سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهیست علفی، خودرو و یکساله از خانواده شمعدانیان (Geraniaceae) که ارتفاع آن به ۰.۵ متر می رسد. دارای ظاهری به رنگ سبز مایل به قرمز و شفاف است. ساقه های کوتاه و برگ های مدور و منقسم به ۵ – ۷ لوب با دندانه های عمیق دارد. گل های ارغوانی رنگ آن در فاصله اردیبهشت تا تیر ماه ظاهر می شود. این گیاه برای رشد به آفتاب کامل و خاکی سبک(شنی)، متوسط(لومی) و سنگین نیازمند است. نوع گل این گیاه به صورت نر و ماده است و به کمک حشرات گرده افشانی می کند.
خواص دارویی و درمانی:
- قابض
- ادراراور
-آرام کننده درد
- التیام دهنده
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: در منطقه وسیعی از اروپا، آسیا و شمال افريقا پراکنده است.
در ایران: در گیلان: بندر انزلی، رودبار گرگان: بندرگز. مازندران: بابل، ساری، بهشهر، چالوس. آذربایجان: على بلاغ. مغرب. ایران: کرمانشاه، در ارتفاعات ۱۵۰۰ متری. شوشتر، دزفول. جنوب ایران: بین برازجان و دالکی و شیراز می روید.
منابع:
سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)
سایت بانک جامع گونه های گیاهی ایران (https://malekgreenhouse.ir)
سایت آیدانا (https://aydana.com)
خصوصیات گیاهشناسی:
سوزن چوپان قرمز از تیره شمعدانی گیاهی است علفی به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر و دارای برگ هایی با پهنک منقسم به بریدگی های عمیق دندانه دار که به حالت خود رو در اماکن سایه دار، حاشیه مزارع، حدود خارجی جنگل ها، نواحی مرطوب، شکاف درختان و غیره می روید. برگ آن به خلاف نمونه های قبلی، بوی ناپسند دارد. گل های آن ارغوانی یا گلی رنگ و مرکب از گلبرگ هایی به بزرگی ۲ برابر کاسبرگ هاست.
ترکیبات شیمیایی:
قسمت های مختلف این گیاه دارای نوعی تانن، رزین، اسانس، اسيد الاژیک (ac. ellagique)، ژرانین (Géranine)، ماده قابل تبلوری به رنگ زرد و قند است.
خواص دارویی و درمانی:
- تجارب مختلف نشان داده است که گیاه سوزن چوپان قرمز دارای اثر مقوی، مدر و قابض است.
- به عنوان رفع خون روی ها و درمان بیماری قند به کار می رود. مصرف آن در رفع اخلاط خونی و خون روی در فواصل قاعدگی توصیه شده است.
-مصرف آن در بیماران مبتلا به قند، سبب کاهش کلی قند در ادرار آن ها می گردد و چون تانن کافی دارد، در رفع اسهال های ساده می تواند به کار رود.
- طبق بررسی های جدید، برای این گیاه اثر مقوی قلب و کم کننده فشارخون ذکر شده است.
- در استعمال خارج، دم کرده آن به صورت غرغره در رفع درد گلو، ورم مخاط دهان و حلق و ورم لوزه ها اثر قاطع دارد.
- ضماد گرم آن در موارد باد سرخ و خنازیر، کوفتگی، ضرب خوردگی و انسداد مجاری غدد از مواد مترشحه، مانند غدد پستان، با قرار دادن بر روی عضو به کار می رود.
- شیره برگ های تازه و له شده آن در التیام بریدگی های سطحی بدن و زخم های ساده موثر است.
نقاط رشد و پراکنش:
آذربایجان ، نواحی مرطوب قره داغ (جنگل حسن بگلو)، نقاط مختلف البرز در ارتفاعات متوسط، دامنه های مرطوب شمال لوشان، گیلان: اطراف رشت، لاهیجان، هشتپر. گرگان: بندر گز، زیارت، نهارخوران. مازندران: دره چالوس. لرستان. شهبازان در ۸۰۰ متری، بیشه ، بختیاری: کشور در ۸۰۰ متری. خراسان: کوه نیشابور، دره آبشار اخلمد در ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ متری. تهران: پس قلعه.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهی یک ساله و دارای ساقه ای به ارتفاع ۱۰ – ۴۰ سانتی متر، به دو حالت خوابیده و قائم است. برگ های مدور و منقسم به ۵ – ۷ تقسیم با دندانه های عمیق و گل های صورتی مایل به بنفش دارد.
خواص دارویی و درمانی:
دارای اثر آرام کننده درد، قابض و التیام دهنده است.
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: در غالب نواحی اروپا و همچنین در بعضی نقاط آسيا از جمله ایران می روید.
در ایران: در نواحی شمالی ایران، مازندران: ده نزوه در ارتفاعات ۲۳۰۰ متری و بعضی نواحی آذربایجان مانند خوی می روید.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
سیاه‌تَلو از درختان بومی ایران است.
سیاه تلو را در نور و گرگان «سیاتلی یا سیاتلو» نیز می‌نامند؛ در منطقه وسیعی از گیلان، «قره تیکان»، «بورتیکان»، «چنگل» صدایش می‌کنند، در طوالش آنرا به نام «سیه بور» و در درفک «یله بور»، در گرگان و مازندران «اسکم تلی»، در رودبار «گربه بور» می‌خوانند. در زبان عربی هم صامور، الشبه نامیده می‌شود.
مشخصات ظاهری:
درختچه یا درختی است کوچک از تیره عناب، خاردار و خزان کننده که بلندی آن معمولاً به ۲ تا ۳ متر هم می‌رسد. ساقه آن خاردار و منشعب است. خارها در کناره برگها یکی به صورت راست (قائم) و دیگری خمیده قرار گرفته‌اند. برگهای سیاه‌تلو بیضی شکل و نوک‌تیز با کناره‌های صاف هستند. در انتهای دُمبرگ زائده‌ای کوچک و برگ مانند به‌نام گوشوارک قرار دارد.
گلها زردرنگ و در گل‌آذین خوشه جای دارند و در بهار؛ از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت می‌شکفند. میوه آن کروی‌شکل و به‌رنگ سبز مایل به زرد است که در پاییز قهوه‌ای می‌شوند. درون هر میوه یک دانه وجود دارد.
از ویژگی‌های میکروسکوپی آن می‌توان به وجود کرک‌های پوششی فراوان، کریستال‌های اگزالات کلسیم، دمبرگ کمانی داری سه دسته فیبر جداگانه و... اشاره کرد.
روش تکثیر:
از طریق بذر و قلمه تکثیر می‌شود.
خواص دارویی و درمانی:
این گیاه از قدیم‌الایام مورد شناسایی مردم بوده و از آن تحت نام‌های rhamnos و paliurus استفاده‌های درمانی بعمل می‌آمده‌است.
- سابقاً به عنوان قابض، مقوی، مدر، ضد نزله مصرف می‌شده‌است.
- ریشه و برگ این گیاه جهت رفع بیماری‌های نزله و اسهال به کار می‌رفته‌است.
- میوه گیاه به‌طوری که در کتب علمی و داروئی جدید منعکس است دارای اثر مدر و دفع‌کننده اسید اوریک خون و اوره است؛ و از آن می‌توان جهت کاهش کلسترول خون نیز استفاده به عمل آورد.
-در رفع رسوبات ادراری مؤثر واقع می‌شود.
- بعلاوه مصرف آن باعث پایین آمدن فشار خون می‌گردد.
- برای کاهش قند خون و دیابت مفید دانسته شده‌است.
نقش سیاه تلو در طبیعت و استفاده از آن:
از این درختچه می‌توان به عنوان یکی از گونه‌های درختچهای بسیار ارزشمند که مقاومت نسبی خوبی هم به خشکی دارد نام برد. همچنین یکی از وظایف مهم این درختچه حفاظت از خاک در مناطق شيبدار می‌باشد، به همین دلیل از گیاهان محافظ خاک شناخته می‌شود. سیاه تلو به جهت داشتن خارهای تیز به عنوان حصار باغها می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. علت اصلی آن هم تیغ‌های تیز و قلاب مانند این گیاه است که در طول ساقه و شاخه‌های فرعی آن منتشر شده است و به عنوان گیاه مناسب برای حصار باغ استفاده می‌شود. در بعضی نواحی نیز به عنوان زینت و یا به منظور جلوگیری از دخول چهارپایان در مزارع، باغها و گاهی برای پرچین (دیواره گیاهی) در حاشیه این اماکن کاشته می‌شود.
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: بومی جنوب اروپا، شمال آفریقا و منطقه مدیترانه تا جنوب غربی آسیا، ایران، تاجیکستان و شمال چین است.
در ایران: از اَرَسباران و دامنه‌های جنگلی کوه‌های البرز تا گرگان و در آذربایجان و غرب کشور در کوه‌های زاگرس تا فارس می‌روید. اطراف تهران، نواحی شمالی ایران مخصوصا مناطق نیمه کوهستانی تا ارتفاعات ۲۰۰۰ متری، لرستان، کردستان: جنگل های کرمانشاه، سنندج. فارس. خراسان: بجنورد، جنگل گلستان، دره رودخانه اترک، نزدیک چناران.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
سایت طبیعت (www.tabiat.ir)
خصوصیات گیاهشناسی:
درختچهای به ارتفاع ۲ تا ۴ متر، با تاج كروی تا تقريباً مخروطی، اغلب شكل‌پذير، با شاخه‌های جوان ارغوانی تيره، كركدار، سرانجام بدون كرك شونده. برگها متقابل، كامل، بيضوی پهن يا تخم مرغی با سطح فوقانی سبز و سطح تحتانی كمرنگ تر به طول ۱۰-۴ سانتيی متر، خزان كننده. گلها سفيد، در گل آذين گرزن ديهيمی انتهايی يا چتر محوری..... ميوه شفت، هنگام رسيدن سياه‌رنگ. درختچهای است زيبا بابرگ‌هايی كه دمبرگ‌های مشخص آن به همراه گلهای چتری و سفيد و ميوه‌های سياه رنگ تقريباً دايمی آن جلوه‌ای خاص دارد.
این درخت در محیطهای نیمه سایه یا آفتاب کامل رشد می کند. این گیاه در خاکهای سبک(شنی) ، متوسط(لوم) و سنگین رشد می کند و خاک مرطوب را می پسندد. نوع گل سیاه آل نر و ماده است و به وسیله حشرات گرده افشانی صورت می گیرد.
کاربردها:
روغن و میوه آن استفاده خوراکی دارد.
سایر موارد استفاده:
پرچین، چوب، روغن غیر خوراکی، زغال چوب، سبد، سوخت، ماده رنگ.
اگر چه تا به حال به اين گونه به عنوان گياه زينتی فكر نشده و ليكن با مقاومت خوبی كه در برابر سرما و كم آبی دارد می‌توان ازآن برای كاشت در پارك‌ها، حياط منازل و گاهی بلوارها بصورت تك درخت يا توده‌های ۵-۳ تايی بهره گرفت.
نقاط رشد و پراکنش:
اين گونه پراكندگی قابل توجهی در ايران دارد و علاوه بر ايراندر شرق اروپا، تركيه، قفقاز، سوريه و عراق نيز می‌رويد.
منابع:
سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)
مقاله درختان فضای سبز شهری (www.keshavarzee.ir)
*درباره خواص دارویی آن اطلاعاتی در منابع اطلاعاتی یافت نشد. لطفاً در صورت داشتن اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۱۰۰۰۴۶۸۱۴ تماس حاصل فرمایید.
گیاهی یکساله و هرز از خانواده گل‌میمونیان (Scrophulariaceae) می باشد که تا ۰.۵ متر ارتفاع دارد و دارای ریشه عمودی است و در زمین های کشت یافت می شود و گل های آبی رنگ دارد و ساقه و برگ های آن دارای تیغ هایی می باشد و این گیاه بومی اوراسیا است .
زمان گلدهی: اواخر زمستان تا اوایل بهار
اندامهای مورد استفاده:
برگ و سرشاخه گلدار
نقاط رشد و پراکنش:
این گیاه در مزارع گندم ، چمن و باغات مشاهده می شود.
در ایران: در استان مرکزی:شهر نوبران در اسفند ماه رشد می کند. استان گلستان: پارک ملی گلستان
منابع:
دپارتمان پژوهشی گلخانه ملک (https://malekgreenhouse.ir/)
وبلاگ دانشجویان اصلاح ارومیه (https://urmia۹۳breeder.blogsky.com/)
اینستاگرام: پیج mahdi.ghafari_۱۹۸۳
فصلنامة علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران - استان گلستان
* اطلاعات بیشتری درباره این گیاه در منابع اطلاعاتی یافت نشد. در صورت داشتن اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۱۰۰۰۴۶۸۱۴ تماس حاصل فرمایید.
نام‌هاي رايج: سيزاب مذكر، سيزاب طبي، لبلاب‌المجوس، سيزاب دارويي.
خصوصیات گیاهشناسی:
گياهي چند ساله، كوچك، علفي، پايا و خزنده از خانواده گل ميمون (Scrofulariaceae) که به ارتفاع ۵ تا ۳۰ سانتي‌متر رشد می کند.
ساقه‌اي سخت و شكننده دارد. برگها متقابل، به رنگ خاكستري، تخم مرغی کرک دار با دندانه‌هاي ريز و به رنگ سفيد مايل به خاكستري است. گلها خوشه‌اي به رنگ ارغواني و اندكي معطّر كه در بين ارديبهشت تا مرداد ماه باز مي‌شود.
ترکیبات شیمیایی:
در گياه سيزاب طبي تانن، مادّه‌ی تلخ، يك گليكوزيد به نام اكوبين و رينانتين، صمغ، موم، مقدار كمي اسانس فرّار، ساپونين، روغن، مانيتول و اسيدهاي آلي وجود دارد.
قسمت‌هاي مورد استفاده :
برگ و شاخه‌هاي گلدار و شاخه‌هاي نازك، و عصاره‌ی گياه تازه و زماني كه گياه گلدار است جمع‌آوري كرده و در سايه يا آفتاب خشک می‌کنند.
خواص داروی و درمانی:
- سيزاب طبي داراي خواص قابض، مقوّي، مدر، آرام بخش، مقوّي عمومي، تصفيه كننده‌ی خون، التيام دهنده، هضم كننده، مقوّي معده، معطّر كننده، مُحرّك قوا، مُعرّق و داراي طعمي تلخ و کمی تند دارد.
- در موارد خيز عمومي، برونشيت، دردهاي مجراي صفراوي، تسهيل گوارش و درمان عفونت‌هاي مجاري تنفسي استفاده مي‌شود.
- براي برونشيت، آسم نافع است و خروج اخلاط را آسان كرده و براي تسكين دردهاي مفاصلي، درد نقرس، يرقان و سنگ كليه، هم چنين در مورد سردردهاي يك طرفه (ميگرن) نيز نافع است.
- به علّت خواصّ مدر آن در رفع رماتيسم‌هاي مفصلي، نزله مثانه، اگزماي مزمن و دانه‌هاي پوستي افراد مسن مؤثّر است.
- براي التهاب مزمن ريـه، بيماري‌هاي سل ريوي و رماتيسم مصرف مي‌شود.
- در استعمال خارجي اثر التيام دهنده‌ی زخم‌ها و جراحات دارد. از راه خارجي به شكل لوسيون يا كمپرس براي از بين بردن بثورات جلدي و درمان زخم‌هاي دير التيام، سوختگي‌ها، و بواسير استفاده مي‌كنند (له شده يا گياه كامل پخته شده).
- در مصارف خارجي غرغره‌ی جوشانده‌ی آن در رفع آنژين، تحريكات مخاط حلقي، التهاب و ورم لثه دندان، عفونت‌هاي دهان و گلو مؤثّر است.
نقاط رشد و راکنش:
در پاي درختان، مناطق آفتاب‌گير جنگل و در چراگاه‌ها مي‌رويد.
در جهان : اروپا ایسلند جزایر ازورس ترکیه قفقاز تالش شمال غرب ایران و شمال شرق آمریکا
در ایران : این گونه اصولا در نواحیمرطوب جنگلی استانهای مازندرلن گرگان و گیلان می روید.
منابع:
وبلاگ لیش (http://arialish.blogfa.com/)
سایت www.faq.irpsc.com
خصوصیات گیاهشناسی:
شابیزک گلستانی گیاهیست چند ساله از خانواده Solanaceae که ارتفاع آن به ۹۰ سانتی متر می رسد.این گیاه دارای خاکهای مرطوب و سبک شنی یا متوسط لومی رشد می کند و به خاکی با زهکشی خوب نیاز دارد. نوع گلهای آن به صورت نر و ماده است و به وسیله حشرات گرده افشانی می کند.
اندام مورد استفاده:
ریشه، برگ و میوه
خواص دارویی و درمانی:
- آرامبخش
- ضد درد
- گشاد کننده مردمک- میدریاتیک
- مخدر
- ادرارآور
نقاط رشد و پراکنش:
در ایران: پارک ملی استان گلستان
منابع:
سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)
فصلنامه علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران- گیاهان دارویی استان گلستان
شاه بیزک ترکمنی گیاهی چند ساله است.
اندامهای مورد استفاده:
ریشه، برگ و میوه
نقاط رشد و پراکنش:
استان گلستان: گرگان، رامیان، پارک ملی گلستان
منابع:
فصلنامه علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران - گیاهان دارویی استان گلستان
* اطلاعات بیشتری درباره این گیاه در منابع اطلاعاتی یافت نشد. در صورت داشتن اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۱۰۰۰۴۶۸۱۴ تماس حاصل فرمایید.