سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
لاله واژگون با نامهای محلی گل بگریو (گل گریان)، اشک مریم،گل اشک و گل عاشق یکی از مهمترین جنس‌های موجود در خانواده سوسنیان (Liliaceae) به‌شمار می‌آید. گیاهی پیاز دار با گلهای نارنجی تا قرمز و ساقه گل‌دهنده به ارتفاع ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر میباشد.
لاله واژگون با اینکه نسبت به طیف متنوعی از شرایط آب و هوایی سازگاری یافته‌است. اما اقلیم سرد و مرطوب با زمستان‌های طولانی را ترجیح میدهد. این گل سازگاری زیادی با دامنه‌های سنگلاخی و صخره‌ای دارد. گلدهی در خاک مرطوب و غنی افزایش می‌یابد.
زمان رویش برگها از اوایل اسفند تا اواسط فروردین، زمان گلدهی از اوایل فروردین تا اواخر آن، زمان رسیدن بذر از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت و زمان پژمردگی گیاه از اوایل خرداد تا اواخر آن است.
خواص دارویی و درمانی:
از این گیاه در طب سنتی بسیار استفاده می شود و ریشه این گیاه به صورت غده ای متورم است و دارای مقدار زیادی نشاسته و موادی موسوم به ایمپریسین و فرتیسین که این مواد مسکن درد هستند . پیاز این گیاه به شدت سمی است و در طب استان کهگیلویه و بویراحمد به صورت ضماد مورد استفاده قرار می گیرد.
محل رشد و پراکنش:
رویشگاه این گیاه در ایران منطقه‌ای در حوزه شهرستان کوهرنگ و در ارتفاعات بین ۲۵۰۰ تا ۲۸۰۰ در دامنه‌های کوه میلی در جنوب رشته زردکوه واقع شده است. علاوه بر آن رویشگاههای این گونه بخش‌های بسیار محدودی در زاگرس کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، اشترانکوه لرستان، فارس، کوههای بختیاری، یاسوج، قصرشیرین، آذربایجان و الوند را شامل میشود.
منابع:
سایت باغ گیاهشناسی ملی ایران (https://nbgi.rifr-ac.ir/)
سایت اسپیلت البرز (https://spilet.com/)
سایت صدا و سیمای مرکز کهکیلویه و بویر احمد (http://yasouj.irib.ir/)
طول ساقه‌ی این گیاهان به ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد و هر گیاه می‌تواند تا ۳۰ گل واژگون داشته باشد.
لاله‌های واژگون در اواسط فصل بهار (اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت) دشت‌های دامنه‌ی زاگرس و برخی از دیگر نقاط کشورمان را مزین می‌کنند.
ارزش اقتصادی:
گل لاله یکی از زیباترین گیاهان زینتی در جهان است و آنچه به ارزش این گل می افزاید
علاقه افراد خارجی است.
برای اولین بار ، جهانگردان اروپایی در سال ۱۹۵۶ این گیاه را از ایران به اتریش بردند و شروع به پرورش آن در باغ ثروتمندان کردند.
بازارهای اروپا و آمریکا توجه ویژه ای به این گیاه داشته و بیش از ۱۰۰سال هلندی و تا حدی کمتر نیز بازارهای آلمان ، انگلیس ، آمریکا ،ژاپن و دانمارک آن را تهیه کرده اند.
ساقه های طولانی و قوی این گل امکان صادرات آن در سراسر جهان را فراهم می کند.
و فواید اقتصادی بسیاری دارد.
لاله های واژگون بسیار زیبا و مناسب برای پارک ها و باغ های اروپایی هستند.
و در سراسر جهان یک مدعی جدی برای دیگر لاله ها و سنبل ها هستند.
هم اکنون ساقه زیر زمینی این لاله ها در اینترنت از ۶ تا ۱۲ دلار قیمت گذاری شده است.
خواص دارویی:
- بیش از ۲۰۰۰ سال است که در طب سنتی چینی به عنوان داروی خلط و سرفه مورد استفاده قرار می گیر.
- این گل برای مهار تجمع پلاکتی و درمان بیماری هایی مانند گلودرد ،سرفه ، آسم ، برونشیت ، سل ،غدد لنفاوی گردن ، غدد تومور و سوزش ادرار نیز مفید است.
- پیاز به دلیل داشتن موادی به نام آلای آلایوئیدهای impresicine و ferriticin به عنوان داروی تسکین دهنده درد نیز شناخته می شود.
- آلکالوئیدها ، ساپونین ها ، ترپنوئیدها ، استروئیدها ، اسید سوکسینیک ،تیمیدین و آدنوزین از جمله ترکیبات شیمیایی موجود در گل هستند. ساقه لاله های زیر زمینی همچنین دارای ۸ نوع آلکالوئید استروئیدی شامل Epeiedine ، Ebeiedinone ، Isoverticine
، Verticine ، Verticinone ، Hupehenine ، Ebeienine و آلکالوئیدهای Imperialine هستند که هرکدام خاصیت بسیاری دارند.
محل رشد و پراکنش:
در ایران، ترکیه، عراق، لبنان، سوریه و دیگر کشورهای خاورمیانه یافت میشود؛ اما فراوان‌ترین میزان این لاله‌ها در ایران است. یکی از معروف‌ترین محل‌های رویش لاله واژگون، دشت کوهرنگ است. کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری، در نزدیکی روستای بنواستکی و ۱۲ کیلومتری شهر چلگرد قرار دارد.
دیگر دشت‌های لاله‌ی واژگون عبارت‌اند از:
استان اصفهان: فریدون شهر، سمیرم، گلستان کوه، دره بید، دشت افوس
استان ایلام: منطقه‌ی مانشت و قلارنگ
استان لرستان: دشت دالانی در شهرستان الیگودرز و ارتفاعات اشترانکوه
استان کرمانشاه: کوههای شاهو در منطقه‌ی پاوه و منطقه‌ی اورامانات
استان مرکزی: دشت لاله‌های واژگون خمین در شهرستان خمین در استان مرکزی
استان خراسان: دشت لاله‌های واژگون خمبی به رنگ زرد و بنفش در گرمه در استان خراسان شمالی
استان کهگیلویه و بویراحمد: دشت لاله های واژگون اردکان
منابع:
سایت زنجیره تأمین بهشت (https://qzparadise.ir/)
سایت اسپیلت البرز (https://spilet.com/)
خصوصیات گیاهشناسی:
لبدیسی بوته ای یا سفید مشگک گیاهی است پایا،از لحاظ شکل زیستی کامتوفیت،کما بیش در پایه چوبی که به ارتفاع ۳۵-۱۵سانتی متر رشد می کند،پوشیده از کرک های سفید،ساقه متعدد از قاعده منشعب با شاخه های نسبتاً زیاد و تقریباً پوشیده از برگ های فراوان ، ایستاده ،کرک دار، شاخه های فوقانی بی دوام و برگ های خطی نوک تیز ، پایینی هادر قاعده باریک شده با لبه تقریباً برگشته،گاهی با ۳-۱ دندانه نوک تیز، گل منفرد، محوری، بدون دمگل یا با دمگل کوتاه، کاسه گل با دندانه هایی به طول۴ میلی متر و باریک نوک تیز،جام گل صورتی متمایل به قرمز، گردینه پوش به طول ۱۸میلی متر.
رشد رویشی این گونه در فروردین ماه،گل دهی در اردیبهشت و بذر دهی آن در خرداد ماه می باشد ومرحله گل دهی این گونه در آخر اردیبهشت تکمیل شده و در خردادماه اثری از گل بر روی شاخه های این گونه نیست و مراحل فنولوژی این گونه بسیار سریع تر از گونه های اسانس دارد کاموفیت دیگر می باشد .
مشخصات اکولوژیک:
این گونه در اقلیم نیمه خشک سرد در دامنه ارتفاعات ۲۰۰۰-۱۳۰۰ متر از سطح دریا در خاک های کم عمق تا نیمه عمیق با بافت سبک تا متوسط در انواع جهت ها در شیب های ۲۰تا۶۰ درصد، با متوسط بارندگی ۳۰۰-۲۴۰ میلی متر در سال،در آبرفت های بادبزنی شکل قدیمی و سازندهای پیروکلاستیک خاکستری تیره تا قرمز وجود دارد. متوسط درجه حرارت سالانه رویشگاه های این گونه ۱۲/۴درجه سانتی گراد می باشد.
قسمت مورد استفاده :
برگ و گل
خواص درمانی:
مدر، اشتها آور، مقوی، تب بر و التیام دهنده است.
نقاط رشد و پراکنش:
بهترین رویشگاه از نظر فراوانی : در منطقه کاسوا بیشترین فراوانی این گونه مشاهده گردید.
پلنگ دره ۱۸۰۰متر- باغ یک ۱۳۰۰متر- کاسوا ۲۰۰۰متر-ارتفاعات کرمجگان ۲۲۰۰
منابع:
صدا و سیمای مرکز قم (http://qom.irib.ir/)
مریم گلی ارغوانی گونه ای است پایا، جزء یکی از۱۷ گونه گیاهی خانواده مریم گلی بومی ایران است که دارای ساقه هایی چوبی، برگ هایی بیضی شکل و گلهایی زنگوله مانند به رنگ آبی مایل به بنفش است که موسم گلدهی آن اردیبهشت تا خرداد می باشد.
خواص دارویی و درمانی:
- مریم گلی در طب سنتی برای درمان اختلالات دستگاه گوارش مانند نفخ و اسهال به کار می رود.
- به صورت غرغره در بهبود التهاب دهان و حلق و خون‌ریزی لثه استفاده میشود.
- امروزه مریم گلی به عنوان آنتی باکتریال، ضد قارچ، ضد ویروس، ضد تعرق، پایین آورنده فشار خون، ضد التهاب، قابض، افزایش دهنده اشتها و مدر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- از پیکر رویشی این گیاه در تهیه قطره خوراکی و عصاره‌هایی جهت استفاده موضعی استفاده میشود.
- قطره خوراکی که از این گیاه تهیه میشود، در کاهش تعرق و گُرگرفتگی در دوران یائسگی مؤثر است.
- همچنین عصاره‌های موضعی به دست آمده، کمک به بهبود آکنه و تبخال می‌کنند.
محل پراکنش و انتشار در ایران:
بیشتر در نوحی البرز، تهران، قزوین، اراک، آذربایجان، شاهرود، خراسان، اشترانکوه و کرمانشاه انتشار دارد.
منابع:
سایت صدای و سیمای مرکز قم (http://qom.irib.ir)
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org)
مریم نخودی یا کلپوره گیاهی است معطر از تیره نعناعیان، علفی و چندساله به ارتفاع ۱۰- ۴۰ سانتی متر. این گیاه شاخه های فراوانی دارد و به علت پرزهای پنبه ای دارای ظاهری تقریباً سفید رنگ است. شاخه های گیاه کلپوره گرد و کرک دار است و اغلب به رنگ قرمز مایل به بنفش دیده می شود.برگ ها دراز و باریک هستند که روی دو سطح آنها از پرزهای سفید رنگ پوشیده شده است. گل ها کوچک و به رنگ های سفید تا صورتی می باشند.یا ممکن است گلهائی به رنگهای سفید، سفید مایل به زرد یا زرد و حتی ارغوانی داشته باشد. این حالت متغیر بودن نه تنها در رنگ گل بلکه در وضع ساقه گیاه که به صورت پرپشت و پرشاخه یا به حالت خوابیده درمی‌آید نیز دیده میشود. قسمت مورد استفاده گیاه شاخه های گلدار آن است. سرشاخه های گلدار گیاه اثر مقوی، نیرو دهنده و ضد تشنج دارد و اگر گرد آن وارد بینی شود مخاط بینی را تحریک کرده و ایجاد عطسه می نماید. زمان گل دادن آن به تناسب شرایط محیط زندگی بین خرداد و مرداد است.
خواص درمانی و دارویی:
- رفع سردرد
- ضعف عمل دستگاه تغذیه
- کمک به درمان بیماریهای دستگاه تناسلی ـ ادراری
- تأخیر یا عدم وقوع قاعدگی به علت ضعف
-در ضمن اثر ضد تشنج نیز دارد
- از این گیاه تلخ در بلوچستان، ایران و هندوستان برای رفع درد ناحیه قلب استفاده می شود
- بعلاوه تب بر است و از جوشاندۀ گیاه در آب و با خیساندن و یا دم کردۀ آن در آب در موارد سرماخوردگی مصرف می شود.
- در کرمان نیز برای رفع ناراحتی هاضمه و دل درد از آن استفاده می کنند.
- گیاه کلپوره فعالیت معده را تحریک و برای درمان خانگی اسهال مفید است. در طب سنتی از جوشانده کلپوره برای درمان اختلالات دستگاه گوارش و دل درد استفاده می شود.
- تسکین دردهای قاعدگی از خواص کلپوره است.
- از ضماد گیاه دارویی کلپوره به عنوان آنتی بادی برای مقابله با نیش حشرات استفاده می شود.
- دم کرده سرشاخه های گل دار کلپوره اثر مقوی، نیرو دهنده و ضد تشنج دارد.
- درمان عرق کردن زیاد در هنگام شب از خواص گیاه دارویی کلپوره است.
- کلپوره برای تقویت اعصاب، تقویت لثه ها و دستگاه گوارش مفید است و مصرف آن به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون کمک می کند.
- از کلپوره برای بهبود جوش های بدن نیز می توان استفاده کرد.
- مصرف کلپوره یا مریم نخودی همراه عسل برای التیام زخمهای مزمن مفید است.
- از جوشانده غلیظ این گیاه و ترکیب آن باکمی آب می توان به عنوان داروی راشیتیسم به ویژه در کودکان و داروی ضد روماتیسم استفاده کرد.
محل رشد و پراکنش:
این گیاه بیشتر در نواحی بایر، سواحل سنگلاخی و ماسه زارها یافت می شود. در کشور ما پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف شمال، جنوب، مغرب و مرکز ایران دارد.
این جنس در ایران ۱۲ گونه گیاه علفی چندساله و گاهی بوته‌ای دارد.
گونه‌های انحصاری آن در ایران عبارتند از:
مریم‌نخودی شیرازی Teucrium persicum
مریم‌نخودی فرنجمشکی Teucrium melissoides
مریم‌نخودی کوهسری Teucrium macrum
منابع:
سایت ساعد نیوز (https://saednews.com)
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/wiki)
مشکک سفید یا لبدیسی خزنده گیاهی است پایا ، از تیره نعنائیان، کما بیش در پایه چوبی، با ارتفاع بوته ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر . مشکک سفید گیاهیست پوشیده از کرک های سفید،ساقه متعدد از قاعده منشعب با شاخه های نسبتاً زیاد و تقریباً پوشیده از برگ های فراوان ، ایستاده ،کرک دار، شاخه های فوقانی بی دوام و برگ های خطی نوک تیز ، پایینی هادر قاعده باریک شده با لبه تقریباً برگشته، گاهی با ۳-۱ دندانه نوک تیز، گل منفرد، محوری، بدون دمگل یا با دمگل کوتاه،کاسه گل با دندانه هایی به طول۴ میلی متر و باریک نوک تیز،جام گل صورتی متمایل به قرمز، گردینه پوش به طول ۱۸میلی متر.
اقلیم رویشگاه ها مرطوب، معتدل با زمستان های بسیار سرد، خشک و گرم با زمستان های نیمه سرد، و یا مرطوب معتدل با زمستان های بسیار سرد. میزان بارندگی رویشگاه ها بین ۵۰۰-۲۷۰ میلی متر می باشد. این گونه در اقلیم نیمه خشک سرد در دامنه ارتفاعات ۲۰۰۰-۱۳۰۰ متر از سطح دریا در خاک های کم عمق تا نیمه عمیق با بافت سبک تا متوسط در انواع جهت ها در شیب های ۲۰تا۶۰ درصد رشد می کنه که از نظر بافت خاک در خاک های رسی، رسی- لومی، یا سیلتی ، PH=۷/۳-۸/۶ و EC=۰/۶-۱/۷mmμ/cm و ۵۵/۷-۲۶/۵% آهک را تحمل می کند.متوسط درجه حرارت سالانه رویشگاه های این گونه ۱۲/۴درجه سانتی گراد می باشد. شروع فصل رویشی اواسط اسفند فصل گل اوایل خرداد تا اواخر تیر ، میوه ها اواسط خرداد تشکیل و تا پاییز بعد روی بوته ها دیده می شوند.
قسمت مورد استفاده : برگ و گل
خواص درمانی:
- مدر
- اشتها آور
- مقوی
- تب بر و التیام دهنده است
- دارای اثر ضد باکتریایی و خصوصاً اثرات ضد قارچی می باشد.
پراکنش جغرافیایی:استپهای البرز و زاگرس، شاهرود، تهران، اراک ، آدربایجان، دره کرج و در فارس، کردستان و لرستان انتشار دارد. همچنین پلنگ دره ۱۸۰۰متر- باغ یک ۱۳۰۰متر- کاسوا ۲۰۰۰متر-ارتفاعات کرمجگان ۲۲۰۰ از رویشگاههای این گیاه است.
بهترین رویشگاه از نظر فراوانی : در منطقه کاسوا بیشترین فراوانی این گونه مشاهده گردید.
منابع:
https://civilica.com/doc/۳۴۲۲۹۶/
کد COI مقاله: HERBAL۰۱_۷۶۳
سایت رسانه مجازی نگاه (http://www.negahmedia.ir)
وبلاگ مجله جامع فضای سبز (http://samani۲۰۰۸.blogfa.com)
نام های دیگر: شابانک ، جرجیر، کَحکیز
خصوصیات گیاهشناسی:
منداب یک گیاه خوراکی یک‌ساله است که بومی مناطق مدیترانه، از مراکش و پرتغال تا لبنان و ترکیه و ایران است. سَرده (جنس) آن در ایران یک گونه گیاه علفی یک‌ساله دارد که معمولاً به صورت هرز در کشتزارها می‌روید. این گیاه سرمادوست و بلندروز است که همانند گندم دارای انواع پاییزه و بهاره است. برگ‌های شابانک دارای پهنکی بخش‌شده به چند بریدگی عمیق و نامنظم است و گلهای درشت به رنگ سفید مایل به زرد یا مایل به صورتی با شبکه‌ای از خط‌های ریز به رنگ بنفش دارد.
اندامهای مورد استفاده:
گل و دانه‌ها و برگ‌های شابانک همگی قابل استفاده هستند.
ترکیبات شیمیایی:
شابانک، سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌هاست. این گیاه حاوی مقدار زیادی اسید فولیک، ویتامین A, C و K همراه با سایر مواد معدنی مانند پتاسیم، منگنز، آهن و کلسیم است. این سبزی برگدار، فیبر و فیتوشیمایی‌های زیادی نیز دارد، قند کمی داشته و کم کالری و کم کربوهیدارت و کم چربی است.
این گیاه علاوه بر سرشار بودن از آنتی‌اکسیدان، غنی از ترکیبی به نام گلوکوزینولات است که به ترکیبات قدرتمندی به نام ایندول‌ها، تیوسیانات‌ها و ایزوتیوسیانات‌ها تجزیه می‌شوند. این ترکیبات در پیشگیری از سرطان مفید هستند.
خواص دارویی و کاربردها:
طبع این گیاه گرم می باشد.
- قسمتهای مختلف منداب سرشار از ویتامین K بوده و لذا برای درمان و بهبود رقت خون مناسب است.
- این گیاه سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌ها بوده و در عین حال از میزان کالری بسیار کم برخوردار است، لذا مصرف آن به منظور لاغری و کاهش وزن توصیه می گردد.
- به دلیل داشتن مواد معدنی نظیر کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فسفر برای سلامت و استحکام دندانها و استخوانها مفید است. از دیگر خواص منداب در رابطه با حفظ سلامت استخوانها، کاهش خطر سایش های استخوانی در دوران کهن سالی است.
- گیاه منداب سرشار از آنتی اکسیدانها بوده، لذا باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بروز انواع سرطان میشود.
- استفاده از این گیاه دارویی برای پیشگیری از سرماخوردگی بسیار مفید است و خاصیتی همانند شلغم دارد.
- از دیگر خواص منداب کمک به حفظ سلامت چشم است که به دلیل وجود ویتامین آ فراوان در این گیاه است. این گیاه در درمان بیماری آب مروارید چشم موثر است.
- به دلیل داشتن انواع ویتامین‌ها بر سلامت و حفظ نشاط و شادابی پوست و مو موثر است.
- این گیاه به دلیل داشتن مقدار فراوانی از ماده سولفورافان گزینه مناسب و مفیدی برای مبارزه با مواد سرطانزا میباشد.
- بخور گیاه منداب جهت تسکین درد دندان مفید است، همچنین یکی از جالبترین خواص منداب استفاده از این گیاه برای کمک به معتادان برای ترک اعتیاد است.
- منداب تنگی نفس را بهبود، سینه را نرم و برای تصفیه خون تجویز می گردد.
- مصرف تخم منداب باعث تقویت نیروی جنسی می شود، به طوری که در کتب طب سنتی درباره آن آمده است تخم منداب به حسك دانه معروف است و چنانچه آن را سه مرتبه با شير بجوشانند تا خشك شود، جهت تقويت شهوت مفيد مى باشد.
- عصاره این گیاه همراه با روغن کنجد برای درمان درد مفاصل و کاهش کمر درد بسیار موثر است.
- گیاه دارویی منداب مدر بوده، برای درمان برخی ناراحتی‌های مجاری ادرار از آن استفاده میشود، همچنین خوردن آن برای مبتلایان به سنگ مثانه و سنگ کلیه مفید است. عصاره برگ و ريشه و ميوه منداب جهت زخم مجارى ادرار مخصوصا سوزاك بسیار مفيد است.
- از دیگر خواص منداب که در طب سنتی از آن نام برده شده خاصیت مسهل و ضد کرم بودن آن است، در حقیقت خوردن گیاه منداب، جهت دفع بلغم و اقسام كرم معده و روده و كرم كدو موثر است.
- از دانه‌های این گیاه ضمادی تهیه میشود که برای تسکین درد ورم‌های سخت مفید است، البته لازم به ذکر است به دلیل سمی بودن دانه‌ها، از خواص دارویی دانه‌های این گیاه بیشتر جهت مداوای چهارپایان استفاده شده، در معالجه انسانی کمتر کاربرد دارد و بیشتر مورد استفاده دامپزشکان قرار می گیرد.
- در برخی مناطق از دود دادن این گیاه برای جلوگیری از چشم زخم استفاده شده و خواصی شبیه اسپند را برای آن قائل هستند.
- از منداب در تهیه سالاد بهره می‌گیرند. مزهٔ خاص و تند برگ‌های آن برای سالاد و سایر غذاهای سرد مناسب است.
مضرات منداب:
گیاه منداب از جمله گیاهانی است که به مقدار زیادی نیترات را از خاک جذب کرده و دارای ویتامین ث زیاد و همچنین نیترات زیاد است؛ به همین علت نباید روزانه مقادیر زیادی از آن را مصرف نمود، چراکه مصرف زیاد نیترات برای بدن سمی بوده و ممکن است از میزان نیترات مجاز برای بدن انسان بالاتر رود.
نقاط رشد و پراکنش:
این گیاه در ایران در بلوچستان و نواحی اطراف دریای خزر یافت میشود و در برخی کشتزارهای کرمانشاه، آذربایجان، اهواز، بوشهر، تهران، یزد و جندق نیز می‌روید.
منبع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت ویستا (https://vista.ir/)
موچه (یا شیطرج) از تیره شب بو گیاهی علفی، چند ساله و دارای ریشه ضخیم، دراز، منشعب و ساقه ای به طول ۵۰ سانتی متر تا یک متر و حتی گاهی بیشتر است. در دشت های مرطوب، کنار مجاری آب و نواحی سایه دار تا ارتفاعات کم می روید. از مشخصات آن این است که برگ های بزرگ، بی کرک، بیضوی، نوک تیز و به رنگ سبز مایل به خاکستری دارد. گل های آن کوچک و متعدد و میوه اش خورجینک، با ظاهری بیضوی – مدور و به طول ۲ میلی متر می باشد.
گیاه موچه از تیره شب بو در غالب نواحی ایران پراکندگی دارد. در منطقه البرز، اطراف کرج، جنوب شرقی ایران، کرمان، کوه لاله زار، لرستان، کوه های اراک، همدان، جنوب غربی ایران، آذربایجان و بالاخره در اکثر نواحی شمالی و شرقی ایران، مانند خراسان: بین شیروان و بجنورد، اطراف مشهد ( احمد ماهوان) و غیره به صورت خودرو انتشار دارد.
خواص درمانی:
ضد اسکوربوت و تقویت کننده عمومی بدن، تسریع کننده جریان خون در رگ‌ها و ادرارآور، ضد استسقاء و برطرف کننده اختلالات هضمی، تحلیل برنده ورم لثه دندان و سرشار از ویتامین C، تنظیم کننده ریتم ضربان قلب و تصفیه کننده خون میباشد. در ضمن برای هیستری، حالات عصبی و ناراحتی‌های کبد و کلیه نیز مفید است. در استعمال خارجی له شده برگ شیطرج به صورت ضماد التیام‌بخش زخمهای سطحی و جوشانده‌ی برگها به صورت کمپرس برای رفع درد سیاتیک، روماتیسم و دردهای عصبی مؤثر میباشد.
منبع:
سایت آیدانا (aydana.com)
سایت راسخون (rasekhoon.net)
خصوصیات گیاهشناسی:
موسیر نام یک گونه از سرده سیر است.گياهي است پايا و قسمت زير زميني اش متورم كه ريشكها از آن بيرون آمده و اين تورم كه روي آنها پوششي سفيد رنگ يا صورتي پوشانيده است.برگهاي آن نواري به رنگ سبز تيره - گلها كوچك - صورتي يا مايل به سبز كه به صورت يك چتر در انتهاي ساقه استوانه اي گل دهنده به ارتفاع ۵۰ -۶۰ سانتيمتر ظاهر ميشود و دانه هاي آن سياه است. این گیاه بومی ایران بوده و به‌صورت وحشی می‌روید. موسیر دارای اسیدهای چرب و عناصر معدنی (پتاسیم، سدیم، منیزیم، آهن، مس، روی و منگنز) میباشد.
هفده توده موسیر کنگاور، الشتر, سیاخ‌دارنگون، صحنه، آشتیان، دشت‌ارژن، کوهرنگ، سپیدان، دیواندره، بروجرد، خمین، یاسوج، نهاوند، خوانسار، هرسین، اراک، دشمن‌زیاری و کوهمره‌سرخی در ایران وجود دارد.
توده‌های موسیر از نظر داشتن عناصر معدنی و اسیدهای چرب ضروری حایز اهمیت بوده و برای تغذیه انسان توصیه می‌شوند.
خواص دارویی و درمانی:
- از فراورده‌های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی استفاده می شود.
- از خواص گندزدائی آن برای دفع انگل‌ها همراه غذا استفاده می‌شده‌است و علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده داشته‌است.
- افزایش دفع ادرار، التیام دهنده و ترمیم‌کننده زخمها و تسکین دهنده التهاب طحال و کبد.
- تأثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی- عروقی، کمک به کاهش چربی های خون و پیشگیری از تصلب شرائین و تنظیم فشار خون هم قابل توجه‌است.
- کمک موسیر به تقویت رشد موی سالم و کاهش ریزش مو و افزایش درخشانی مو.
هم چنین می توانید موسیر را با لیمو، باترمیلک و عسل مخلوط کنید تا شوره سر را از بین برود.
- موسیر به دلیل غنی بودن از ویتامین ها،مواد معدنی و آمینواسیدها برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفید است و عملکرد آن را افزایش میدهد.
- موسیر اسید گاما - آمینوباتیک را فراهم می کنند که یک انتقال دهنده عصبی کلیدی است و به کاهش استرس و استراحت ذهن کمک می کند. ویتامین ها همچنین به عملکرد روحی و عاطفی، با تنظیم واکنش های هورمونی و آنزیمی در مغز کمک می کنند.
.
و هزاران خواص دیگر که در بخش دانش و فناوری به آنها می پردازیم.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت نمناک (https://namnak.com/)
سایت برگزیده ها (https://www.bargozideha.com/)