سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
خصوصیات ظاهری و گیاهشناسی:
سرخس عقابی ، گیاهی چند ساله و دارای ریزوم دراز و خزنده، به وضع افقی از گروه نهانزادان آونددار است. برگ های بزرگ با دمبرگ دراز و صاف و پهنکی به طول ۰.۵ – ۱.۵ و به عرض ۰.۳ – ۰.۵ متر دارد.
شکل ظاهری پهنک آن مثلث مانند و تقسیمات آن شانه ای مضاعف (یا ۳ دفعه شانه ای) و پوشیده از کرک است. تقسیمات پهنک برگ، وضع متقابل و کناره های دندانه دار دارند.
واریته ای از سرخس عقابی به نام .Var. lauuginosum (Broug) Fern در ردیف گیاهان سمی نام برده شده است.
خواص درمانی :
جوشانده ریزوم و برگ سرخس عقابی در رفع نارسایی هضمی منشا انسداد احشاء، مدت ها مورد استفاده مردم قرار می گرفت. برای آن اثر قابض و ضد كرم قائل هستند.
نقاط رشد و پراکنش:
در غالب نواحی کره زمین به استثنای مناطق قطبی، دشت ها و بیابان ها می روید.
گیلان: اطراف رشت، امام زاده ابراهیم در ارتفاعات ۵۰۰-۸۰۰ متری، عمارلو: داماش در ارتفاعات ۲۰۰۰ متری، جنگل های مازندران، بندرگز.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
خصوصیات گیاهشناسی:
سرخس ماده گیاهی از گروه نهانزادان آونددار به ارتفاع یک متر است ولی در جنگل های انبوه و نمناک، به ارتفاع بیشتر نیز می رسد. تقسیمات اصلی برگ آن به تقسیمات کوچک تر که هر یک کناره ای با دندانه عمیق دارند، منقسم می گردد.
اندام مورد استفاده:
ریزوم و ریشه
ترکیبات شیمیایی:
ریزوم آن دارای ماده ای به نام Polystichine و Polystichalbine است. Heg، وجود مقدار کم اسید فیلیسیک را در آن ذکر نموده ولی از این نظر مشکوک به نظر می رسد.
خواص درمانی و دارویی:
- سرخس ماده دارای خاصیت ضد کرم با اثر خفیف است.
- در گذشته به طور سنتی برای بیماری های تنفسی و سوءهاضمه استفاده می شد.
نقاط رشد و پراکنش:
اصولا در اماکن سایه دار نیم کره شمالی و در ایران، در نواحی شمالی مانند آذربایجان و لنگرود می روید.
در جهان: اروپا و آمریکا
در ایران: استانهای مازندران، گلستان: گرگان: بندرگز، گیلان: بين لنگرود و قزوین، اسالم و عباس آباد.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com)
سایت عافیت بازار (www.afiatbazar.com)
نامهای زربین در منطقه‌های مختلف:
به این گونه سروی، در گیلان «زربین»، علی‌آباد کتول «سر»، رامیان «سُوُر» (Sowor)، آمل «سورش» و شیراز «وهل واهل» گفته میشود و در عربی نام آن سرو المتوسط یا «شجرة الحیاة» است.
خصوصیات گیاهشناسی:
سرو زربین گونه‌ای از درختان همیشه‌سبز، از دسته مخروطیان (Pinophyta) ردهٔ ناژویان (Pinopsida)، راستهٔ کاجیان (Pinales)، تیرهٔ سروها (Cupressaceae)، سردهٔ سرو ناز (Cupressus) است.
زربین درختی است کند رشد، سوزنی‌برگ، همیشه‌سبز، به ارتفاع ۳۰–۲۰ متر، مخروطی‌شکل، دارای گل‌های مخروطی لیمویی رنگ که در اواسط بهار شکفته میشوند.
زربین از قسمت‌های برگ، جوانه، گل آذین، پوست و میوه که از فندق درشت‌تر است، تشکیل شده‌است. پوست شاخه‌های جوان این درخت، سبز تیره تا روشن و در یک ساله‌ها قهوه‌ای روشن تا قرمز است، اما در چند ساله‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره، صاف یا پولکدار است. همچنین پوست تنه درخت الیاف‌دار و شیارهای آن به صورت شبکه‌ای درهم رفته، چروکیده و عمیق است. «سرو زربین» درخاک عمیق گلدانی (باغچه‌ای)– آهکی و در آب و هوای معتدل مدیترانه‌ای رشد میکند. نیاز آبی کم تا متوسط دارد یعنی مقاوم به خشکی است. این درختان نسبت به هرس و قطع شاخه‌های جوان و انتهایی حساسند. زربین درختی بردبار، کم نیاز، کاملاً روشنایی پسند و آهک دوست است.
شیوهٔ تکثیر:
تکثیر زربین با تخم، در اسفند ماه یا قلمه در خاک شنی، در شهریور ماه و در گلخانه صورت میگیرد. سرو زربین در سن ۱۰سالگی شروع به تولید مخروط و تخم میکند و دوره تخم‌بندی آن تقریباً همه ساله‌است. قوه نامیه تخم‌ها ضعیف بوده ولی دوام حیاتی آنها بین ۴–۱ سال است. از آنجایی‌که تقریباً تخم‌ها فاقد قوه نامیه هستند این مسئله باید در میزان تخم مصرفی در واحد سطح در هنگام کاشت مورد توجه قرار گیرد. میوه‌ها را از قسمت خارجی تاج جمع‌آوری می‌کنند. بهتر است که میوه‌ها را پس از چیدن برای حدود ۲ ماه در محیطی با دمای معتدل نگهداری کرد.
تقسیم‌بندی گونه زربین:
سابقاً، گونه سرو زربین (C. sempervirens) را گاه به دو جوره تقسیم می‌کردند:
— جورهٔ زربین وحشی (sempervirens یا horizontalis) که همان‌گونه که پیشتر گفته شد، مخروطی با گسترش افقی دارد و شاخه‌های جانبی آن نیز افقی هستند.
— جورهٔ زربین «راست بالا رونده» (fastigiata یا pyramidalis یا stricta) که دارای نوکی تیز و شاخه‌هایی به دور هم گرد آمده و خوشه‌ای و کم‌وبیش موازی با تنه اصلی است.
ولی دومی، امروزه تنها به عنوان یک رقم (Cultivar) کشاورزی و بدون اهمیت گیاه‌شناختی شناخته و تمیز داده میشود.
خواص دارویی و درمانی:
براساس تحقیقاتی که انجام شده‌است چوب این درخت مقاوم در مقابل پوسیدگی و حشرات است و برگ آن خاصیت دارویی دارد. در زمینه مصرف دارویی این درخت نیز گفته شده‌است که خوردن دم‌کرده برگ برای سفتی ترشح ادرار و زخم روده مفید است و نیز غرغره کردن دم‌کرده آن برای درد دندان، زخم‌های لثه و سستی لثه مفید است. همچنین خوردن برگ خشک ساییده آن با عسل برای درمان سرفه مزمن و برگ شسته آن برای ضماد کاربرد دارد.
نقاط رشد و پراکنش:
این گونهٔ درختی بومی مناطق مدیترانه‌ای اروپا و سازگار با شرایط اقلیمی مشابه آن در آسیای جنوب غربی است. زربین درختی دیرزی، با قدرت تحمل شرایط سخت، مقاوم و با ریشه‌های عمیق و قوی است که می‌تواند در میان تخته‌سنگ‌ها و شیب‌های تند و پرتگاهی به راحتی رشد کند. زیستگاه‌های طبیعی این درخت را می‌توان در گستره ایران و گستره جهانی بررسی کرد:
گستره جغرافیایی زربین در ایران
استانهای گیلان (شهرستان رودبار (رک سرو هرزویل)، شهرستان سیاهکل و شهرستان ماسال )، گلستان(علی‌آباد کتول و رامیان)، اردبیل(ارسباران) و ایلام زیستگاه طبیعی درخت زربین هستند:
زربین در استان ایلام:
بیش از ۲۲ اصله سرو زربین با دیرینگی‌ای بیش از ۲۶۰۰ سال در استان ایلام در روستای «بان‌سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند. این درخت‌های کهن به صورت ثبت‌نشده باقی‌مانده‌اند و نامی از آنها در جایی نیست. در سال‌های اخیر به غیر از سوزاندن این درختان سرو توسط مردم، گرد و غبار و خشکیدگی و همچنین بریدن شاخ و برگهای درختان سرو ایلام، باعث نابودی شماری از این درختان شده‌است. تلاش برای نگهداری این سروها در دست بررسی است و معاون فنی منابع طبیعی استان ایلام در این باره گفته است، «مناطقی هستند که به‌دست ادارهٔ کل منابع طبیعی استان ایلام شناسایی میشوند تا گونه‌های ژنتیکی و بسیار کمیاب در آنها زیر چتر نگهداری بیشتر جای بگیرند.»
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org)
سِس، نام کلی گیاهان انگل و پیچنده‌ای است که چون کلروفیل ندارند، به‌ناچار به‌صورت مهمان بر روی گیاهان میزبان می‌پیچند و می‌چسبند تا از آب و اندوخته‌های غذایی آنها استفاده کنند.
اغلب دیده میشود که بر ساقه برخی از سبزی‌های خوراکی مانند ریحان، رشته‌های زردرنگ نازک و ظریفی پیچیده شده است که همان ساقه‌های سِس هستند و در خراسان به‌نام «سیم» شناخته میشوند.
این گیاهان، برگ ندارند و گُل‌های آنها بسیار کوچک است. نام علمی آنها Cuscuta است و از خانواده پیچک‌ها (Convolvulaceae) هستند.
ترکیبات شیمیایی سس ها:
ترکیبات شیمیایی موجود در سِس‌ها، بسته به گیاه میزبان آنها متفاوت خواهد بود، به‌همین دلیل، سِس‌هایی که میزبانشان گیاهان دارویی هستند، می‌توانند اثرات درمانی مفیدتری داشته باشند. با وجود این دراکثر آنها مواد شیمیایی کوسکوتالین و کوسکوتین وجود دارد.
مشخصات ظاهری گیاه سس اروپایی:
گیاهیست یکساله، ساقه ها نسبتا ضخیم، به عرض تا ۲/۵ میلیمتر، قرمز یا مایل به قرمز، منشعب، بی کرک، صاف. گلها به طول ۲_۳ میلیمتر، مایل به صورتی یا سفید مایل به صورتی، دمگلها بسیار کوتاه، گاهی خیلی مشخص، گل اذین تنک کروی و نسبتا بزرگ، به عرض تا ۱/۵ سانتیمتر، کاسه گل واژ مخروطی، به طول تا ۳ میلیمتر، در قاعده گوشتی، گاهی گوشه دار تا نزدیک نیمه بریده به لوبهای ۴_۵ تایی کامل، نوک کند، سه گوشه پهن یا تخم مرغی پهن. جام گل کمی بلند تر از کاسه گل، با ۴_۵ لوب تقریبا به اندازه نصف طول لوله جام، سه گوشه پهن یا تخم مرغی، نوک کند، کامل، ایستاده یا خمیده. پرچمها واقع در زاویه بین لوبهای جام گل، کمی کوتاهتر از لوبهای جام کیسه های بساک تخم مرغی _ قلبی یا تقریبا کروی، میله های پرچمهای درفشی اندکی بلند تر از بسکها. فلسها کوچک، معمولا به میانه لوله جام نمیرسد، بندرت کمی بلند تر، کم و بیش ۲ قسمتی یا کامل، معمولا با شرابه های راسی کم. فشرده به پشت لوله؛ تخمدان تقریبا کروی یا کروی _ طویل شده، به طول تا ۳/۵ میلیمتر، ۲خامه نخی شکل و کلاله ها معمولا واگرا، کوتاهتر یا تقریبا هم اندازه تخمدان. کپسول کروی _ تخت شده، معمولا ۴ دانه ای؛ دانه های تقریبا کروی یا کروی تخم مرغی، گوشه دار بریده بریده، به طول حدود ۱_۱/۳ میلیمتر، زبر.
خواص دارویی سس اروپایی:
گیاه کامل به عنوان مهسل و ملین استفاده میشود.
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: اروپا، غرب اسیا، شمال افریقا و معرفی شده در شمال امریکا.
در ایران: مازندران، گرگان و خراسان.
منابع:
سایت تأمین زنجیره بهشت (https://qzparadise.ir)
سایت ایسنا-خراسان رضوی (www.isna.ir)
گیاه شناسی سس ها:
سِس ، نام کُلّی گیاهان انگل و پیچنده‌ای است که کلروفیل ندارند.
به‌صورت مهمان بر روی گیاهان میزبان می‌پیچند و می‌چسبند تا از آب و اندوخته‌های غذایی آنها استفاده کنند.
اغلب دیده میشود که بر ساقه برخی از سبزی‌های خوراکی مانند ریحان، رشته‌های زردرنگِ نازک و ظریفی پیچیده شده است که همان ساقه‌های سِس می‌باشند.
در خراسان به‌نام “سیم” شناخته میشوند.
این گیاهان، برگ ندارند.
گُل‌های آنها بسیار کوچک است.
از خانواده پیچک‌ها (Convolvulaceae ) می‌باشند.
یکی از گونه های معروف آن، سس درختی با نام علمی Cuscuta monogyna Vahl است که به‌نام “کشوت” معروف است.
سس درختی انگل درختان و درختچه های مثمر، غیر مثمر و زینتی مانند آلو، انگور، تمشک، فندق، پسته، بید، تبریزی، افرا، یاسمن، یاس بنفش، گلسرخ و برخی گیاهان بوته اي و علفی از جمله شیرین بیان، درمنه، فرفیون و کاكتوس.است. ساقه های این سس ضخیم تر از سس یونجه است و دارای ساقه‌های رشته‌ای زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای است و قطر آن حدود۳ میلیمتر و رنگ آن مایل به قرمز است. ولی گُل‌های آن، سفید کِدِر یا صورتی می‌باشد. تعداد گل آن کمتر از سس یونجه است. کاسبرگهای آن ضخیم، گوشتی و دارای زگیل است. گلبرگها نوک گرد و پرچم ها فاقد میله است. دارای دو خامه بهم چسبیده و کلاله تخم مرغی یا مخروطی است.کپسول تخم مرغی یا کروی به قطر ۴ تا ۶ میلیمتر و محتوی ۲-۱ دانه می باشد. اندازه دانه ۵/۳-۲ میلیمتر است. پوسته بذر سس درختی صاف تر و نسبتا دوره خواب کمتری دارد. سس درختی در صورتی که کنترل نشود شاخه ها و حتی درخت را کاملاً خشک می کند.
ترکیبات شیمیایی:
به‌طور کلّی، ترکیبات شیمیایی موجود در سِس ها، بسته به گیاه میزبان آنها متفاوت خواهد بود؛ به‌همین دلیل، سِس‌هایی که میزبانشان گیاهان دارویی باشند، می‌توانند اثرات درمانی مفیدتری داشته باشند. بااین‌وجود، دراکثر آنها مواد شیمیایی کوسکوتالین و کوسکوتین وجود دارد.
خواص و کاربردهای سِس:
“کشوت”ها ، طبق نظر حکمای طبّ سنّتی، طبعی نسبتاً گرم و خشک دارند.
- عصاره آنها مخلوط با سکنجبین، برای رفع اختلالات صفراوی و درمان یرقان بسیار مؤثر است.
- تخم آنها مُدِرّ و و قاعده‌آور بوده و به‌صورت ضماد برای کاهش درد مفاصل، مفید است.
- کشوت: برگرفته از واژه Cuscuta می‌باشد و به‌عنوان مُسهِل، مُقوّی و مُعَرِّق، معرفی شده است.
- کشوت، ترشح عرق و شیر را افزایش داده و از آن در سابق، برای درمان بیماری سِل استفاده می‌کرده‌اند.
- دم‌کرده آن برای رفع یرقان و تقویت معده، مفید بوده و با سرکه، برای رفع سکسکه مؤثر است.
نقاط رشد و پراکنش:
سِس ها به‌عنوان علف‌هرز و انگلِ گیاهان وحشی و زراعی، به‌خصوص جالیزها به‌شمار می‌آیند؛ بنابراین در همه‌جا ممکن است مشاهده شوند.
در ایران سس درختی در باغات خراسان، همدان، تهران، کرمان، مرکزی، زنجان، آذربایجان، مازندران، کردستان، لرستان، کرمانشاه، فارس و یزد به درختان و درختچه هایی مانند انگور، انار، مرکبات، زیتون، انواع درختان میوه (آلو، زردآلو،..) گل رز و حتی سبزیجات و برخی علف های هرز حمله نموده و صدمات زیادی به آنها می زند و در حال گسترش مي باشد و چنانچه با آن مبارزه ای صورت نگیرد خسارات جبران ناپذیری به باغات میوه استان وارد می کند.
* آنچه به‌عنوان “افتیمون” و “کشوت” در بازار گیاهان دارویی ایران عرضه میشود، هیچ‌کدام از این دو گونه مفید نیستند و شامل گونه‌های دیگر آن می‌باشند.
منابع:
سایت پارسی طب (https://fa.parsiteb.com/)
سایت فردین کشت (https://fardinkesht.com/)
نامهای دیگر: اين‌گونه در جنگلهاى شمال ايران با نامهاى "بلوط بی‌ساقه (sessile oak)"، "بلوط ذرتی (Cornish oak)" ، "بلوط جنگلی (Durmast oak)" و «سفيد بلوط» شناخته مى‌شود.
خصوصیات گیاهشناسی:
گونه‌ای از درختان بلوط است که بومی بیشتر قسمت‌های اروپا، آناتولی و ایران است. از سفیدمازو به عنوان درخت ملی ولز نیز نام می‌برند.
سفیدمازو درختی مرتفع (در مکان‌های کم‌ارتفاع) یا کوتاه (در خاکهای کوهستانی فوقانی) است.
درختى است بزرگ با شاخه‌هاى خزى روى برگها سبز تيره و پشت برگها سبز روشن است. پيالۀ ميوه نيم‌كره به قطر ٨ / ١ - ۵ / ١ سانتى‌متر است و با فلسهاى خاكسترى مخملى پوشيده شده است. جوانه‌های آن بزرگ و به رنگ قهوه‌ای کم‌رنگ و رأس نوک‌دار می باشد. برگ‌هایش محکم، تقریباً چرمی، درخشان، روی سطح فوقانی سبز تیره، بیضوی یا واژ تخم‌مرغی و دارای سطح زیرین کرکی است.
زمان برداشت مازو:
بهتر است مازو را زمانی که حشره در داخل آن است و هنوز پرواز نکرده است برداشت کرد یا به عبارتی دیگر بهترین موقع برداشت مازو، زمانی است که رنگ آن سبز است. معمولا برداشت مازو یک ماه به طول می انجامد و این کار را در ۱۵ تیرماه تا ۱۵ مرداد انجام می دهند.
مواد تشکیل دهنده ی مازو:
آمیدون، اسید گالیک، اسید الاژیک و تانن مواد اصلی تشکیل دهنده مازو هستند.
فراورده های گیاه مازو :
فراورده های گیاه مازو به صورت دانه مازو، ژل مازو، پودر مازو، شیاف مازو و روغن در بازار موجود هستند. از ژل و پودر مازو می توانید به عنوان خوشبو کننده و عطر استفاده کنید. همچنین این فراورده ی گیاهی در صنایع جوهر سازی، چرم و رنگرزی مورد استفاده قرار می گیرد.
روغن مازو چیست؟
روغن مازو جزو بهترین و کارآمدترین روغن های گیاهی می باشد که از دانه های مازو تهیه می شود. نام دیگر روغن مازو، روغن گل گاو و یا عفص می باشد که نوع مرسوم تر آن همان مازو می باشد.
خواص دارویی و درمانی مازو:
دانه هاى مازو به بزرگى فندق هستند و در کشور ما معمولا به شکل تیله ای با برجستگی‌های فاصله دار روی گیاه مازو یافت میشوند، که دارای خواص بیشماری هستند. از جمله خواص مازو:
آنتی اکسیدان
ضد التهاب
انعقاد خون
درمان زخم معده
درمان اسهال ( قبض کننده)
ضد ویروس
تسکین درد
روشن شدن پوست
ضد زهر
درمان گشادی واژن
درمان سرما خوردگی نوزادان
درمان بواسیر
پروستات
درمان جوش
داروی زخم دهان
رفع عفونت پا
تقویت کننده دندان و لثه
درمان بوی بد دهان
درمان سوختگی
ضد التهاب و خارش
دارای خواص آنتی باکتریال
نقاط رشد و پراکنش:
اين‌گونه در جنگلهاى شمال ايران از گرگان تا گيلان انتشار دارد.
این گونه بلوط در ایران در استانهای گرگان (رادکان)، مازندران (پل زنگوله، گردنه کدوک، دره تالار بین گردنه کدوک و عباس‌آباد، شیب شمالی کندوان، نزدیک نور، کجور بین کینچ و دشت نظیر، پل زغال، ولی‌آباد)، گیلان (هرزویل نزدیک منجیل، دیناچال) وجود دارد.
منابع:
وبلاگ آریا لیش (http://arialish.blogfa.com/)
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت سلامتیم (https://salamatim.com/)
سلمک یا سلمه تره گیاهی از خانواده‌ای به نام اسفناجیان Chenopodiaceae است که گیاهی دو لپه، یکساله، دو جنسی، ایستا و به ارتفاع ۳۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر می‌باشد و ساقه آن انشعابات فراوان دارد که غالباً دارای خطوط صورتی یا بنفش هستند. ارتفاع آن بر حسب آب و هوا و نوع خاک تغییر میکند..این گیاه نوعی علف هرز می‌باشد و شبیه بای غاز است. برگ های این گیاه خوراکی است.
برگهای سلمک کشیده، تخم مرغی شکل و دندانه دار است. برگهای قسمت فوقانی گیاه باریکتر و دارای حاشیه صاف است. کرکهای سفیدرنگی، برگ و ساقه های این گیاه را پوشانده است.
گل آذین آن از نوع سنبله و سبز رنگ است. میوه نیز سبز رنگ و دانه گیاه مایل به سیاه و به قطر حدود ۱/۵ میلی متر، عدسی شکل، صاف یا شیاردار می باشد.
تکثیر آن از طریق بذر صورت میگیرد. گیاهان این جنس تولید مقادیر زیادی گلوکوزیدسیانوژنیک کرده باعث مسمومیت دام میشوند.
خواص و کاربرد:
از برگ و سرشاخه های گلدار آن استفاده دارویی به عمل می آید. سلمه تره تصفیه کننده خون و ضدانگل های روده ای است. در فصل بهار برگ های تازه آن به عنوان سبزی خوردن، در تهیه نان و آش و یا همراه با اسفناج با ماست به صورت پخته مورد استفاده دارد. برگ آن سوء هاضمه را برطرف می کند و برای زخم روده اثرات مفیدی دارد. دم کرده برگ آن ملین، مقوی و مدر است و در موارد بزرگ شدن طحال از آن استفاده می شود.
دم کرده برگ های آن برای ضدعفونی اطراف اندام های تناسی کودکان به کار می رود. دانه گیاه نیز برای ناراحتی های کبدی و طحال مورد استفاده دارد.
زیستگاه:
در اغلب مزارع کشت بهاره به صورت گیاه ناخواسته می روید و در طول فصل مساعد چند نسل از گیاه تولید می شود.این گیاه به خصوص در مزارع صیفی و غلات زیاد دیده میشود.
منبع:
سایت ویکی پدیا
سایت بیرسو (http://birso.ir)
از خصوصیات این گونه که با نام انگلیسی stinking شناخته می شود می توان به این موارد اشاره کرد: یکی حالت سفیدی و آردآلودی و دیگر اینکه بدبو است و این بوی بد از برگها می‌باشد. همچنین کمی زودرس تر از گونه های دیگر جنس Chenopodium می‌باشد.
به طور کلی گیاهان این جنس ممکن است تولید مقادیر زیادی گلوکوزید سیانوژنیک کرده و باعث مسمومیت دام شوند.
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهی از خانواده اسفناج، دو لپه، یکساله، دو جنسی، ایستا و به ارتفاع ۳۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر می باشد.
در گیاهچه :سطح بالایی لپه ها به رنگ سبز تیره و سطح زیرین آن ارغوانی روشن است. طول لپه ها ۴ تا ۶ برابرعرض آنها بوده و به سمت دمگل باریک شده‌اند.
اولین برگهای حقیقی بصورت دوتایی ظاهر می شوند. سطح بالایی این برگها سبز تیره و سطح زیرین آنها ارغوانی رنگ است.
ساقه آن صاف، شیاردار و منشعب است و تعداد انشعابات بسته به میزان رقابت این علف هرز با گیاهان مجاور، متغیر است.
برگها متناوب، معمولا گوشواره دار، سطح زیرین آن متمایل به سفید و طول آن ۵/۲ تا ۵/۷ سانتی متر است. در پشت و روی جوانه های تازه روییده شده و پشت کلیه برگها، یک لایه پودری سفید رنگ وجود دارد.
برگها دارای دمبرگی بلند بوده و از نظر شکل با یکدیگر متفاوت و تخم مرغی تا سرنیزه ای هستند.
حاشیه آنها ممکن است صاف، لوبدار و یا موجدار باشد.
ریشه های سلمه تره، کوتاه و عمودی و دارای انشعابات بسیار زیاد است و گسترش فراوانی دارد. ریشه اصلی، عمودی و قوی است.
گل آذین گرزن هرمی شکل (آرایش خوشه‌ای سر پهن با اولین گل در بالا) (cyme)، گلها کوچک و متمایل به سبز که توسط ۵ قطعه گلپوش سبز متمایل به سفید و آردی احاطه شده‌اند. گلها در انتهای گیاه و یا در انشعابات آن قرار گرفته و بدون دمگل اند. بذور این گیاه سیاه، براق، عدسی شکل و به اندازه ۷/۰ تا ۵/۱ میلی متر بوده و سطحی مشبک دارند.
میوه سلمه تره فندقه است.
مشخصات زایشی :
تکثیر آن بوسیله بذر است.
هر گیاه حدود ۳۰۰۰ بذر تولید کرده که این تعداد گاهی به ۲۰۰۰۰ عدد نیز می رسد.
گیاهی روز کوتاه بوده که برای تحریک گلدهی، به روزهای کوتاه نیاز داشته و در روزهای بلند همچنان به رشد رویشی خود ادامه می‌دهد.
مسیر فتوسنتزی سلمه تره C۳ می باشد.
موسم گلدهی سلمه تره از تیر تا مهرماه بوده و رسیدگی بذور از مرداد تا اواخر پاییز صورت می‌پذیرد.
سلمه تره خاکهای غنی از نیتروژن و پتاسیم را می‌پسندد بطوریکه از بین ۵ عنصر ماکرو، بین کلیه علفهای هرز بعد از سزبانیا (با ۴۵/۴ %) بیشترین درصد جذب ازت به میزان ۹۹/۳ % را دارد.
از نظر جذب پتاسیم (K۲O) بیشترین درصد جذب به میزان ۹۹/۹ % را بخود اختصاص داده است.
سلمه تره پناهگاه کرم ساقه خوار در گیاهان زراعی گوجه فرنگی و ذرت بوده بنابراین بعنوان میزبان جایگزین یا ثانویه عمل میکند ولی بعنوان پناهگاهی برای بیماریهای گیاهی مشاهده نشده است.
نقاط رشد و پراکنش:
این گیاه در اکثر مناطق ایران وجود داشته و انتشار وسیعی دارد.
سلمه تره جزء علفهای هرز مهم مزارع پنبه، چغندرقند، توتون و ذرت و باغهای سبزی و صیفی بشمار می‌رود.
*اطلاعاتی درباره خواص این گیاه در منابع اطلاعاتی یافت نشد. در صورت داشتن اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۱۰۰۰۴۶۸۱۴ تماس حاصل فرمایید.
منابع:
وبلاگ مهندسی کشاورزی (http://sasanipm.blogfa.com/)
کانال تلگرامی مرجع گیاهان دارویی (https://t.me › birso)
نامهای دیگر: لب لبو، سلمه و سلمک دیوارروی
خصوصیات گیاهشناسی:
سلمک برگ گزنه ای یکی از گیاهان خوراکی خودرو و از خانواده اسفناج یا chenopodiaceae می باشد. سلمک برگ گزنه ای گیاهی یک ساله، سبزفام، ایستاده یا گسترده و تقریبا پخش شده در سطح زمین با ساقه ای غالبا متعدد و به ارتفاع ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر، خیزان، زاویه دار و دارای شیارهای طولی از پایه منشعب است. برگهای این گیاه کوچک و متناوب، تخم مرغی، سوزنی یا پهن دراز، نوک تیز با دانه های نامنظم تیز می باشند، گلها بسیار کوچک و ریز و غیر مشخص، سبزفام و یا کمی متمایل به سرخ، مجتمع درگرزن های کنار متعابه و تقریبا تنک هستند. گلپوش باقی مانده در میوه بسته، با لبه های تقریباً ناوی شکل، دانه های سلمک برگ گزنه ای تیره رنگ و کدر منقوط و دارای سطح زیر و در کناره ها باریک است. از بذر و برگ آن به عنوان خورکی بهره می برند.
رشد و تکثیر:
نیاز نوری این گیاه آفتاب کامل است و در خاکهای سبک (شنی)، متوسط (لوم)، سنگین
و حتی خاک ضعیف قادر به رشد است. با کمک باد گرده افشانی می کند. این گیاه به خاک خشک مقاوم است اما نسبت به شوری مقاومتی ندارد و در آن رشد نمی کند.
خواص دارویی و درمانی:
در طب سنتی اثر دفع کرم دارد.
همچنین در
نقاط رشد و پراکنش:
این گیاه را تقریبا در بیشتر نقاط ایران می توان یافت و در استان کرمانشاه در اطراف رودخانه سیروان بین پاوه و نوسود و در اطراف رودخانه های سیمره و قره سو قابل رویش می باشد.
منابع:
سایت خبرگزاری دانشجویان ایران "ایسنا" (www.isna.ir)
سایت موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس (www.medhistory.ir)
سایت شبکه گیاهی ایران (ww.netplant.ir)