www.faq.irpsc.com
سایت روزنامه اطلاعات (www.ettelaat.com)
نامهای دیگر: رادیوم علف هرز، علف هرز سرطان، استبرق، خرده فرفیون ، علف زگیل ،Wartweed
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهیست از خانواده فرفیون (Euphorbiaceae)، یک ساله که تا ارتفاع ۱۰-۲۰ سانتی متر رشد می کند. ساقه آن اغلب از پایه است و شاخه بدون کرک دارد. حاوی لاتکس می باشد که بسیارسمی است. ریشه آن نازک است. گل ماده فاقد گلپوش، در مرکز یک پوشش غشایی مانند کاسه دارد، گل نر کوچک و (تشکیل شده توسط بالپوش )، شبیه یک گل سبز تک. پرچم های متعدد ، تخم مرغی شکل، شبیه به ساقه برگ. گل آذین ۳ شاخه، چتر مرکب مضاعف ۲ طرفه. غدد داسی شکل، رنگ روشن.
برگهای آن متناوب، کوتاه،بیضوی و تیغه به طور گسترده، با تمام حاشیه، سبز تیره می باشد.
میوه ها ۲ میلی متر، کپسولی، ۳-برش بالدار.
زمان گلدهی: تیر تا مهرماه.
خواص دارویی و درمانی :
- این گیاه برای درمان آسم ، اختلالات کبدی ،نقرس، آب اوردن انساج، امراض سینه و سل مورد استفاده قرار می گیرد.
- مدر: برگهای آن مدر است.
- مسهل: ریشه آن اثر مهسلی دارد.
- خلط آور و قی آور
- جوشانده برگهای ان بصورت حمام برای رفع مشکلات پوستی بکار میرود.
نقاط رشد و پراکنش:
این گیاه اغلب در باغ ها، گل، باغ سبزی، انبوه مناطق زمین و زمین های بایر می روید.
پراکندگی جهانی : با پراکندگی زیاد در اروپا، جزایر اژه، قبرس، سوریه، لبنان، فلسطین، سینا، مصر، عربستان، کویت، ترکیه، ایران، پاکستان، ترکمنستان، شمال افریقا ، معرفی شده به چین، ژاپن شمال و نواحی گرم و مرطوب آمریکا و اغلب نقاط جهان.
پراکندگی جغرافیایی در ایران: پراکنده در نواحی بیابانی است و بصورت علف هرز در باغها و درکنار کانالهای آب رسانی در استانهای گرگان، مازندران، گیلان، بوشهر، خوزستان، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان می روید.
منابع:
سایت آی دارو (https://idaroo.net/)
سایت www.faq.irpsc.com
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهیست یکساله، بی کرک یا کرکی پراکنده. ریشه نازک، عمودی. ساقه ها کم ، به ارتفاع ۵_۲۰ سانتیمتر، نازک، خزنده، چندین بار بحالت دوشاخه ای از قاعده منشعب. برگها به اندازه یک سوم تا یک دوم میان گره های بخوبی رشد کرده، با دمبرگی به طول ۱_۱/۵ میلیمتر ، قویا نامتقارن، گاهی درقاعده گوه ای کوتاه، واژ تخم مرغی تا دایره ای_ مستطیلی ، به طول ۳_۹ میلیمتر، به عرض ۲_۶ میلیمتر، با راس گرد شده یا حتی کم فرو رفته، کم وبیش کنگره ای _ دندانه اره ای یا بندرت تقریبا کامل. گشواره ها درفشی، به طول ۰/۵_۱ میلیمتر، معمولا در قاعده دندانه دار. گل اذین سیتیوم به طول ۰/۸ _ ۱/۳ میلیمتر، به قطر حدود ۱ میلیمتر، در سطح خارجی بی کرک، در سطح داخلی کرکدار، با لوبهای کوچک؛ غدد شهدی در جهت عرضی خطی فشرده، در پایین با زایده های سفید تقریبا مساوی، کامل یا سه لوبه کوتاه هم عرض یا دوبار پهن تر از غدد شهدی؛ خامه ها به طول ۰/۵ میلیمتر، دوشاخه؛ شیزوکارپ تخم مرغی _ سربریده، به طول ۱/۵ _ ۲ میلیمتر، به عرض ۲_۲/۵ میلیمتر، سه شیاری، بی کرک با فندقجه های شیار دار کند. دانه ها تخم مرغی، به طول ۱_۱/۳ میلیمتر، سه وجهی ، ابتدا مایل به قرمز، سرانجام خاکستری مایل به قهوه ای، با رگه های کند، با چهره ای در جهت عرضی نامنظم چروکیده، در قاعده متورم، محدب بدون زایده.
خواص دارویی و درمانی:
اطبای قدیم مصرف آن را جهت گزش عقرب و درمان جرب، کچلی، زگیل، بیماریهای چشم و سلفیس توصیه می کردند.
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: جنوب اروپا (پرتغال، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، یوگسلاوی، رومانی، بلغارستان، یونان، کریمه، غرب روسیه) ، قبرس، جزایر اژه، سوریه ، لبنان، فلسطین، عربستان، مصر، ترکیه ، قفقاز، ایران، غرب پاکستان، افغانستان، اسیای مرکزی و شمال افریقا (مراکش و الجزایر).
در ایران: این گونه اصولاً در دامنه های کوهستانی و دره ها، جنگلهای بلوط، تاکستانها و چمن زار ها به صورت علف هرز در اراضی زراعی و باغها، در کنار جاده ها و دشتها، اغلب در تپه های شنی، در کنار جویبار ها و کانالهای آبرسانی در استانهای گرگان، مازندران، گیلان، اذربایجان غربی و شرقی، لرستان، چهار محال بختیاری، اصفهان، فارس، سیستان و بلوچستان، خراسان و تهران می روید.
منابع:
سایت www.faq.irpsc.com
خصوصیات گیاهشناسی:
قره داغ درختچه ای است تیغ دار از خانواده Zygophyllaceae و جنس Nitraria که دارای ۶ گونه می باشد و گونه موجود در منطقه کویر میقان اراک به نام schoberi (شوبری) می باشد.این گیاه دارای انشعابات فراوان از بن گیاه، ساقه ها اغلب به صورت ساقه های خوابیده و خمیده که شکل کپه ای نسبتاً حجیمی را به گیاه می بخشد. ارتفاع آن ۱.۵ متر و قطر تاج گاهی بیش از ۲ متر می باشد. ساقه های جوان گیاه سفید کرکدار، ساقه های مسن قهوه ای بدون کرک، گل ها متناوب ساده، سفید رنگ، گل آذین گرزن باز، برگ ها مستطیلی قاشقی یا نیزه ای به طول ۵۰ و عرض ۷ تا ۴ میلی متر و میوه آن کروی به قطر ۱۵ تا ۵ میلی متربه رنگ قرمز تیره می باشد.
شروع رشد رویشی این گیاه اواخر اسفند تا اواسط فروردین گل دهی اواخر فروردین تا اوائل اردیبهشت، تشکیل میوه اواسط خرداد، بذر دهی اواخر خرداد، ریزش بذر از اواخرتیر می باشد. شروع خزان برگ ها از اواخر آبان و خواب زمستانه با کاهش دما آغاز می گردد.
شرایط محیط رشد:
قره داغ درختچه ای مقاوم به خشکی است. انشعابات ساقه ها در اثر تماس با خاک مرطوب پیرامون گیاه، ایجاد ریشه های نابجا کرده و این امر در توده ای شدن گیاه به فرم کپه ای کمک می کند. بنابراین از جمله روش های تکثیر گیاه علاوه بر روش تهیه قلمه، توسط بذر نیز ازدیاد می شود.
قره داغ گیاهی است آفتاب دوست که با توجه به دامنه وسیع سازگاری آن در خاک های اسیدی، قلیائی و شور و نیز خاک های سبک تا سنگین و علاوه بر آن به علت مقاومت در برابر محدوده های حرارتی (۵۰ تا ۳۰- درجه سانتیگراد) و نیز امکان تکثیر و ازدیاد از طریق بذر و ریشه های نابجا، گونه بسیار مناسبی برای احیاء اراضی بیابانی و کویری می باشد. این گیاه می تواند در تثبیت بیولوژیکی تپه های شنی حاشیه پلایاها و مناطق کویری مورد استفاده قرار گیرد. از این جهت این گیاه می تواند در طرح های اکوتوریسم بیابانی نقش مهمی را ایفا نماید.
میزان بارندگی مناطق رشد حدود ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیمتر و ارتفاع از سطح دریا حدود ۱۲۷۰ تا ۱۴۰۰ متر از سطح دریا می باشد.
خواص دارویی و درمانی:
بذرها و یا میوه های گیاه قره داغ خواص ضدباکتری، ضدقارچ، آنتی اکسیدان و ضدالتهابی دارند و می توان به عنوان یک ضدباکتری و ضدقارچ برای درمان بیماریها و یا بعنوان یک عامل محافظ در برابر اختلالات مرتبط با استرس اکسیداتیو و التهاب استفاده کرد.
مناطق رشد و پراکنش:
این درختچه در حاشیه دریاچه های نمک با خاک های عمیق، رسوبی و شور که دارای بافت متغیر است، رویش دارد. علاوه بر این در خاک های گچی و آهکی که دارای محدودیت زهکشی بوده نیز زندگی می کنند.
در جهان: پراکنش این گیاه در شرق وجنوب شرق اروپا (روسیه، اوکراین و رومانی)آسیا (ترکیه، ایران و افغانستان) منطقه قفقاز (ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) آسیای میانه (قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) و چین گزارش شده است.
در ایران: از بلوچستان تا خراسان ، در شوره زارهای بیابانی مانند کویر میقان اراک ، سواحل دریاچه نمک کویر و کویر غول آ باد گسترش یافته است. این گیاه در خطوط همباران ١٠٠میلیمتر به بالا قرار دارند. همچنین دامنه ارتفاعی رویشگاه آن بین ٨٠٠تا ١٧٠٠متر از سطح دریا ( کویر میقان) متغیر است.
منابع:
سلیت نارگیل (https://nargil.ir)
سایت مرجع دانش (https://civilica.com)
خصوصیات گیاه شناسی:
گیاهیست پایا، علفی، بی کرک، ایستاده با ارتفاع ۵۰سانتی متر تا ۱متر، متعلق به خانواده Zygophyllaceae . برگ آن شامل دوبرگچه، واژ تخم مرغی، دراز پهن، طویل تر از دمبرگ و به طول تا ۵۰ میلی متر و عرض تا ۳۰ میلی متر می باشد. گل این گیاه پنج پر، با دمگل کوتاه، کاسبرگ دراز و پهن و برابر با تخمدان است.گلها زردرنگ و منفرد هستند و در بغل برگها مشاهده مى‌شوند.
گلها و میوه ها در اوایل پاییز و اواخر بهار ظاهر می شوند.
ترکیبات شیمیایی:
این گیاه دارای ترکیبات فلاونوئیدی ، تانن ها و ساپونین ها است.
خواص دارویی و درمانی:
- ضد التهاب، اکسپکتورانت ، ضد سرفه، کاهنده درد و رنج و ضد آسم می باشد.
- در آزمایشی اثر ضد میکروبی عصاره های برگ قیچ لوبیایی به صورت متوسط مشاهده شد.
مناطق رشد و جغرافیایی:
اين گونه بيشتر در مناطق خشک و نواحى استپى و در زمين‌هاى باير و غير قابل کاشت، حاشيهٔ مزارع و باغها مشاهده مى‌شود.
پراکندگی جغرافیایی این گونه از پاکستان، ایران و عراق گرفته تا شمال آفریقا ، آمریکای شمالی، اسپانیا، فرانسه، و ایتالیا ادامه دارد.
این گیاه در نواحی مرتفع نیمه شمالی ایران می روید.مانند: استان قم شهرستان دستجرد
منابع:
سایت صدا و سیمای مرکز قم (http://qom.irib.ir)
سایت روزنامه اطلاعات (www.ettelaat.com)
سایت مرجع دانش (سیویلیکا) (https://civilica.com)
سایت ویستا (https://vista.ir/)
پیج اینستایی با نام mahdi.ghafari_۱۹۸۳