آويشن دنایی يکی از گياهان دارویی متعلق به خانواده نعناع است. سرشاخه های گلدار اين گياه علفی و چندساله کاربرد وسيعی در تهيه دارو و درمان انسان در طب سنتی دارد. خصوصیات گیاهشناسی: گیاه آویشن دنایی ساختار بوته ای دارد و دارای ساقه مستقیم و علفی یا چوبی و پرشاخه به ارتفاع ۱۰-۳۰ سانتیمتر و در بعضی موارد تا ۴۵ سانتیمتر است. ساقه های منشعب آویشن دنایی پوشیده از كرك های سفیدرنگ می باشد. برگ های آن معطر تا حدودی همیشه سبز متقابل تقریباً بدون دمبرگ یا دارای دمبرگ بسیار كوتاه می باشد. برگ ها خاكستری روشن بیضوی - نیزه ای تا حالت كشیده یا لوزی شكل با طول ۵ تا ۱۵ میلیمتر كه عمدتاً كنار برگ ها برگشته می باشد. سطح تحتانی برگ ها از گردی به رنگ متمایل به سفید یا نمدمانند پوشیده شده كه دارای غده های فراوان اسانس می باشد كه به علت وجود چنین غده هایی معمولا گل ها به رنگ ارغوانی كم رنگ تا سفید به شكل لوله ای دو لبه صمغی و به طول ۵ میلیمتر دیده می شود. كاسبرگ ها كركدار و غده مانند و دارای براكته های شبیه برگ می باشند. در شاخه های فرعی گل ها بصورت زنگوله ای شكل با لبه دندانه ای كوتاه و صاف است. حالات غیرطبیعی این گیاه آن است كه بعضی از پایه های آن گل های فاقد پرچم دارند و در برخی دیگر پرچم ها زودتر از مادگی رشد می كنند. میوه از چهار فندقه كوچک تشكیل شده كه در لوله كاسه گل محصور شده است. بذر آویشن گرد و ریز كه هر ۱۷۰۰۰۰ بذر آن یك اونس (۲۸.۳ گرم) وزن داشته و بذور آن برای سه سال زنده باقی می مانند. اسانس آویشن مایعی زرد یا قهوه ای مایل به قرمز تیره، سبك تر از آب با بوی مطبوع قوی و طعم تند است. وزن هزاردانه آن ۰.۲۵ تا ۰.۲۸ گرم است. زنبور عسل نوش بسیار خوبی از آن بدست می آورد و شهرت عسل های معطر و خوب بعضی نواحی نیز بستگی بوجود این گیاه در آن ناحیه دارد. مهمترين ماده مؤثره: تيمول و کارواکرول آویشن سرشار از ویتامین C است و همچنین منبع خوبی برای ویتامین A است. همچنین منبع خوبی از مس ، فیبر ، آهن و منگنز است. خواص آویشن: - آویشن جلوی تعریق زیاد پاها را می‌گیرد. - آویشن برای متوقف کردن سرفه استفاده می شود: روغن آویشن که از برگهای آن به دست می آید اغلب به عنوان یک درمان طبیعی سرفه استفاده می شود. در یک مطالعه ترکیبی از برگهای آویشن و پیچک به کاهش سرفه و سایر علائم برونشیت حاد کمک کرده است. - نفخ معده : آویشن حاوی ترکیبات تلخ مزه‌ای است که می‌تواند به هضم غذا کمک کند. - آویشن و تقویت سیستم ایمنی بدن - آویشن سلامت قلب را ارتقا می بخشد: فشار خون و کلسترول هر دو در سلامت قلب نقش بسزایی دارند. آویشن حاوی مواد مغذی است که از فشار خون طبیعی و سطح کلسترول پشتیبانی می کند. آویشن و درمان آفت و بوی بد دهان : آویشن یک گیاه ضدعفونی کننده و التیام بخش است. برای همین می‌توان از آن برای درمان آفت‌ها و التهاب لثه و همچنین برای پایان دادن به کابوس بوی بد دهان استفاده کرد. نقاط رشد و پراکنش: به حالت وحشی و خودرو، در نواحی کوهستانی بخشهای مرکزی ایران، در ترکمنستان، افغانستان، ارمنستان، آناتولی، پاکستان، آسیای مرکزی، سوریه، ماورای قفقاز و غرب سیبری می روید. منابع: سایت نارگیل (https://nargil.ir/) سایت http://acle.ir/ سایت www.virascience.com

اَرغَوان نام یک گونه درخت از سرده ارغوان است.بلندی آن ارتفاع آن به ۴ تا ۵ متر و گاهی به ۱۲ متر هم می‌رسد، اما بیشتر به صورت درختچه‌است. ارغوان گیاه بومی سرزمین‌های جنوبی اروپا و جنوب غربی آسیا است. چوب این درخت قهوه‌ای مایل به قرمز است و سنگین می‌باشد. برگ‌های ارغوان به شکل قلب، بدون کرک و دارای کناره‌های صاف است. گل‌های این درخت در اوایل بهار، در گروه های۳ تا۶ تایی، روی شاخه‌ها و حتی روی ساقه اصلی، پیش از رشد برگ‌ها پدید می‌آیند و چون عده آن‌ها بسیار زیاد است، منظره زیبایی به درخت می‌دهد. مزه گل ارغوان ترش و نسبتاً مطبوع است. از این رو در بعضی از کشورها گل ارغوان را همراه سالاد می‌خورند یا در بعضی از غذاها می‌ریزند. ارغوان در خاک‌های آهکی پرقوت بهتر رشد می‌کند و در برابر خشکی مقاوم است و به تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارد. برای زیادکردن این درخت، بذر آن را فروردین در هوای آزاد می‌کارند. این درخت را از راه پیوند و قلمه‌زدن نیز زیاد می‌کنند. این درخت هر جا که آب کم و خاک نامطلوب است سبز می‌شود. این درخت را به عنوان گیاه زینتی می‌کارند. زمان گلدهی آن اواسط زمستان است. ولایت پروان در کشور افغانستان نیز برای رشد ارغوان بسیار مناسب است به‌گونه‌ای که در اردیبهشت ماه هر سال دشت‌های این ولایت به گل‌های زیبای ارغوان آذین شده و نمای زیبایی را به منطقه می‌دهد. شرایط مناسب برای کاشت ارغوان: ارغوان، مناسبِ باغچه‌های بزرگ یا حاشیه کنار پیاده‌روهاست. این درخت به نورِ فراوانِ آفتاب احتیاج دارد. آن را در محل‌های کم‌نور نباید کاشت. از سویی دیگر به سرما حساس است و مناسب مناطق سردسیر نیست. در عوض در مناطق مرکزی کشور و در حاشیه کویر به آسانی می‌روید. راز سلامتی این گیاه در قابل نفوذ بودنِ خاک است، هر قدر خاک زهکش بهتری داشته باشد ارغوان سالم‌تر می‌ماند. اگر در کنار دیوار غرس شود ممکن است ریشه‌های عمیقش به استحکام دیوارها آسیب برساند. موقعی که درخت هنوز بدون گل و برگ یا به اصطلاح در خواب زمستانه به سر می‌برد؛ زمان مناسبی برای انتقال به باغچه است. حجم گودال باید مناسب با حجم ریشه باشد. قبل از انتقال نهال، هرس ریشه‌های پوسیده ضروری است. اندامهای مورد استفاده: در طب سنتی از گل، پوست، ریشه و برگ‌های آن برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. خواص دارویی و درمانی: - درمان بیماری‌های مثانه - افزایش رشد مو، ابرو، مژه: برای جلوگیری از ریزش ابروها، استفاده از خاکستر ریشه ارغوان مخلوط با روغن کنجد مفید است. جالب است بدانید در گذشته از گرد خاکستر ریشه این درخت به عنوان مداد ابرو استفاده می‌شده است و مژه‌ها را بلند و خوش حالت می‌کند. - مصرف گل‌های تازه گیاه ارغوان باعث باز شدن صدا می‌شود، اخلاط سینه را از بین می‌برد و تنفس را راحت‌تر می‌کند. - درمان ناراحتی‌های تنفسی مانند آسم، تنگی نفس و برونشیت - پوست و چوب درخت ارغوان در درمان آبسه و ناراحتی‌های سر مفید است. - دم کرده پوست ریشه و گل ارغوان استفراغ‌آور است و به پاکسازی معده کمک می‌کند و باعث درمان سردی معده می‌شود. - استعمال موضعی ضماد سوخته گل ارغوان باعث بند آمدن خونریزی می‌شود. - برگ‌های جوان گیاه ارغوان خوراکی است و دم کرده آن برای دفع اخلاط موجود در بدن مفید است. نقاط رشد و پراکنش: در ایران در خراسان رضوی، ایلام، شاهرود، کرمان، مازندران، گیلان، همدان، لرستان و فارس و در پاوه استان کرمانشاه (روستای داریان) به صورت خودرو می‌روید. در شهرهای شمالی استان خوزستان مانند دزفول، شوشتر، مسجدسلیمان و هفت تپه نیز این گیاه به وفور یافت می‌شود. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org) سایت ویستا (https://vista.ir)

خصوصیات گیاهشناسی: گیاهی است از سرده خُرفِه، یک‌ساله با برگ‌های ضخیم آبدار سبز و لزج و گل‌های زرد یا سفید کوچک و تخم‌های سیاه ریز که خواص دارویی دارند.ساقه آن ضخیم و مفروش به‌روی زمین و مایل به سرخی و بسیار شکننده است. خرفه پرپهن دو گونه دارد: ۱- نوع وحشی: پرپهن وحشی گیاهی است خزنده با ساقه‌های خوابیدهٔ قرمز رنگ و برگ‌های دایره‌ای گوشتی و گل‌های کوچک زرد رنگ. پرپهن وحشی علف‌هرزی است آبدار که در شرایط گرم و خشک به خوبی رشد می‌کند و توسط بذر و نیز در صورت مرطوب بودن خاک توسط قطعات ساقه تکثیر می‌یابد. پرپهن خاک‌های شل و غنی شنی را ترجیح می‌دهد، اما می‌تواند در دامنه گسترده‌ای از خاک‌ها و شرایط اقلیمی مختلف رشد کند. این گیاه آنقدر گوشتی است که می‌تواند پس از قطع شدن همچنان زنده بماند و حتی بذر تولید کند و به همین دلیل از بین بردن و کنترل آن بسیار دشوار است. ۲- نوع پرورشی: این نوع پرپهن ساقه‌های کلفت آبدار سرخ رنگی با بلندی ده الی چهل سانتی‌متر دارد.تکثیر پرپهن از طریق کاشت بذر آن صورت می‌گیرد. بذر را مستقیماً در مزرعهٔ اصلی در ماه‌های اردیبهشت تا تیر ماه می‌کارند. خاک مزرعه باید غنی باشد و چون احتیاج به آب زیادی دارد، آبیاری آن باید مرتباً صورت گیرد. *در ایران معمولاً پرپهن را می‌کارند. مواد مؤثره: برگ آن دارای ویتامین ث است. پژوهش‌های جدید دانشمندان نشان داده‌است که در پرپهن اسید چرب اومگا ۳ وجود دارد، این همان چربی معروفی است که در روغن ماهی یافت می‌شود و عامل مؤثری در کاهش کلسترول و فشار خون است. خواص دارویی و درمانی: طبیعت پرپهن سرد و تر است. - قابض و مدر است، - مسکن صفراست و حرارت خون و کبد و معده را تسکین می‌دهد. - پرپهن در رفع سر درد، تسکین عطش، قطع هر نوع خونریزی، خرد کردن سنگ مثانه، کاهش سرفه و سوزش مجرای ادرار و مثانه و روده‌ها و بواسیر مفید است. - تخم پرپهن ضد کرم کدو است و عصارهٔ ساقه و برگ آن برای بیماری کبد و درد کلیه مفید است. - برای اسهال و سوزاک و ترشحات سفید مهبل مفید است و برای بچه‌ها مسهل است. - تصفیه کنندهٔ خون، تب بر و ضد سم است. - در استعمال خارجی شیرهٔ گیاه یا له شده آن برای تحلیل ورم و تومور و التیام زخم‌های شدید سوختگی، بواسیر، بیماری‌های پوستی (چون خارش و جرب)، تحلیل آبسه، گزیدگی نیش حشرات، عقرب و مار گزیدگی مفید است. موارد استفاده: - تخم پرپهن را در شیرینی پزی برای تزیین نان برنجی و نان کشمشی و غیره بکار می‌برند. - تخم پرپهن در ترشی نیز کاربرد دارد. - استخراج روغن مصرفی خوراکی مناطق رشد و پراکنش: نوع وحشی‌اش نیز در مناطق شمالی ایران، در اطراف رشت، لاهیجان، تهران، تفرش و اراک به‌طور خودرو می‌روید و در استان‌های جنوبی از جمله استان بوشهر بعنوان یک سبزی بسیار پرکاربرد کاشته و با انواع غذاها از جمله نوعی ماهی حشینه شور آب‌نمک‌آوری شده یا ماهی نمک‌سود استفاده می‌شود. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/) سایت پرینس دنتال (http://princedental.ir/)

نام های دیگر: لاله داغدار، لاله خودروی، شقایق سرخ، خشخاش منثور، خشخاش بری خصوصیات گیاهشناسی: گیاه شقایق تیره خشخاش گیاهی علفی، زیبا و به ارتفاع ۲۵ تا ۹۰ سانتی متر است. برگ آن شبیه به برگ زنبق و از سه چهار عدد تا نه می باشد. برگ های آن پوشیده از کرک و دارای پهنگی منقسم به تقسیمات عمیق دندانه دار و یا قطعات نسبتا جدا از یک دیگر، مخصوصا در قسمت انتهایی ساقه است. گل آن مانند شقایق و بزرگتر از آن، بیخ آن مانند پیاز به قدر فندقی و طولانی در چند پرده، پرده درونی آن شبیه به ابریشم مطبوخ و بسیار نرم، پرده بیرونی آن سیاه، مغز آن سفید و شیرین، ساق آن به قدر چهار انگشت است. ترکیبات شیمیایی: گل شقایق دارای الكالوئیدی به نام رادین (rhoeadine) است. این الكالوئيد در کاسبرگ ها و هم چنین در تخمدان گل شقایق به مقدار زیادتر وجود دارد. به علاوه مواد دیگری در گل شقایق نظير اسيدرادیک (ac. rhoeadique)، اسید پاپاوریک (ac. papaveriquo)، دو ماده رنگی، اسید مکونیک، موسیلاژ، صمغ، قند و غیره یافت می شود. رادین Rheadine) Rhocadine)، الكالوئیدی به فرمول C۲۱H۲۱NO۶ و به وزن ملکولی ۳۸۳.۳۹ است و از کپسول های شقایق استخراج گردیده است. سنتز کامل آن (سنتر توتال) توسط Klotzer و همکارانش عملی شده است. رآدین در اتانول به حالت متبلور به دست می آید. نقطه ذوب آن، گرمای ۲۵۲ – ۲۵۴ درجه است. به مقدار بسیار کم در استات اتیل و کلرور متیلن حل می شود ولی در آب، الكل، کلروفرم، بنزن و اتر غیر محلول است. اسید رادیک (Acide Rhoeadique)، به صورت گرد سفید رنگ و آمرف است. در آب و الكل حل می شود. به محلول های آبی آن اگر قلیائیات افزوده شود، رنگ بنفش ولی اگر پرکلرور آهن اضافه شود، رنگ سیاه حاصل می گردد. اسیدهای رقیق، دم کرده آن را در حرارت به رنگ قرمز در می آورند. در حالی که همین دم کرده در مجاور قلیائیات، رنگ قهوه ای و تحت اثر اسید سولفوریک غلیظ، رنگ سبز حاصل می کند. خواص دارویی و درمانی: طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت گل شقایق خیلی سرد و خشک است. - شادی بخش و سکرآور و خواب آور و اشتها آور و هاضم و محرک و سرخ کننده چهره است. - دیوسکورید، جوشانده کپسول آن را در نوشیدنی، جهت رفع بی خوابی توصیه نموده است. - برای دانه تیره خشخاش اثر ملین ملایم و برای گل های آن، اثر نرم کننده در التهاب و اورام قائل بوده است. - در زمان Matthiol (سال ۱۵۵۴ میلادی)، مصرف پوسیون حاصل از گرد گلبرگ های شقایق برای درمان ذات الجنب معمول بوده و اطبا، شیره تازه حاصل از گلبرگ های خیس خورده در آب را برای درمان بیماری فوق موثرتر می دانسته اند. - گل شقایق، اثر آرام بخش و نرم کننده، معرق و خلط آور دارد. - گل شقایق در مداوای برونشیت، نزله های ششی، آنژین ها، سرفه های مقاوم، سیاه سرفه و آسم داروی مناسبی شناخته شده است. مصرف آن در تب های دانه ای و به عنوان مسکن در بیماری های سینه و هم چنین به عنوان معرق در ذات الجنب اثرات مفید ظاهر میکند. - گلبرگ شقایق چون از طرفی به خلاف خشخاش، فاقد مرفین است و مضار آن را ندارد از طرفی دیگر دارای بعضی از اثرات درمانی خشخاش ولی به نحو ضعیف تر است، از این جهت قرون قبل آن را جانشین تریاک، در بیماری های اطفال می دانسته اند. - پزشکان قرون قبل مانند Bulduc در سال ۱۷۱۲، شیره کپسول شقایق را به مقدار ۰.۱۰ تا ۰.۲۰ گرم، به جای تریاک در بیماری ها به کار می برده اند به علاوه از تجارب خود به این نتیجه رسیده بودند که جوشانده ۱۲ کپسول شقایق، اثری مشابه یک کپسول خشخاش ولی به نحو ضعیف تر در مداوای بعضی از بیماری ها دارد. از این جهت مصرف آن در رفع بی خوابی اطفال و اشخاص مسن و همچنین کسانی که در مقابل مصرف تریاک حساسیت دارند و یا مواد مخدر در آن ها کیفیت آنافیلاکسی (anaphylaxie) ایجاد می نماید، همواره مورد قبول و تایید دانشمندان مختلف بوده است. - برای گلبرگ های شقایق ، مصارف دیگری نیز توسط پزشکان و دانشمندان مختلف با توجه به صفاتی که این گیاه دارد، ذکر گردیده است چنان که Celse، مصرف حب آن را که از جوشاندن گیاه کامل در نوشیدنی و تغلیظ آن، به دست آمده باشد در رفع درد گوش و جلوگیری از دیسانتری های ساده موثر می دانسته است. نقاط رشد و پراکنش: در مزارع، اماکن سایه دار، دشت ها، نواحی کم درخت جنگل ها و دامنه های کم ارتفاع کوهستانی می روید. پراکندگی آن به صورتی است که در غالب نواحی کره زمین یافت می شود. گرگان: گنبد قابوس. گیلان: لاهیجان، رودبار، آذربایجان: دشت مرغان، تبریز، بختیاری، خوزستان: بین شوش و دهلوران، بین هفت تپه و اهواز،چهار محال و بختیاری، کرمان: بم در ارتفاعات ۹۰۰ متری. باید توجه داشت که به گل شقایق، گلبرگ های چند نوع Papaver زیر که بعضی از آن ها ظاهری کاملا شبیه به آن دارند، افزوده نگردد. منابع: سایت پیک شفا (www.peykshafa.ir) سایت آیدانا (https://aydana.com/)

نام های دیگر: درختچه ی فستق – درختچه ی پیستاش خصوصیات گیاهشناسی: درختی است دو پایه از تیره پسته که ارتفاع آن در مناطق حاره به ۱۰ متر بالغ می گردد ولی در نواحی معتدله، به ارتفاع کم تر و یا به صورت درختچه در می آید. برگ های آن متناوب، بی کرک، مرکب از ۲ یا ۳ زوج برگچه نوک تیز با یک برگچه انتهایی است. گل نر آن فاقد گلبرگ ولی دارای کاسه ای مرکب از ۵ تقسیم و ۵ پرچم با میله های کوتاه است. کاسه گل، در گل ماده از ۳ یا ۴ و یا ۵ تقسیم تشکیل می یابد که بر روی مادگی متکی می باشند. میوه آن شفت، تقریبا خشک و به طور متوسط به بزرگی یک زیتون است. مغز پسته، طعم مطبوع و ملایم دارد و پوشیده از یک قشر خیلی نازک، جدا شدنی و به رنگ قرمز است. ترکیبات شیمیایی پسته: مغز پسته دارای مقدار زیادی مواد روغنی، آمیدون و ۳.۲۶ درصد ساکارز است. پسته منبع بسیار خوبی از ویتامین B۶ است. پسته حاوی دو کاروتینویید است که، در بقیه مغزها یافت نمی‌شود. این کاروتینوییدها که لوتیین و زآکسانتین نامیده می‌شوند، به عنوان آنتی اکسیدان محافظ عمل می کنند و از تخریب بافت‌های بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کند. رادیکال‌های آزاد موجب زوال ماکولا مرتبط به سن می‌شود که یکی از دلایل اصلی مشکلات بینایی و کوری اکتسابی است. پسته منبع بسیار خوبی از ویتامین E است که، یک آنتی اکسیدان محلول در چربی بسا عالی است و برای حفظ یکپارچگی غشای سلولی لازم بوده که معمولا برای داشتن پوستی سالم و زیبا توصیه می‌شود. پسته حاوی املاح مغذي شامل آهن، پتاسیم، فسفر و کلسیم است. خواص داروی و درمانی: طبیعت پسته گرم و خشک است ولی طبیعت پوست سبز آن سرد و خشک است. مغز پسته علاوه بر آن که به علت دارا بودن مواد غذایی فراوان مورد توجه مردم است و به صورت خام یا بو داده مصرف می گردد، در داروسازی نیز در گذشته به مصرف تهیه امولسیونی می رسیده که در فرمول Looch vert وارد می شده است. در استعمال خارج، می تواند به مصارفی مشابه روغن بادام شیرین برسد. - شب موقع خواب روغن پسته را در بینی بچکانید. هوش و حافظه را تقویت می کند. - مغز پسته برای زیاد کردن نیروی جنسی و قوای تناسلی و زیاد کردن ماده ی منی و تقویت بدن و تقویت ذهن و تقویت قلب مفید است. - مغز پسته برای آرامش قلب و تسکین سرفه و رفع خفقان و سردی کبد و بازکردن انسداد و گرفتگی مجاری کبد موثر خواهد بود، برای تقویت معده و رفع اسهال مفید است. - مغز پسته را نرم بکوبید و بخورید اسهال های خونی را درمان می کند. - مطالعات نشان داده است که پسته بعد از یک دوره مصرف کوتاه، کلسترول بد خون (LDL) را کاهش داده و کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می دهد. - خوردن آن به پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک می‌کند. - قادر به برطرف کردن اسهال معمولی و اسهال خونی است. - چون حاوی مواد مغذی مناسب به همراه ویتامین‌ها بوده و کالری بالایی دارد، مصرف آن به ورزشکاران، دانش آموزان، نوجوانان به خصوص در سنین رشد و به زنان باردار و شیرده توصیه می شود. - حتی مصرف کم پسته هم می تواند سطح الوتئین، آنتی اکسیدانی که برای محافظت در برابر LDL اکسید شده کاربرد دارد، را بالا ببرد و احتمال بیماری قلبی را کاهش دهد. - ویتامین E از پوست در برابر تخریب ناشی از اشعات UV محافظت کرده و به این ترتیب از پیر شدن زودرس و سرطان پوست جلوگیری می‌کند. مغز آن به دلیل دارا بودن آهن، خون ساز است و معمولا به افرادی که از کم خونی و فقر آهن رنج می برند، مصرف آن توصیه می شود. - مربای پوست سبز پسته برای رفع قی و سکسکه و اسهال مفید است.اگر با نی شکر و زعفران از پوست سبز پسته مربا بسازید و بخورید. اعصاب را تقویت می کند، معالج لاغری بدن خواهد بود. - جویدن پوست سبز پسته در دهان برای استحکام بخشیدن به دندان و لثه و خوش بو کردن دهان و التیام زخم داخل دهان مفید است. - اگر پوست سخت پسته را در آب خوب بجوشانند و در آب جوشانده ی آن بنشینند. برای آنان که به رخاء مبتلاشده و مقعد آنان بیرون می آید نافع است. - برگ درخت پسته را همراه با پوست درخت پسته خوب بجوشانید بعد آب صاف کرده ی آن را در رحم بچکانید. درد رحم را تسکین می دهد. - برگ درخت پسته را همراه با پوست درخت پسته خوب بجوشانید و با آب آن خود را بشویید و یا در آب آن بنشینید. برای رفع درد رحم و درد مقعد و جرب و خارش مقعد مفید می باشد. - هر روز یک بار پوست درختچه پسته را بجوشانید و آب صاف کرده شیرین کرده آن را بنوشید. برای تقویت بنیان زنانگی موثر است، برای رفع خارش اعضای تناسلی زنان مفید می باشد. - پوست درختچه پسته را نیمکوب نموده بسیار بجوشانید، بعد آب صاف کرده ی آن را در مقعد بچکانید. درد مقعد را تسکین می دهد. نقاط رشد و پراکنش: در جهان: به حالت خودرو در شمال سوریه و افغانستان می روید و به علاوه در برخی نقاط مدیترانه و ایران پرورش می یابد. علاوه بر آنها درخت پسته در شمال عراق و آسیای صغیر انتشار دارد و در مناطق ترکیه، ایران و اخیرا در بعضی کشورهای دیگر نظیر آمریکا نیز کاشته می شود. در ایران: در جنگل های کردستان، باختران، لرستان، فارس، کرمان، جیرفت، سیستان و حوالی یزد دیده می شود و در کرمان، دامغان، خراسان ، رفسنجان، اردستان و قزوین در سطح وسیع و کم و بیش در سایر مناطق ایران کاشته می شود. منابع: سایت آیدانا (https://aydana.com/)

نامهای دیگر: آیلان، درخت بهشتی، “اروج” ، “شجره الله”، “شجره الاسماء “و در گویش گیلکی به آن کول (کهل kol) دار می گویند.(کول دار، کئول دار، کهل دار) درخت عرعر درختی زیباست، که جزء خانواده سیما روباسه می باشد. بومی مناطقی از چین و تایوان است. نام چینی آن (Ailanto) مفهوم آسمانی دارد. خصوصیات گیاهشناسی: درختی است دو پایه و خزان کننده و از خانواده Simaroubaceae که دارای برگ های پهنی است که دندانه دار و به رنگ سبز می باشد. از درخت عرعر بیشتر در فضای سبز شهری استفاده می شود، چرا که در برابر آلودگی های صنعتی مقاوم است. البته از جهتی دیگر درخت عرعر برای داخل شهر چندان مناسب نیست چرا که با رشد سریعی که دارد شاخه‌های آن به خیابان کشیده می‌شود و مانع رفت و آمد وسایل نقلیه شهری و همچنین ایجاد مزاحمت و اختلال در سیستم برق رسانی می شود. میوه درخت عرعر بال دار می باشد که پس از رسیدن به رنگ قرمز در می آید. این درخت زیبا ریشه های خزنده ی زیادی دارد. خواص دارویی و درمانی نیز دارد. گونه ای درخت است که رشد سریعی دارد. ریشه های آن به سرعت پراکنده می شوند، در شرایط مناسب تند و بوته وار می روید. جوانه‌های خرم و پربرگ از ریشه های پراکنده سر می زنند و تا دو - سه متر می رسند و منطقه نمناک را یکساله می پوشانند. درختان چنین جنگلی پس از بیست تا بیست و پنج سال به ارتفاع حدود سی متر می رسند. جوانه ها صاف و قهوه ای و میانشان به نسبت پوک است. پوست تنه نوع ایرانی در بلوغ و پیری رفته رفته به سفیدی می گراید. تاج درخت چتری ناآراسته است. برگچه های بیضی شکل، صاف و براق بر دمبرگ سی تا نود سانتی روبروی هم ریسه شده و برگ پَروَش بزرگی فراورده اند. عرعر ایرانی حدود فروردین جوانه می زند و برگ های سرخ ‌فام سربر می ‌آورند. برگریزانش دیرگاه پاییز روی می دهد و برگ ها نخست به زردی می گرایند. خواص دارویی و درمانی: - مؤثر جهت دفع كرم كدو - مؤثر جهت درمان اسهال - جهت زخم های انگلی پا كه توأم با خارش مي‌باشند با جوشانده برگ های اين درخت پاها را می شويند. - محلول جوشانده درخت عرعر يك حشره كش قوی می باشد. - مؤثر در درمان ورم پروستات - رفع سوء هاضمه و ناراحتی های گوارشی و روده‌ ای و درمان احتلام - به خاطر مدر بودن آن جهت ورم مثانه و سنگ‌هاي ادراري مورد استفاده قرار می گيرد. - مؤثر جهت درمان عادت ماهانه دردناك - جهت بيماري نقرس و رماتيسم نيز مفيد می باشد. - جهت سنگ صفراوی از دمكرده ريشه اين گياه می توان استفاده كرد. مضرات: - ریشه قوی و سریع الرشد این درخت با قدرت نفوذ زیادی که دارد ممکن است به دیوارها ،لوله های آب ،سیستم فاضلاب، جاده و ریل راه آهن آسیب بزند. - این درخت به صورت رقیبی جدی و تهدیدی برای گونه های بومی و محصولات زراعی می باشد و موادی از خود ترشح می کند که رشد گیاهان و درختان مجاور را به نفع خود مختل می‌کند و دارای نوعی ویژگی دگرآسیبی و آللوپاتیک است. - گرده و مواد شیمیایی آن ممکن است باعث ایجاد آلرژی کنند و در موارد خاص باعث مسمومیت و مرگ افراد شود. نقاط رشد و پراکنش: درختی است مناسب برای جنگل کاری حاشیه شهرها در خاک های خشک و سنگلاخی که برای جلوگیری از فرسایش خاک در مناطق سیلابی می‌توان از این درخت استفاده کرد. این درخت بومی چین ، جنوب کره و ژاپن است اما امروزه تقریباً در همه قاره ها با آب و هوای گرم و معتدل یافت می شود و در ایران نیز رویش خوبی دارد. * برای آشنایی بیشتر با کاشت و تکثیر درخت عرعر و آسیبهای آن، مقاله موجود در قسمت دانش و فناوری - همین فعالیت اقتصادی مطالعه شود. منابع: سایت بیتوته (www.beytoote.com) سایت http://iraniantree.com/

نامهای دیگر: چهار پسته، شال زیتون، دیوزیت، سنجد تلخ، زیبیل، آقاجی و قی غلام، «Bead Tree»، درخت توپ چین، درخت بهشت، درخت چتری تگزاس و نیز سرو سفید . زیتون تلخ نام یک گونه از سرده زیتون‌تلخ است. میوه های این درخت تا مدت ها حتی بعد از رسیدن بر روی شاخه ها باقی می‌ماند. خوردن میوه ها برای انسان سمی است و برای کودکان ممکن است خطرناک باشد ولی برای پرندگان تغذیه ای مناسب در فصل زمستان است . خصوصیات گیاهشناسی: زیتون تلخ درختی است با تاج چتر و برگ های درشت پرمانند و متراکم آن به صورت آویخته بر شاخه ها قرار دارد. درختی برگ ریز است که به سرعت رشد می‌کند، ولی دوره زندگی کوتاهی دارد. خوشه های گل بنفش و معطر آن در بهار شکوفا شده که بعد با میوه های زرد جایگزین می شود و تا ارتفاع ۷ تا ۱۵ متر و قطر تاج پوششی ۹ تا ۱۸ متر رشد می کند. درختی است متراکم با شاخه های گسترده و تاجی چتری، پوست تنه قهوه ای تیره و زبر و شیاردار. برگ آن سبز براق و درخشان و متناوب، مرکب دو بار شانه ای به طول ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر است که از برگچه هائی به طول ۳ تا ۶ سانتیمتر و عرض ۲ تا ۳ سانتیمتر دارای دندانه های تیز تشکیل شده اند. آنها به صورت متراکم و آویخته بر شاخه ها قرار می گیرند. گلهای آن در فروردین و اردیبهشت گل های معطر و بنفش به قطر ۲ سانتیمتر به صورت خوشه ای به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در انتهای شاخه های باریک کوچک شکوفا می شوند. در پائیز میوه های صاف و درخشان به قطر ۱٫۵ تا ۲ سانتیمتر نمایان می شود. شرایط رشد و تکثیر: زیتون تلخ نسبت به خاک های ضعیف، تیره و شرایط صحرائی سازگار است و برودت زمستانی زیر صفر را تحمل می کند. آکادمی ملی علوم آمریکا اظهار داشته که درخت زیتون تلخ در صورت رشد کامل می‌تواند در برابر یخبندان مقاومت کند، در حالی که اگر درخت نحیف باشد، این شرایط قابل تحمل نیست. این درخت در گرم‌ترین ماه سال حداکثر دمایی که می‌تواند تحمل کند حدود ۳۹ درجه سانتی گراد است و شادابی برگ های خود را حفظ می‌کند ولی اگر دما از آن هم بالا تر رود باعث آسیب به برگ ها و از دست دادن شادابی آنها می شود.. کمترین دما برای دوام این درخت، ۵- درجه سانتیگراد است. بهترین دما برای رشد این درخت دمایی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است. هرس: در صورت نیاز در پائیز هرس خشکه برداری یا هرس فرم شود. آبیاری : زهکش خوب ضروری است. در عین حال نهال زیتون تلخ باید مرتب آبیاری شود اما هرچه درخت بزرگ‌تر می‌شود نیاز آبیاری نیز کمتر می‌شود. درخت‌های بالغ زیتون تلخ به ماهیانه دو تا سه بار آبیاری نیاز دارند. این درخت در ماه‌های سرد زمستان نیازی به آبیاری نخواهد داشت. زیتون تلخ به خشکی مقاوم است و می تواند آب و هوای کویری را تحمل کند. بهتر است در ۲ سال اول رشد مانع از خشکی خاک آن شد و با بالغ شدن آن نیاز آبیاری اش کم و یا بی نیاز می شود. خیس ماندن خاک موجب از بین رفتن آن می شود. تغذیه : تنها در صورتی که درخت دچار سوء تغذیه باشد، در بهار کود ازته داده شود. آفات و بیماری ها: نسبتاً عاری از هر دو است. عیوب: شاخه ها شکننده اند. عمر درخت کوتاه است . بذر پاشی زیاد و زایدات زیاد دارد. نور: درخت زیتون تلخ به نور کامل خورشید(حداقل روزی ۶ ساعت) نیاز دارد،میزان بیشتر آن ضرری ندارد. اما کمبود نور موجب عدم رشد میوه و شکوفه ها می گردد. خاک: این گیاه در هر خاکی می‌تواند کاشته شود. اما خاک مناسب آن خاک لوم شنی با زهکشی مناسب و عمیق است. خواص دارویی و درمانی: - در هند از برگهای آن به عنوان یک کرم کش استفاده می‌شود.عصاره برگ‌های آن کرم کش است. - عصاره آن شدت حمله‌های آسم را کاهش می‌دهد. - پوست ریشه درخت، میوه و گلها و برگهای آن محلل و باز کننده انسداد و گرفتگی مجاری عروق، و حامی بدن در مقابل عفونتها و مسمومیت است. - از ضماد برگ و گلهای آن برای تسکین سردرد و اعصاب استفاده می‌شود. - عصاره برگ‌های آن سنگ‌ها را خرد می‌کند. - عصاره برگ‌های آن مدر می باشد. - عصاره آن قاعده‌آور است. - از برگ‌ها و پوست و میوه های آن در استعمال خارجی و داخلی برای جذام و خنازیر استفاده می‌شود. چون در ترکیبات این گیاه سم وجود دارد بهتر است زیر نظر پزشک مصرف شود. - برای زخم‌های شدید و سخت برگ‌های اسفناج را در روغن زیتون بپزید و به صورت پماد روی زخم بگذارید هر دفعه تازه درست کنید. - اگر گل سرخ تازه را با روغن زیتون مخلوط نموده بصورت خمیر درآورده در محل درد ببندیم (رماتیسم، سیاتیک و نقرس) درد را تسکین می‌دهد. سایر کاربردها: میوه های درخت زیتون تلخ را می توان پس از خشک شدن به رشته کشیده یا به عنوان دانه های تسبیح به کار گرفت. این گیاه به خصوص در نواحی گرم مفید است. تاج چتری آن با رشد سریع و ایجاد سایه عمیق و سنگین،اقلیم خرد مطبوع ایجاد می کند. همچنین به عنوان غذای دام و طیور و گاهی برای ساخت مواد محرک به کار می رود. نقاط رشد و پراکنش: این گونه بومی کشور چین، پاکستان، هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا است . درخت زیتون تلخ در مزارع، چمن زارها، در امتداد جاده‌ها، حاشیه مناطق جنگلی و در اطراف خانه‌های قدیمی رشد می‌کند. این درخت عموماً در آب و هوای گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل یافت می‌شود. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/) سایت دکتر ساینا (www.drsaina.com) سایت https://pinfopedia.org/ سایت http://nahalekaraj.ir/

نامهای دیگر: سیب زمینی ترش، شلغم شیرازی، یرالماسی. در کُردی به آن گوبزرکە و در ترکی زنجانی به آن موُرچالیق گفته می شود. خصوصیات گیاهشناسی: گیاهی علفی، چندساله و دارای ساقه‌ای به ارتفاع ۱٫۵ تا ۳ متر است. ساقهٔ این گیاه راست و خشن می‌باشد. برگ‌های آن عموماً ساده، منفرد، نوک تیز و دارای کناره‌های دندانه‌دار است. سیب زمینی ترشی گیاهی است از خانواده مركبات كه گل‌هایی شبیه به گل‌های آفتابگردان دارد. البته گل‌های این گیاه كوچك‌تر از آفتابگردان بوده و غده آن قابل مصرف است. این گیاه با سرعت بالا رشد می‌كند و آفتاب را بسیار دوست دارد و در خاك ضعیف نیز رشد می‌كند. مقاومت این گیاه در برابر سرما زیاد است و در صورت عدم برداشت تا دمای ۱۵- را تحمل و باقی می‌ماند. به دلیل ریزوم‌هایی كه دارد سریع رشد می‌كند كه ارتفاع آن گاهی به ۴ متر نیز می‌رسد. رنگ این سیب‌زمینی‌ها از زرد تا قرمز متغیر است. ترکیبات شیمیایی: اصلی ترین تركیب موجود در این ماده غذایی مانند سیب‌زمینی‌های معمولی نشاسته نیست بلكه كربوهیدراتی به نام «اینولین» است كه برعكس نشاسته تأثیری در روی قند خون بیماران دیابتی ندارد. اینولین موجود در سیب‌زمینی ترشی به فروكتوز تبدیل می‌شود و برای همین می‌تواند در افراد حساس باعث نفخ و باد شود. غده سیب‌زمینی ترشی دارای ۱ تا ۱٫۵ درصد اینولین و ۳ تا ۵ درصد قندهای مختلف و ۲ درصد مواد ازته است. سیب زمینی ترشی خام حاوی ویتامین‌های زیادی به خصوص ویتامین‌های A، C و ۳B، ویتامین ب، ث و بازهای پورین، آرژی نین، هیستیدین، بتائین، کولین و هما گلوتی نین می‌باشد. این ماده غذایی همچنین حاوی پتاسیم، آهن، تیامین، نیاسین، فسفر، مس، منیزیم، اسیدفولیك و اسید پانتوتنیك (ویتامین B۵) است. خواص دارویی و درمانی: از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی غده آن کمی گرم و تر است. - غذای مناسبی برای مبتلایان به بیماری قند «دیابت»: اینولین موجود در سیب‌زمینی ترشی به فروكتوز تبدیل می‌شود. فروكتوز یكی از آن تركیبات قندی است كه برای دیابتی‌ها مفید و قابل استفاده است. - به عقیده متخصصان تغذیه، سیب‌زمینی ترشی انرژی‌زا بوده و خواص ضدعفونی‌كنندگی دارد. باید بدانید كه میزان انرژی موجود در ۱۰۰ گرم سیب‌زمینی ترشی حدود ۷۶ كالری است. - این ماده غذایی همچنین می‌تواند باعث افزایش شیر خانم‌های شیرده شود. - درمان لاغری: بدن ما نمی‌تواند اینولین موجود در سیب زمینی ترشی را هضم كند و برای همین هم سیب‌زمینی ترشی خاصیت سیركنندگی بسیار بالایی دارد. مزیت دیگر سیب‌زمینی ترشی اندك بودن میزان كالری آن است. همچنین برای درمان لاغری ناشی از صفرای سوخته و بیمارانی که از شدت قند خون لاغر هستند، مفید است و بدن آنها را مستعد چاقی می‌کند. توجه داشته باشید كه برخی افراد نسبت به اینولین حساسیت دارند و نمی‌توانند این تركیب را تحمل كنند. به خاطر اینكه این ماده در روده‌ها تخمیر شده و باعث بروز دل درد و ناراحتی‌های روده می‌شود. - سیب‌زمینی ترشی حاوی خواص زیادی از جمله خواص ملینی و تقویت‌كنندگی است. - این ماده غذایی دیورتیك است یعنی ادرارآور و همچنین اشتهاآور است. - این ماده غذایی یكی از درمان‌های طبیعی و معروف روماتیسم است و فشارخون را پایین می‌آورد. - از سیب‌زمینی ترشی برای رفع سرفه و سینه درد نیز استفاده می‌شود. - زود هضم بودن این غده مفید برای بهبود زخم معده و روده می‌باشد. - موجب تقویت قوای جنسی می‌شود و مخصوصاً ضعف قوای جنسی ناشی از قند بالا را هم درمان می‌کند. نقاط رشد و پرورش گیاه: منشأ اصلی آن در آمریکای شمالی بوده و اکنون در ایران هم پرورش می‌یابد. در ایران در اغلب مناطق کاشته می شود. * برای اطلاع از چگونگی پرورش و کشت این گیاه به قسمت "دانش و فناوری" - همین فعالیت اقتصادی رجوع نمایید. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/) سایت دکترسلام (www.hidoctor.ir) سایت راسخون (https://rasekhoon.net/) سایت عطارک (https://attarak.com/)

نام این گیاه از کلمه یونانی clematis که به معنی بالارونده است گرفته شده است. کلماتیس شرقی درختچه ای زیبا و بالارونده از خانواده آلالگان (Ranunculaceae) می باشد که بومی آسیا و اروپای مرکزی است و درقاره آمریکا در نوادا ، آیداهو ،یوتا، کلرادو و کانادا به صورت بومی درآمده است. در بعضی جاها کلماتیس ، علف هرز قلمداد می شود زیرا گیاهان نزدیک به خود را می پوشاند و مانع رشد آنها می شود به خصوص در مورد حبوبات. این گیاهان همانند پامچال‌ها، عطر ظریفی دارند. این درختچه زیبا هم به صورت همیشه سبز و هم به صورت چند ساله وجود دارد . کلماتیس تا ارتفاع بین ۲ تا ۸ متر رشد میکند و بین ۲.۵ تا ۴ متر گستردگی دارد و ۲ تا ۵ سال زمان نیاز است تا به رشد نهایی خود برسد. ساقه های این گیاه بلند و باریک و پیچک مانند است و تا ارتفاعی بین ۲ تا ۸ متر رشد می کند، ضخامت ساقه ها ۷ سانتیمتر می باشد. رنگ ساقه های این گیاه خاکستری مایل به قهوه ای می باشد. گلها به صورت خوشه ای یا انفرادی رشد می کنند .گلها دارای ۴ کاسبرگ به رنگ زرد روشن و تخم مرغی شکل هستند که ۲ تا ۳ سانتیمتر عرض و ۶ تا ۹ سانتیمتر طول دارند. گلها بسیار زیبا و معطر هستند و فصل شکوفایی آنها از اول تا آخر تابستان می باشد. این گلها هم نر هستند و هم ماده ، برای حشرات بسیار جذاب بوده و گرده افشانی توسط زنبورها و مگس ها صورت می گیرد. برگها به صورت ترکیبی از ۳ تا ۷ برگچه می باشند و بین ۱ تا ۵ سانتی متر طول دارند. رنگ برگها خاکستری مایل به سبز است. میوه ها خاکستری رنگ بوده و هم زمان با گلها بر روی گیاه دیده می شوند. ریشه این گیاه بسیار ضعیف می باشد. خواص درمانی: کلماتیس گیاه ضد عفونی کننده نیز میباشد ودر طب سنتی چین برای درمان گلو درد و ضدعفونی کردن زخمها نیز استفاده می شده است. نگهداری از گیاه کلماتیس شرقی: - نور: بهتر است در جای آفتابی یا نیمسایه قرار گیرد. - خاک: خاک لومی، ماسه ای، گچی مرطوب و خوب زهکشی شده خاک مناسب برای رشد ای گیاه است. به طور کلی کلماتیس درطیف زیادی از خاکهای قلیایی یا اسیدی رشد میکند. - دما: دمای بین ۵ تا ۲۸ درجه مناسب میباشد. - آبیاری:به آبیاری متوسط نیاز دارد. کاشت کلماتیس شرقی: این گیاه باید به طریقی کاشته شود که قسمتهای هوایی در نور کامل قرار گرفته و ریشه‌ها خنک نگه داشته شود . عمق کاشت بهتر است زیاد باشد. برای خنک نگه داشتن خاک بهتر است گیاه را در سایه یک بوته کوچک کاشت. کلماتیس برای رشد کافی به رطوبت و مواد مغذی نیاز دارد. در فصل رشد باید هر ماه کود به خاک اضافه شود و در اواخر زمستان هرس شود. اگر گیاه را در محیط بیرون می‌کارید، به منظور جلوگیری از «پژمردگی کلماتیس»، بهتر است ریشه‌ی آن را ۸ سانتی‌متر عمیق‌تر در خاک بکارید. همین کار باعث می‌شود که تاج ریشه‌ی خوبی برای رشد غنچه‌ها ایجاد شود. بهتر است که هرس‌کردن را به فصل بهار بسپارید. گیاهان در این سرده به طرز قابل توجهی در مقابل شهد عسل مقاومت دارند. به نظر گیاهان در برابر تهاجم خرگوش‌ها مصون هستند. روش تکثیر این گیاه به ۲ روش می باشد: ۱-کاشت دانه: وقتی که دانه ها رسیده شد به مدت ۱۲ ساعت باید در آب گرم خیس بخورند و سپس در یک قاب سرد کاشته شوند و وقتی به اندازه کافی رشد کردند به فضای باز منتقل شوند. ۲- قلمه چوب نرم نیمه رسیده در اواخر بهار و در یک قاب شنی. *هشدار: گزارشاتی مبتنی بر مسمومیت خفیف بر اثر دست زدن به این گیاه ثبت شده است. نقاط رشد و پراکنش: کلماتیس در دره های گرم و خشک در کنار رودخانه ها در جنگل های ساحلی در ارتفاعات و در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی دیده می شود. این گیاه زینتی در کشورهای ترکیه ، ایران،شمال غرب هند دیده می شود. درکشور ایران کلماتیس در نواحی استپی جنوب شرقی وجود دارد. منبع: سایت نارگیل (https://nargil.ir/) سایت بذرکو (https://bazrco.ir/)