نام های دیگر: کریون و لوفای خرد خصوصیات گیاهشناسی: قنطوریون صغیر (Centaurium erythraea)، گیاهی از خانواده ژانسیان یا جنتیانا (Gentianaceae) است. این گیاه یک تا دو ساله بوده و دارای ساقه چهارگوش به ارتفاع تا ۵۰ سانتی متر و منشعب به تقسیمات دوتایی است. از مشخصات قنطوریون این است که برگ های قاعده ساقه معمولاً بیضوی، نوک تیز و دارای ۵ تا ۷ رگبرگ است، ولی برگ های فوقانی وضع متقابل و ظاهر کوچکتر دارد. گل های گلی رنگ آن، در انتهای ساقه به نحوی ظاهر می گردد که مجموعا واقع بر روی یک سطح به نظر می رسند. میوه اش به صورت پوشینه داراز، محصور در کاسه گل و محتوی دانه های شفاف است. اندامهای مورد استفاده: بخش های مصرفی قنطوریون صغیر، اندام هوایی آن می باشد که شامل مجموعه ای از گل های کوچک به رنگ قرمز همراه با غنچه ها،قطعاتی از ساقه های چهارگوش به رنگ زرد و قطعاتی از برگ ها به شکل بیضوی، نوک تیز و به رنگ سبز مایل به زرد است. قنطوریون دارای بویی بسیار ضعیف و مزه ای بسیار تلخ است و پودر آن به رنگ سبز مایل به زرد دیده می شود. ترکیبات شیمیایی: این گیاه داری ترکیبات تلخ از دسته سکوایریدوئیدهای گلیکوزیدی، فلاونوئیدها، گزانتون ها، تری ترپن ها و استرول ها می باشد. خواص درمانی و دارویی: گیاه قنطوریون صغیر دارای طبع خيلي گرم و خشك است. - این گیاه یکی از مفیدترین گیاهان تلخ است که قلب و عملکرد گوارشی به ویژه معده را تقویت می کند. - این گیاه با افزایش تولید ترشحات معده، اشتها را تحریک کرده و هضم غذا را بهبود می بخشد. همچنین، دارای خاصیت ضد التهابی و اثرات ضد نفخ است و تولید صفرا در کبد را افزایش می دهد. - این گیاه به عنوان یک تونیک قوی برای معده، کلیه و کبد عمل کرده و خون را تصفیه می کند. - درگذشته قنطوریون صغیر به عنوان یک داروی گیاهی برای کشتن کرم ها و انگل ها استفاده می شد. همچنین، در طب سنتی برای کاهش تب، درمان زخم ها و لکه های پوستی (به صورت موضعی) و درمان بیماری های کبدی مانند زردی (یرقان)، سنگ های کبدی، سختی کبد و سیروز (التهاب شدید کبدی) کاربرد داشته است. - جهت تسکین دردهای کلیه و رفع انسداد كليه استفاده می شود. - استفاده از جوشانده آن براي جلوگيري از ريزش مو مفید است. - شستشو صورت با قنطریون صغیر باعث پاکسازی سلول های مرده پوست و شادابی پوست می شود. - قاعدگی های نامنظم را تنظیم کرده و به تسکین درد های قاعدگی و دردهای رحمی کمک می کند. - استفاده از قنطوریون صغیر (هم به شکل دمنوش هم به صورت ضماد) برای تسكين‌ دردهای مفاصل، سياتيك، رماتیسم بسیار موثر است. - این گیاه ضدعفونی کننده و آرام کننده سینه است و جهت درمان تنگی نفس، آسم، سرفه و آبریزش بینی مفید می باشد. - به عنوان یک شیرافزا به زیاد شدن شیر مادران شیرده کمک می کند. - جهت درمان كم‌خوني مفید است. - درد دندان را کاهش داده و خونریزی های شدید لثه و دندان را درمان می کند. - برای استعمال‌ خارجي‌ این گیاه می توانید ساقه‌هاي‌ گل‌دار و برگ‌ آن‌ را کوبیده و برای تسکین درد و درمان زخم ها آن را ضماد کنید. - جوشانده این گیاه جهت شستشوی زخم ها، پوست صورت و پیشگیری از ریزش مو استفاده می شود. * توجه: مصرف بی رویه گیاه قنطوریون صغیر ممکن است سبب ناراحتی خفیف شکم و گرفتگی شود. مصرف این گیاه برای بیماران مبتلا به زخم معده توصیه نمی شود و همچنین، زنان باردار و مادران شیرده از مصرف آن باید اجتناب کنند. کاشت قنطوریون صغیر: تکثیر گیاه از طریق کاشتن دانه های رسیده گیاه صورت می گیرد. برای این کار دانه ها را در اواخر اسفند تا اواسط فرودین ماه در زمین سبک، نسبتاً مرطوب و دارای کود کافی می کارند. خیلی زود دانه ها جوانه می زنند و به گیاهان جوانی تبدیل می شوند که پس از مدت کوتاهی قابل بهره برداری است. زمان گل دهی قنطوریون صغیر ماه های تیر و مرداد است. برداشت سر شاخه های گلدار گیاه در ماههای خرداد تا مرداد چیده می شود و پس از انجام این کار آنها را به صورت بسته های کوچک در آورده درون پاکت های کاغذی جای می دهند تا رنگ طبیعی آنها ضمن خشک شدن سریع، محفوظ باقی بماند. **پرورش گیاه بیشتر به منظور استفاده از آن برای مصارف مختلف صنعتی است برای مصارف داروئی پایه های وحشی نیازمندی های لازم را برطرف می کند. نقاط رشد و پراکنش: این گیاه در سواحل و همچنین در تپه های خشک رشد می کند. قنطوریون صغیر در غالب نواحی اروپا، شمال آفریقا، شمال آمریکا و غرب آسیا می روید و در کشورهای بریتانیا، سوئد، مجارستان و بالتیک بهره برداری می شود. منابع: سایت عطارک (https://attarak.com/) سایت دلگرم (www.delgarm.com)

خصوصیات گیاه شناسی: گیاهیست پایا، علفی، بی کرک، ایستاده با ارتفاع ۵۰سانتی متر تا ۱متر، متعلق به خانواده Zygophyllaceae . برگ آن شامل دوبرگچه، واژ تخم مرغی، دراز پهن، طویل تر از دمبرگ و به طول تا ۵۰ میلی متر و عرض تا ۳۰ میلی متر می باشد. گل این گیاه پنج پر، با دمگل کوتاه، کاسبرگ دراز و پهن و برابر با تخمدان است.گل‌ها زردرنگ و منفرد هستند و در بغل برگ‌ها مشاهده مى‌شوند. گل‌ها و میوه ها در اوایل پاییز و اواخر بهار ظاهر می شوند. ترکیبات شیمیایی: این گیاه دارای ترکیبات فلاونوئیدی ، تانن ها و ساپونین ها است. خواص دارویی و درمانی: - ضد التهاب، اکسپکتورانت ، ضد سرفه، کاهنده درد و رنج و ضد آسم می باشد. - در آزمایشی اثر ضد میکروبی عصاره های برگ قیچ لوبیایی به صورت متوسط مشاهده شد. مناطق رشد و جغرافیایی: اين گونه بيشتر در مناطق خشک و نواحى استپى و در زمين‌هاى باير و غير قابل کاشت، حاشيهٔ مزارع و باغ‌ها مشاهده مى‌شود. پراکندگی جغرافیایی این گونه از پاکستان، ایران و عراق گرفته تا شمال آفریقا ، آمریکای شمالی، اسپانیا، فرانسه، و ایتالیا ادامه دارد. این گیاه در نواحی مرتفع نیمه شمالی ایران می روید.مانند: استان قم شهرستان دستجرد منابع: سایت صدا و سیمای مرکز قم (http://qom.irib.ir) سایت روزنامه اطلاعات (www.ettelaat.com) سایت مرجع دانش (سیویلیکا) (https://civilica.com) سایت ویستا (https://vista.ir/) پیج اینستایی با نام mahdi.ghafari_۱۹۸۳

در تیره خرزهره apocynaceaee در ایران جنسی بنام قیطانی trachomitum بایک گونه بسیار متنوع و زیبا و با گلهای معطر بنام قیطانی trachomitum venetum woods وجود دارد که تا ارتفاع ۳۰ سانتی متر رشد می کند. گیاهیست خودرو و چندساله به پهنای کانوپی ۱۰۰ سانتی متر. در محیطهای نیمه سایه یا آفتاب کامل ، خاکهای سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین و مرطوب رشد می کند و به خاکی با زهکشی خوب نیاز دارد و اسیدی، خنثی یا قلیایی بودن خاک در رشد آن اثری ندارد. نوع گلهای آن نر ماده است. اندام مورد استفاده: ریشه این گیاه برای مصارف پزشکی کاربرد دارد. خواص دارویی و درمانی: - کاهنده فشارخون - مدر، ادرارآور - مقوی قلب - بعضی از افراد از استفاده موضعی آب تازه گیاه شاهدانه کانادایی برای درمان زگیل استفاده می کنند. - این گیاه به مانند داروی دیگوگسین (Lanoxin) عمل می کند. ولی اثربخشی کمتر و عوارض جانبی بیشتری دارد. نقاط رشد و پراکنش: پراکندگی قابل توجهی در استانهای اذربایجان ایلام خوزستان خراسان و تهران دارد. منابع: سایت www.faq.irpsc.com سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir) سایت نسخه (www.noskhe.com)

نامهای دیگر: در منابع فارسی اغلب نام فارسی این گیاه را شیرخشت یا گزانگ بین می نامند. مترادفهاي آن A.afghnica DC ، A.Fischeri J.& Sp. A. Candida Boiss. & Hausskn و ... مي باشد. خصوصیات گیاهشناسی: درختچه ایست از خانواده Polygonaceae که انشعابات آن گره دار، خارمانند و تيز است. طول میان گره ها بسیار متنوع با پوست قهوه ای مایل به سیاه یا خاکستری یا سفید خالص کم و بیش ترک دار می باشد. گوشواره های غلافی بسیار کوتاه، اندازه برگها بسیار متنوع به طول ۲_۱۱_۱۴ به عرض ۷_۱۱ میلیمتر. بیضوی سرنیزه ای یا واژ تخم مرغی نوک تیز یا تقریبا دایره ای گاهی با نوک چالدار تقریسبا بدون دمبرگ یاب با دمبرگی بسیار کوتاه تخت یا با لبه کمی برگشته اغلب با رگبرگهای نامحسوس ( نامشخص و محو ) دمگل در نمیه تحتانی بند دار لوبهای درونی گلپوش در زمان میوه دهی تخم مرغی دایره ای اغلب با عرضی بیشتر از طول به طول ۴_۵_۸ به عرض ۴_۶_۷_۱۱میلیمتر فندقه به طول ۳_۴ به عرض ۴_۵ میلیمتر کم وبیش سه گوشه _قلبی قهوه ای تیره خواص دارویی و درمانی: به دلیل اینکه در منابع فارسی اغلب نام فارسی این گیاه را شیرخشت یا گزانگ بین نامیده اند برای ان ارزش دارویی قائل اند درحالیکه این درختچه فاقد هرگونه شیرابه است و مصرف دارویی ندارد زیرا در هیچ یک از عطاری ها از اندام این گیاه استفاده نمی شودبنابراین برای اشنایی با مصارف و کاربردهای این گیاه نیاز به تحقیق دقیق و علمی دارد تا بتوان جایگاه ان را در مصارف دارویی مشخص نمود. این جنس (Atraphaxis) در ایران ۶ گونه گیاه درختچه ای دارد و گونه مذکور بیشترین پراکندگی جغرافیایی را علاوه بر ایران در کشورهای مجاور مثل ترکمنستان افغانستان پاکستان عراق و ارمنستان دارد. گونه های دیگر عبارتند از: کاروان کش رودباری، کاروان کش خراسانی، کاروان کش زرافشانی، کاروان کش تبریزی ، کاروان کش ارسباران، کاروان کش ارمنستانی اغلب گونه های نام برده شده بجز Atraphaxis Spinosa پراکندگی جغرافیایی محدود و اغلب انحصاری دارد و احتمال استفاده از آنها در طب سنتی فقط می تواند جنبه محلی داشته باشد. نقاط رشد و پراکنش: در جهان: ایران، شبه جزیره بالکان، اناتولی، کردستان، ترکیه، افغانستان و جنوب روسیه در ایران: این گیاه بیشتر در مناطق خشك و نيم خشك كشور انتشار دارد. در راميان گرگان، دره هراز، كرج ، آذربايجان ، كرمانشاه ، همدان، اراك ، بختياري، بيابانهاي مركزي، انارك، جندق قم، حبله رود، شاهرود، نيشابور و قوچان ديده مي شود.همچنین در استانهای مازندران، گرگان، زنجان، ایلام، همدان، اصفهان، یزد، کهکیلویه، فارس، تهران، سمنان و خراسان می روید. منابع: وبلاگ http://vsg۹۰۱۹.blogfa.com/ سایت www.faq.irpsc.com سایت اداره کل حفاظت محیط زیست فارس (https://idefars.ir/)

کاسنی گیاهی است از خانواده گل مینا (Asterales) و از رده کاسنی‌ها (Cichorium) که اکثر ما نام آن را شنیده‌ایم یا عرق کاسنی را مصرف کرده‌ایم از این گیاه دو گونه کِشتی و چهار تا شش گونه وحشی موجود است. کاسنی به دلیل خواص دارویی و مصارف دارویی آن کشت می‌شود، قسمت‌های دارویی و مصرفی کاسنی برگ‌ها، گل‌ها، ریشه‌ها است. نوع وحشی آن تا یک متر و نوع پرورش یافته آن تا دو متر هم رشد می‌کند. کاسنی انواع مختلفی دارد سه نوع آن معروف است: ۱- کاسنی بری که به tansy شهرت دارد در ایران نمی‌روید، ۲- کاسنی زرد که به گل قاصدک شهرت دارد و در طب قدیم ایران به نام ترخشقون نام برده‌اند در بیشتر نواحی ایران پراکندگی دارد و ۳- کاسنی معمولی. کاسنی معمولی، یک گیاه دارویی پایا با گل‌های آبی یا ارغوانی است. برگ‌های آبی کوچک آن به قطر کمتر از ۵ سانتی‌متر اوایل تابستان ظاهر می‌شود و تا پاییز ادامه دارد. از مشخصات آن این است که گل‌هایش در مقابل تابش نور خورشید حالت شکفته و بازشده به خود می‌گیرند درحالی‌که هنگام غروب آفتاب یا موقع شب یا در هوای مه‌آلود و یا بارانی گل‌های واقع در سطح جام به هم نزدیک می‌گردند و آن را به‌صورت نشکفته جلوه می‌دهند. کاسنی گیاهی است که در نواحی مختلف به‌صورت یک‌ساله و دوساله یا چندساله رشد می‌کند و در نقاط مختلف به‌صورت خودرو درمی‌آید. این گیاه در اصل بومی جهان قدیم است و بعداً در قاره آمریکا نیز به‌صورت گیاه خودروی کنار جاده‌ای درآمده‌است. منشأ اصلی این گیاه اروپای مرکزی، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا است و پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف ایران به‌خصوص شهرستان اقلید، آذربایجان و مناطق کوهستانی خراسان دارد. به آب‌وهوای خنک، آفتابی یا کمی سایه نیاز دارد و گرمای شدید تابستان را تحمل نمی‌کند. منابع: مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Chicory»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد، کاسنی داروی رماتیسم پایگاه گیاهان داروئی ایران (گیاه یاب)

این گیاه بوته ای و همیشه سبز متعلق به تیره اسفناجیان است که تا ارتفاع ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی متر رشد می کند و به صورت خودرو در حاشیه کویر میقان می روید . کافوری به خشکی، خاک شور و سرما و یخبندان مقاوم است و نیاز به آفتاب کامل دارد. * تحقیقات نشان می دهد که شوری باعث کاهش اندام‌های هوایی گردیده و جذب آهن را کاهش می‌دهد، اما گیاه برای مقابله با شوری از جذب املاح و گسترش سیستم ریشه‌ای استفاده می‌نماید. ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه کافوری: عمده ترین ترکیبات اسانس این گیاه در هر سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی به ترتیب alpha -Pinene (۷۳/۱۶ درصد، ۹۰/۲۰ درصد و ۳۶/۲۰ درصد)، Citronellyl pentanoate (۹۴/۱۶ درصد،۴۳/۱۷ درصد و ۸۶/۱۶درصد) و endo-۱-Bourbonanol (۷۵/۸ درصد، ۲۸/۸ درصد و۰۱/۱۰ درصد) هستند. مرحله گلدهی به عنوان بهترین مرحله برداشت جهت حصول حداکثر بازده اسانس پیشنهاد می گردد و همچنین گیاه کافوری به عنوان یکی از منابع جهت استخراج ترکیب alpha-Pinene استفاده می شود. اندام مورد استفاده: سر شاخه مصرف دارویی: خلط آور ضد آسم قاعده آور محرک محرک تعریق مدر، ادرارآور نقاط رشد و پراکنش: از رويشگاه های طبيعی آن درایران می توان استان مرکزی ،همدان ،شهر كرد، کردستان (شهرستان قروه)، اراک و در شمال و شمال غرب (گلستان، مازندران، آذربايجان، سمنان، زنجان، و تهران) را نام برد. منابع: سایت شبکه گیاهی ایران (http://www.netplant.ir) مقاله گیاه دارویی کافوری که در قسمت اطلاعات فنی - منابع علمی می توانید مقاله کامل را مطالعه بفرمایید. سایت https://research.uok.ac.ir/ سایت سامانه مدیریت نشریات علمی (www.iaujournals.ir)

گیاهی دارویی از تیره نعنائیان و هم خانواده گیاه آویشن است. نامهای دیگر این گیاه، کاکوتو، پونه کوهی، علف کبک، اشتویا، پلنگ مشک، کهلیک اوتی و برخی نام‌های دیگر است. عطر این گیاه دارویی پرخاصیت بسیار نزدیک به گیاه آویشن و کمی هم شبیه به گیاه پونه است. قسمتهای هوایی گیاه شامل برگ و گل آن استفاده دارویی فراوان در طب سنتی و صنعت داروسازی دارد. آنخ نام دیگر کاکوتی است که در بین مردم خراسان شمالی رایج می باشد. این گیاه در خراسان شمالی به وفور در فصل بهار یافت می شود . گاهاً به دلیل عطری بودن آن به عنوان اسانس به شکرپنیر بجنورد اضافه می شود. مشخصات ظاهری و گیاه شناسی کاکوتی کاکوتی گیاهی چند ساله با بوته های پر پشت (پر ساقه)، پایا، اغلب به صورت بوته‌های انبوه و به رنگ سبز یا سبز مایل به خاکستری است که ارتفاع آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر میباشد. این گیاه دارای ساقه های متعدد اما تکی است که معمولا از ناحیه قاعده گیاه منشعب شده‌اند . بعضی ساقه ها کوتاه و برخی بلندتر هستند. ساقه های گیاه کاکوتی در قاعده سخت و کم وبیش چوبی، پوشیده از برگ، ساده به صورت ساقه‌های گلدار ایستاده یا خیزان، گاهی خزنده و در انتهای گل آذین است. برگهای کاکوتی معطر است. سر نیزه‌ای یا خطی متمایل به سر نیزه‌ای که در قاعده باریک میشود و اکثرا دارای دمبرگی کوتاه و در بخش‌های بالا دارای موهای لطیف است. گل‌های این گیاه به رنگ سفید یا صورتی یا ارغوانی، بدون دمگل، مجتمع، گل آذین، کپه ای و متراکم است که در انتهای آن کروی یا تخم مرغی، پهن و دراز است. منبع: سایت ویکی پدیا

این گیاه در گیلان به کتوس (Kotuce)، در رودسر و رامسر و شهسوار به کتوس لو، در نور و کجور و نواحی مختلف مازندران به عسلما (Assalma و Asselma) موسوم است. در برخی کتب نیز به نام پیچ و پیچک آمده است. آن را با نام کیشدرپیچ نیز می شناسند. خصوصیات گیاهشناسی: کتوس از تیره استبرق گیاهی زیبا، دارای اعضای چوبی و برگ هایی متقابل باظاهر بیضوی دراز و گل های قهوه ای تیره یا مایل به سبز است. از مشخصات آن این است که بر روی هر یک از لوب های جام گل آن، یک خط تیره و یک لکه روشن و تقریباً سفید دیده می شود. ترکیبات شیمیایی: برگ و مخصوصاً پوست این گیاه دارای ۲ گلوکزید، یکی به نام پری پلوسین (Pé riploine) با پری پلوکوزید (Pé riplocoside) و دیگری به نام پری پلوسیمارین (Pé riploymarine) است. پری پلوسین Periplocine (گلوکز پری پلوسیمارین glucoperiplocymarin ، پری پلوکوزید periplocoside)، گلوکزیدی به فرمول C۳۶H۵۶O۱۳ و به وزن ملکولی ۶۹۶.۸۴ است. دی هیدرات آن، به صورت بلوری سوزنی شکل در آب (حلال) به دست می آید و پس از خشک شدن به مدت یک ساعت در خلا تحت اثر گرمای ۱۰۵ درجه، حالت انیدر پیدا می کند. هر گرم آن در ۲۰ میلی لیتر آب جوش حل می شود. در الكل به مقادیر زیاد محلول است ولی تقریبا در کلروفرم حل نمی گردد. تزریق زیر جلدی ۱۰ میلی گرم آن بر حسب هر کیلوگرم وزن خرگوش، باعث مرگ جانور می گردد. پری پلوسین از نظر درمانی اثر مقوی قلب دارد. خواص دارویی و درمانی: از قسمت های مختلف این گیاه، در نواحی اطراف دریای سیاه و اروپای مرکزی، عصاره روان و تنطوری تهیه می شود که از آن ها جهت تقویت قلب و رفع تنگی نفس، استفاده به عمل می آید ولی چون مصرف آن به علت سمی بودن، خطرناک می باشد امروزه تقریباً متروک شده است. فرآورده ها: در نواحی شمالی ایران، از شاخه های نازک آن پس از جدا کردن پوست، سبد تهیه می کنند. نقاط رشد و پراکنش: در نواحی شرقی و جنوبی اروپا و بعضی نواحی آسیا مانند ایران می روید. نواحی شمالی ایران. گرگان: رامیان در ۶۰۰ متری، بندرگز. مازندران: ۶۴ کیلومتری مشرق چالوس. نوشهر. رامسر. کجور: بین کینچ و دشت نظیر در ۸۰۰ متری، دره. چالوس: بین علی آباد و زرد من در ارتفاعات ۷۰۰ متری. گیلان: بین رشت و کلورز. ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی هشت پر. لاهیجان. بین کلیشم و پل امبو. هرزویل: بالای ده هرزویل در حاشیه رودخانه. منابع: سایت آیدانا (https://aydana.com/)

نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، کرفس وحشی، کرفس الماء، کرفش و کرسب نامیده شده است. خصوصیات گیاهشناسی: گیاهی است علفی و دو ساله از خانواده جعفری (Umbelliferae) به ارتفاع حدود ۲۰ سانتی‌متر و گاهی موارد بیشتر. با ساقه‌هایی علفی، منشعب، تو خالی و ریشه‌دار، برگ‌های آن خوشبو و دارای بریدگی عمیق و مرکب از چند برگچه‌ی دندانه‌دار به رنگ سبز تیره می‌باشند. گل‌های آن سفید مایل به سبز که در انتهای شاخه‌ی گل دهنده به صورت مجتمع ظاهر می‌شوند. میوه‌اش فندقه، تخم مرغی شکل، قهوه‌ای رنگ با خطوط سفید و محتوی دو عدد تخم است. در ضمن ریشه‌ی گیاه، کوتاه، عمودی و کمی ضخیم می‌باشد. از پرورش این گیاه واریته ای به دست آورده اند که کرفس اهلی است و با نام کرفس معمولی در سبزی کاری ها کاشته و به عنوان سبزی مصرف می شود.تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر آن انجام می گیرد. ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریشه: ریشه‌ی این گیاه دارای مقدار کمی اسانس، اولئورزین، قندهای مختلف مانند مانیت و اینوزیت و همچنین آسپاراژین، تیروزین، کولین و گلوکوزیدی به نام آپی ئین است. اندامهای مورد استفاده: برگ، ساقه، تخم و ریشه خواص دارویی و درمانی: طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت کرفس گرم و خشک است. - خواص درمانی برگ و ساقه: تقویت کننده معده و خنک کننده، آرام‌بخش و اصلاح کننده مزاج، هضم کننده غذا و مفید برای اختلالات گوارشی می‌باشد. در استعمال خارجی ضماد برگ آن تحلیل برنده ورم‌ها است. - خواص درمانی ریشه: رفع کننده سکسکه و ضد دلپیچه، مسکن درد پهلو و ضد نفس تنگی، محرک اشتها و مقوی نیروی جنسی، ضد نفخ و بازکننده گرفتگی‌ها، رفع کننده انسدادهای کبدی و پاک کننده کلیه‌ها می‌باشد. در ضمن برای مثانه، لرزه‌های بلغمی، دردهای لگن خاصره، سیاتیک، نقرس، درد پشت و برای اکثر بیماری‌های سرد بلغمی نیز مفید است. از نظر خواص درمانی، ریشه‌ی گیاه نسبت به سایر قسمت‌های گیاه قوی‌تر می‌باشد. خواص در مانی عصاره: عصارۀ کرفس وحشی به مقدار ۵۰ گرم در روز مدّر و ۱۵۰ گرم در روز تب بر است. غرغرۀ عصارۀ تازۀ برگ خام کرفس برای رفع عوارض کمبود ویتامین c مفید است. * تذکر: مصرف کرفس وحشی برای گرم مزاجان مضر است. نقاط رشد و پراکنش: اغلب در اراضی شور و مرطوب باتلاق‌ها، کنار دریاها، نهرها و مرداب‌ها در سراسر اروپا، آسیا و آفریقا می‌روید. در ایران نیز به طور خودرو بیشتر در مناطق گرمسیری استان سیستان و بلوچستان، نواحی کوهستانی چهارمحال و بختیاری، بندر عباس، مکران و خوی انتشار دارد. منابع: سایت راسخون (https://rasekhoon.net/) سایت پسته رفسنجان (https://pesterafsanjan.com/)