خصوصیات گیاهشناسی: رازک (Humulus lupulus)، گياهي علفي، چندساله، بالا رونده از راسته گل سرخ و تیره شاهدانگان (Cannabiaceae) با ریشه‌ای عمیق و منشعب است. این گیاه دو پایه (نر و ماده) بوده، اعضای آن پوشیده از تارهای خشن است و رنگ آن از سبز کم رنگ تا سبز تیره متغیر است. گلهای رازک دارای بوی معطر و مطبوع با طعم تلخ است و از آن در تهیه و ساخت آبجو و صنعت دلستر و نوشیدنی استفاده میشود. قسمتهای مورد استفاده: مخروط‌های ماده (گل‌های ماده) آن قسمتهای مورد استفاده هستند و برخی اوقات، اثرات آرامبخش در افرادی که رازک می چیدند، مشاهده شده است. مواد موثر و ترکیبات موجود در گیاه رازک: رازک حاوی بسیاری از مواد معدنی، املاح و ویتامین های میباشد. سایر ترکیبات موجود در این گیاه عبارتند از: مواد تلخ از جمله آسیل فلوروگلوسیدهای موجود در رزین اسانس به میزان ۳/۰ تا ۱ درصد که حاوی میرسن، لینالول، فارنزن و کاریوفیلن است تانن به میزان ۲ تا ۴ درصد فلاونوئیدها و مقدار کمی فنل کربوکسیلیک اسید از جمله اسید فرولیک و اسید کلروژنیک خواص دارویی و درمانی: - در زمان های قدیم، از گلهای رازک، به عنوان مُسکن استفاده می کردند و به منظور رفع مشکلات عصبی، گل های رازک را در بالش می گذاشتند. رازک دارای خاصیت آرام بخش بوده، کمک به رفع بدخوابی، برطرف نمودن استرس از مهمترین خواص رازک است. - آرام کننده تمایلات جنسی می باشد. - خاصیت اشتها آور، تقویت معده، خاصیت مسهل و خاصیت ضدعفونی کنندگی از خواص رازک است. - نتایج تحقیقات نشان می‌دهد مصرف روزانه عصاره رازک، به دلیل دارا بودن استروژن‌های گیاهی بر کاهش علائم ناشی از یائسگی مانند گرگرفتگی موثر است. - رازک دارای مواد انتی اکسیدان فراوان بوده، دارای خاصیت ضد سرطان است. به ویزه مصرف این گیاه در کنترل و درمان سرطان سینه بسیار مفید می باشد. - امروزه از عصاره گیاه رازک در ساخت داروهای ضد ایدز استفاده می شود. - از دیگر خواص رازک، کمک به جوانسازی سلولهای پوست بوده، آنزیم کلاژناز موجود در این گیاه، باعث به تعویق افتادن چین و چروک پوست شده، قابلیت ارتجاعی پوست را افزایش می دهد. - کمک به درمان انقباضات روده ای، بیماری سل و التهاب مثانه از خواص رازک در طب سنتی است. * اخطار: با این وجود لازم است بدانید گرچه گیاه رازک همانند سایر گیاهان دارویی دارای خواص مفیدی است، اما استفاده از این گیاه در انواع نوشیدنی‌ها و ماء‌الشعیرها از نظر متخصصان طب سنتی خطراتی را برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد. از مضرات زیاده‌روی در مصرف رازک و فراورده‌های تهیه شده از آن، عارضه بلوغ زودرس در دختران، تأخیر بلوغ جنسی در پسران، ناتوانی‌های جنسی برای مردان، افزایش توهمات جنسی در زنان و عارضه چاقی در هر دو گروه زن و مرد است. نقاط رشد و پراکنش: این گیاه بیشتر در نواحی شمال ایران از جمله در استان هاي مازندران و گلستان: گرگان، چالوس، تنکابن، رشت، لاهیجان و آستارا به صورت یک گیاه وحشی می‌روید و يا به عنوان يک گياه دارويي کشت مي گردد. منابع: سایت پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (www.sid.ir) سایت مجله ویستا (https://vista.ir/)

رازیانه یا بادیان گیاهی زمستانی است که از خانواده سبزیجاتی مانند کرفس و هویج وحشی است و مانند آن‌ها پیاز سفید رنگ با ساقه‌های بلند است. رازیانه از لحاظ ظاهری شبیه به کرفس و از نظر طعم شبیه به شیرین بیان است.این گیاه از نوع علفی و چند ساله است و گاهی با پهنای ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر دیده می شود. رازیانه گل می دهد و از نظر ارتفاعی به یک و نیم تا ۲٫۵ متر می رسد. از نظر رشدی سرعت بالایی دارد. بر روی ساقه این گیاه خطوط منظم و ممتدی وجود دارد. برگ های رازیانه نازک می باشند و در شکل اولیه سبزی شوید را یادآوری می کنند. گل های آن به شکل بوته ای به رنگ زرد و در اندازه کوچک می باشد. رازیانه در ماه مرداد تا مهر به گل می نشیند. قسمت های مورد استفاده: بذر، برگ و ریشه. خواص دارویی و درمانی: - خواص رازیانه برای سلامت استخوان: سطح کلسیم در گیاه رازیانه بالا است اما علاوه بر آن دارای منیزیم، فسفر و ویتامین K هم می‌باشد که می‌تواند سبب استحکام استخوان ها شود. - خواص رازیانه برای سلامت پوست: رازیانه حاوی مقادیر بالای ویتامین C است و این ویتامین خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و همچنین ویتامین C برای تشکیل کلاژن بسیار مهم و مفید است؛ درنتیجه سبب ممانعت از پیری پوست و کمک به شادابی و طراوت پوست می‌شود. - فواید رازیانه برای جلوگیری از سرطان: رازیانه حاوی روغنی به نام آنتول است، این روغن در درمان سرطان کاربرد دارد و از رشد سلول‌های سرطانی پستان ممانعت می‌کند. رازیانه همچنین حاوی سلنیوم است که از مرگ و میر سرطان جلوگیری می‌کند. - خواص مهم رازیانه برای درمان یبوست: رازیانه می‌تواند نقش ملین ایفا کند و همچنین سطح بالای فیبر موجود در آن به پاک شدن روده ها و تقویت حرکات دودی روده و درنتیجه ترشح اسید معده و صفرا مدفوع از روده ها عبور کرده و دفع می‌شود. - خواص رازیانه برای بهبود سیستم ایمنی بدن: رازیانه حاوی ویتامین C است و رادیکال های آزاد را خنثی می‌کند و از این طریق به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. - فواید رازیانه برای خوش‌بو کردن تنفس: رازیانه دارای خاصیت ضدباکتریایی است و با از بین بردن باکتری روی زبان که سبب بوی بد دهان است، بوی بد دهان را ازبین می‌برد. - مصرف مداوم دمنوش رازیانه می‌تواند سبب تقویت اسپرم و در نتیجه افزایش قدرت باروری مردان می‌شود. همچنین رازیانه باعث افزایش سوخت و ساز بدن آقایان می‌شود و می‌تواند به لاغری کمک کند. اما همانطور که گفتیم به دلیل بالا بودن سطح هورمون های زنانه در رازیانه، آقایان در مصرف رازیانه نباید زیاده‌روی کنند. - از خواص رازیانه برای زنان می‌توان به درمان تنبلی تخمدان با رازیانه اشاره کرد؛ اما این درمان صرفا کمک کننده و مکمل است و درمان قطعی محسوب نمی‌شود. همچنین به دلیل غنی بودن رازیانه از استروژن که هورمون زنانه است می‌تواند به درمان کیست تخمدان از رازیانه استفاده می‌کنند‌ که با درمان کیست تخمدان بسیاری از دلایل نازایی از بین می‌رود و زنان می‌توانند به راحتی باردار شوند. نقاط رشد و پراکنش: رازیانه گیاهی است با سابقه طولانی در سواحل دریای مدیترانه که در مناطق صخره ای و کوهستانی در دامنه رو به آفتاب رشد می کند.معمولاً به شکل خودرو در نواحی ای چون اطراف راه آهن، تاکستان و کنار جاده ها دیده می شود. در ایران نیز رازیانه در سواحل شمالی ایران و بخش های مختلف البرز با ارتفاع بین ۷۰۰ الی ۷۵۰ رویت می گردد. منابع: سایت www.ghafaridiet.com سایت سبزانه (http://sabzaneh.com/)

جنس راش (نام علمی: Fagus)، ۱۰ تا ۱۳ گونه دارد که در نیمکره شمالی منتشر شده‌اند و از این تعداد تنها گونهٔ راش شرقی ( با نام اختصاری: Fagus Orientalis) در ایران وجود دارد. راش شرقی از خانواده فاگاسه یا راشیان است که به اوراسیا در شرق اروپا و غرب آسیا تعلق دارد. خصوصیات ظاهری : راش درختی با ابهت است که ارتفاع آن تا ۳۰ متر می رسد. پوست تنه آن نرم و خاکستری ملایم است. برگ ها تخم مرغی شکل هستند. این گونه گیاهی یک پایه و دارای گل های نر و ماده و میوه آن فندقه هرمی است . دارای گل های مخروطی و میوه فندق مانند است. نهال ها پس از استقرار در زیر سایه و پناه درختان مادری به مرور زمان رشد و نمو می نمایند . پس از اینکه نهال راش به ارتفاع مورد نظر رسید و دیگر نیازی به نور نداشته باشد بایستی پایه های مادری که از نور دهی به نهال ها جلوگیری می نمایند ، حذف گردد . این درخت هر پنج سال یکبار بذر فراوان تولید می کند . شرایط محیط رشد: خاک مناسب آن می تواند بافت ملایم باشد و باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد. راش درختی است سایه پسند و می تواند در سایه کامل رشد داشته باشد. از این رو دارای شاخ و برگ فراوان می‌باشد. نهال جوان آن از سرمای شدید زود آسیب می‌بیند و بویژه سرمای بهاره برگ های آن را نابود می سازد، گرمای زیاد نیز برای آن مضر است . در نقاط سرد خوب رشد نمی کند ولی در جاهای گرم تا رشد بهتری دارد. درخت راش دارای ریشه‌های سطحی است و برای جنگلهای خاکهای کم عمق و آهکی مناسب می ‌باشد. راش خاک حاصلخیز با گیاه خاک زیاد و مواد معدنی غنی و آب و هوای مرطوب و سرد را می پسندد. خواص درمانی گیاه راش: طبع گیاه راش گرم و خشک است. - درمان اسهال - بادشکن و ضد نفخ: مقداری از گرد زغال آن مصرف شود. - درمان ورم معده: در موارد التهاب و ورم معده و روده و در واقعی که مدفوع بوی تعفن میگیرد مصرف آن موثر و مفید است، به عنوان تریاق و ضدسم در مسمومیت های فسفری و قلیایی مصرف می گردد و همچنین از گرد ذغال آن برای پانسمان زخمهای متعفن و چرکین استفاده میشود. - خواص آنتی اکسیدانی: آنتی اکسیدان‌ها قادر هستند تا فعالیت رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و آسیب‌های استرس اکسیداتیو را به حداقل برسانند. این موضوع می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند جهش‌های سلولی (سرطان)، شکسته شدن سلول‌های پوستی و ایجاد بیماری‌های مزمن جلوگیری نمایند که از مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌هایی که در گیاه راش یافت می‌شود، می‌توان به لیگناها اشاره کرد. - تقویت سلامت مو: مشاهدات نشان داده مصرف شامپو های حاوی عصاره برگ راش به تقویت فولیکول مو کمک کنند همجنین در گذشته نیز برای کسانی که به کچلی مبتلا بودند یا این که رشد موهایشان ضعیف بود، از روغن این گیاه تجویز می‌کردند. چینی‌ها از این روش بیش از ۱۵۰۰ سال است که در طب سنتی خود استفاده می کنند. - درمان مشکلات گوارشی: در برگ راش مواد مغذی چندانی وجود نداشته ولی می‌تواند به تقویت دستگاه گوارشی کمک کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ترکیبات فعالی که در این گیاه وجود دارند می‌توانند به ترشح آنزیم‌های گوارشی منجر شوند و از همین رو است که استفاده از راش باعث می‌شود مشکلات گوارشی ازقبیل نفخ، یبوست و سندروم روده تحریک پذیر درمان شوند. * نکته: برگ‌های گیاه راش خوردنی محسوب نمی‌شوند، اما در زمانی قحطی معروف چین که در زمان حکومت کمونیستی مائو اتفاق افتاد و منجر به مرگ بیش از ۵۰ میلیون نفر شد، این برگ‌ها بخش مهمی از غذای مردم را تشکیل می‌دادند. سلامت نوزادان: برگ راش دارای ویتامین B۶ میباشد که این ویتامین نه تنها برای مادران باردار بسیار ضروری می‌باشد، بلکه می‌تواند به سلامت نوزادان نیز کمک کند. ویتامین B۶، که همچنین به عنوان فولات یا اسید فولیک شناخته شده است، ویتامین ضروری برای جلوگیری از نقص لوله عصبی در نوزادان است. - تسکین و درمان سر درد: افراد برای رهایی از این مشکل از قرص‌های مسکن استفاده می‌کنند که اکثر آنها عوارض جانبی در بر دارند. برای سر دردهای شدید و خفیف می توان از داروخانه‌ها، قرص‌های ضد درد راش خریدری نمود و همچنین می توان از این خواص راش به دو صورت موضعی و خوراکی استفاده نمود. - تب بر: بدین مظور سی گرم تازه و یا پانزده گرم خشک آن را در یک لیوان آب جوشانده و آب صاف کرده ی آن را بنوشید. - اشتها آور: ۲- اگر ۲۰ تا ۳۰ گرم گرد آن را با آب میل شود. - ضد عفونی زخمها: استعمال خارجی مقدار محدود آن برای ضد عفونی زخمها بخصوص در دندان‌ پزشکی برای ضد عفونی بن دندان کاربرد داشته است. کاربردها: برگ های جوان طعم ملایم و خوبی دارد. بذور خام آن را می پزند و استفاده خوراکی دارد. بذور در روغن غنی هستند. می توان بذور را پودر کرد و در پخت نان و طعم دهندگی آن از آنها بهره جست. چوب آن برای ساختمان منازل روستایی استعمال می‌شود. مصارف چوبی درخت راش علاوه بر مصارف عمومی و تجاری دارای مصارف روستایی بسیار است . در صنایع چوبی از تنه های خوب و سیلندر یک آن جهت تولید روکش چوبی استفاده می گردد و در روستاها از چوب آن برای ساختن در و پنجره و تیر و ستون و چهار پایه های محلی و کفش های چوبی و گهواره در قدیم استفاده می نمودند. ازسلولز آن پارچه‌های ابریشمی لطیف و خوب تهیه می‌شود. زغال و هیزم آن نیز مرغوب است . نحوه تکثیر گیاه : افزایش راش،به صورت طبیعی و با بذر افشانی خود( ریزش دانه ها در اطراف درخت ها در طبیعت) یا با بذر پاشی در زمین اصلی در پاییز یا زمستان انجام می گیرد. نقاط رشد و پراکنش: راش در جنگلهای ایران موجود می‌باشد. تعداد زیادی از تحقیقاتی که درباره جنگل های شمال انجام می شود مربوط به این گونه است زیرا مرغوب ترین چوب را در کشور دارد و در اغلب نواحی جنگل های شمال می روید. درخت راش در جلگه تقریباً نایاب ولی در بلندی‌های کوهستان‌ها فراوان است. در ایران در گیلان و مازندران در ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر از سطح دریا جنگل‌های خالص آن یافت می‌شود. منابع: سایت نارگیل (https://nargil.ir/) سایت نماگرد (https://namagard.com/) سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)

خصوصیات گیاهشناسی: گیاهیست چند ساله ، کمی ضخیم شونده ، ساقه ها به ارتفاع ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر ، ایستاده یا بالا رونده ، با کرک های رو به پایین برگشته ، اغلب ساده . برگ ها به طول ۲ تا ۳ ، به عرض ۱.۲ تا ۲ سانتی متر ، با دمبرگ حائل حداکثر به طول ۱ سانتی متر ، تخم مرغی یا مستطیلی – تخم مرغی ، کامل یا به طور بسیار نا محسوس کنگره ای – دندانه ای ، بسیار نازک. نوع گل این گیاه نر و ماده است و به وسیله زنبور ها، بال پولکداران، حشرات گرده افشانی می کنند. این گیاه به خاکهای مرطوب با زهکشی خوب برای رشد نیاز دارد. اندام مورد استفاده : برگ . خواص دارویی و درمانی: گیاه مقوی دماغ ، قابض ، باد شکن و مقوی قلب، خلط آور، ضدنفخ، محرک تعریق است. دیگر کاربردها: ادویه، چای، ماده رنگ نقاط رشد و پراکنش: در جهان: سراسر اروپا و آسیا به جز نواحی قطبی ، شمال آفریقا ، ترکیه ، ایران ، ترکمنستان ، افغانستان ، پاکستان ، آسیای مرکزی ، آسیای جنوب غربی ، شرق ناحیه مدیترانه ای ، قفقاز و شمال آمریکا. در ایران : در استان های گرگان ، مازندران ، گیلان ، آذربایجان: ارسباران – سمنان: ارتفاعات شمال. منابع: سایت زنجیره تأمین بهشت (https://qzparadise.ir) سایت سیری در ایران (https://seeiran.ir) سایت شبکه گیاهی ایران (www.netplant.ir)

گونــــــه C.pseudoheterophylla Pojark یکــی از اعضــاي جنس زالزالک از تیره رزاسه است کـه بـومی آسـیاي غربی شامل کشورهایی مانند افغانستان، ایران و ترکیه اســـت. زالزالک ایروانی با نام دیگر زالزالک قرمز به صورت درختچه یا درخت کوچک و به ارتفاع یک تا سه متر دارای خارهای پراکنده تا ۵/۱ سانتیمتر می باشد. شاخه های جوان بدون کرک، آلبالویی رنگ و گرد آلود و شاخه های سال گذشته خاکستری تا قهوه ای رنگ هستند. رگها واژ تخم مرغی تا مستطیلی- تخم مرغی، معمولا کوچکتر از سه تا ۵/۴ سانتیمتر طول و عرض، دارای سه لب مساوی یا لب میانی بزرگتر و پهن تر است، سطح فوقانی برگ سبز روشن، تاحدودی براق، بدون کرک با تعداد محدودی کرک پراکنده می باشند.سطح تحتانی برگ روشنتر و متمایل به آبی با یک غشا مومی ظریف پوشیده شده تقریبا بدون کرک یا کرکهای اندک روی رگبرگها، قاعده بصورت گوه ای، حاشیه معمولا بالاتر از نیمه لب دارای دندانه اره ای نامساوی می باشد در شاخه های نازا برگها بزرگتر با پنج تا هفت لب و قاعده بریده هستند. گل آذین این گیاه بدون کرک، نسبتا کوچک با هشت تا ۱۵ گل، کاسبرگ ها مثلثی - تخم مرغی به نیمه هیپا شیوم نمی رسد میوه ها بسیار اندک (کمتر از پنج عدد) ارغوانی تیره، بیضوی یا واژ تخم مرغی بطول ۱۰ میلیمتر و عرض هشت تا ۹ میلیمتر و محتوی یک دانه می باشد. ترکیبات شیمیایی: داراي فلاونوئید و پروآنتوسـیانیدین می باشد. خواص دارویی: گونــه هــاي Crataegus داراي کاربردهــاي دارویــیِ وســیعی هســتند، امــا بعضــی از گونــه هــا بــه دلیــل فعالیتهاي بیولوژیکی شناسایی شده اند. این گونه هـا، جریان خونِ شریان قلب و فشردگیِ ماهیچـه قلـب را بهبود میبخشند؛ به همین دلیل به صـورت وسـیع در بی نظمی هاي قلبی ـ عروقی مثـل آریتمـی و نارسـایی تراکم قلبی به کار میروند. آنتی اکسیدان های فراوان موجود در چای زالزالک، بدن را در برابر رادیکال های آزاد مقاوم کرده و احتمال آسیب در برابر سموم محیطی از جمله دود سیگار، آلودگی هوا، اشعه ماوراءبنفش خورشید و دیگر اشعه های مضر کاهش می دهد. اضطراب نیز از دیگر عوارض شایعی است که سهم بسزایی در پیدایش دردهای قفسه سینه و قلب دارد. براساس تحقیقات انجام شده، مصرف روزانه یک فنجان چای زالزالک بدن را در برابر تنش های روحی مقاوم کرده و به کنترل دلواپسی ها کمک می کند. نقاط رشد و پراکنش: Crataegus pseudoheterophylla گونه ای از زالزالک است که در آناتولی ، ماورای قفقاز ، ایران و افغانستان یافت می شود. آنها درختان یا بوته هایی هستند که به طور معمول در دامنه های کوه های جنگلی یافت می شوند. زالزالک قرمز را می توان در آذربایجان غربی، خراسان، تهران، همدان، لرستان، گرگان و شیراز یافت و در استان کرمانشاه در سنقر، صحنه و کنگاور قابل برداشت است. منابع: سایت www.herbal-organic.com سایت ایسنا - استان کرمانشاه (www.isna.ir) سایت جسارت (www.jesarat.com)

خصوصیات گیاهشناسی: زالزالک زرد یا کیالک گونه‌ای زالزالک است.درختی تا ارتفاع ۲–۷ متر با شاخه‌های جوانی که کرک‌های نمدی دارد و شاخه‌های در حالت مسن‌تر بدون کرک، خاکستری-قهوه‌ای هستند. خارهایی به طول کم‌وبیش ۱ سانتی‌متر دارد. برگ‌های آن بادبزنی-واژ تخم‌مرغی، غالباً کوچک، به طول ۲–۴ سانتی‌متر و عرض ۱٫۵–۳٫۵ سانتی‌متر دارد. دمبرگ‌های آن مشخصا از پهنک کوتاهتر است. این گونه دارای چهار واریته است: C. azarolus var. azarolus با میوه نارنجی. C. azarolus var. aronia L., با میوه‌های زرد یا قرمز. C. azarolus var. chlorocarpa (Moris) K.I.Chr. با میوه‌های زرد. C. azarolus var. pontica (K.Koch) K.I.Chr. ترکیبات شیمیایی: این میوه سرشار از ویتامین‌های گروه A و B و C می‌باشد. اندامهای مورد استفاده: یکی از گیاهان دارویی بسیار قدیمی است که گل، برگ و میوه آن همگی مصارف درمانی دارند. خواص دارویی و درمانی: - مفید در کاهش بیلیروبین(صفرا) - مفید برای افراد صفراوی مزاج - مفید در درمان اگزما و خارش بدن - ادرار آور - تنظیم قند خون و تنظیم فشارخون - کاهش غلظت خون - تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از سخت شدن رگ ها و تصلب شرایین - مفید در کاهش التهاب - موثر در درمان صدای گوش - قابض مفید در درمان اسهال خونی - موثر در تقویت قلب و معده. - مفید برای افراد مبتلا به روماتیسم و مبتلایان به ورم روده - درمان قطره قطره آمدن ادرار نقاط رشد و پراکنش: در جهان: در ایران، سوریه، فلسطین، لبنان، عراق، آناتولی، ترکمنستان و تالش می‌روید. در ایران: در استان‌های خراسان شمالی مازندران، گیلان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، اراک، همدان، فارس، کرمان، چهارمحال و بختیاری، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و تهران می‌روید. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org) سایت شبکه اطلاع رسانی دانا (www.dana.ir)

نام های دیگر: زبان در قفا از گونه هاي مهم زبان در قفا مي توان به زبان در قفای شاهانه اشاره نمود. خصوصیات گیاهشناسی: زبان در قفا گونه اي يک ساله، علفی، از تیره آلاله، با انشعابات متعدد و ارتفاع ساقه حداکثر ۴۰ سانتي متر است. برگها نازک و نوک تيز است. گلها در فاصله بين ماههاي خرداد و تير ظاهر مي شوند. گل آذين خوشه اي و داراي تعداد کمي گل است و گلها به رنگ آبي متمايل به بنفش ديده مي شوند. در قاعده دنباله گل آن، مقداری نوش جمع می شود، که حشرات را به سمت خود جلب می کند. گلبرگها توسط زنبورهاي عسل مورد بازديد قرار مي گيرند. تکثير زبان در قفا به روش جنسي و توسط بذر انجام مي گيرد. قسمت های مورد استفاده : برگ و گل این گیاه ترکیبات شیمیایی زبان پس قفا: دانه زبان پس قفا ، دارای الكالوییدهای سمی مانند دل سولين (delsoline)، دل کوزین (delcosine) و هم چنین ماده ای به نام کمفرول (Kaempferol) است. دل سولين، الکالوییدی به فرمول C۲۵H۴۱NO۷ و به وزن مولکولی ۴۶۷.۵۹ است که از دانه گیاه مذکور به دست آمده است. دل سولین به صورت بلوری های منشوری شکل در متانول به دست می آید. نقطه ذوب آن گرمای بین ۲۱۳ و ۲۱۶.۵ است. به مقدار جزیی در آب ولی به مقادیر زیاد در الكل و کلروفرم حل می شود. دل کوزین به فرمول C۲۴H۳۹NO۷ و (R=H) و الکالوییدی است، که از دانه گیاه مذکور به دست می آیدو در آب حل می شود. خواص درمانی: - برگ و گل گیاه زبان پس قفا ، در گذشته به عنوان مدر، اشتها آور، و ضد کرم به کار می رفته است. هنوز هم گاهی در بعضی نواحی به همین منظور مورد مصرف قرار می گیرد. - از دم کرده رقیق برگ و گل زبان در قفا، در گذشته در موارد آب آوردن، بیماری های مزمن کلیه و مثانه، نقرس و سنگ کلیه استفاده می شده است. - در استعمال خارجی از دانه گیاه زبان پس قفا، از جوشانده یا از گرد آن ها به صورت پماد در رفع کچلی، جرب و دفع شپش استفاده می شده است. به علاوه چنین شهرت دارد که اگر گیاه کامل را خرد کرده به صورت ضماد در زیر شکم قرار دهند، از حبس البول جلوگیری به عمل می آورد و دفع ادرار را آسان می کند. *عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف زبان پس قفا مواد سمی دانه زبان پس قفا، در آلبومین دانه و بافت ذخیره آن جمع می شود. مسمومیت به دست آمده از دانه آن شبیه به مسمومیت حاصل از گیاه اقونیطون است، ولی با اثری خفیف تر است. الكالویيدهای دانه زبان پس قفا ، موجب فلج شدن مراکز تنفسی و ضعف فشارخون به علت فلج شدن مراکز عصبی عروق قلب است، به طوری که موجبات کندی حرکات دل فراهم می شود. ولی بر خلاف اقونیطون، الکالوییدهای دانه گیاه زبان پس قفا، باعث باز شدن مردمک چشم نمی شوند. رفع مسمومیت از آن شبیه رفع مسمومیت از اقونیطون است. دانه گیاه زبان پس قفا، به علت سمی که دارد امروزه به مصرف داخلی نمی رسد. نقاط رشد و پراکنش: زبان پس قفا گونه اي زينتي است که در مزارع غلات به عنوان علف هرز ظاهر مي شود. گیاه زبان پس قفا به حالت خودرو در نواحی غربی، مخصوصا کرمانشاه می روید. به علاوه به عنوان گیاه زینتی در بعضی نواحی پرورش می یابد. و لی از علفهاي هرز سمي محسوب مي گردد و روي اين اصل در طب کاربرد کمتري دارد. منابع: بزرگترین وبلاگ مقاله کشاورزی ایران (www.ake.blogfa.com) سایت آیدانا (https://aydana.com/)

درخت زبان گنجشک یا ون یکی از گونه‌های گیاهان گلدار از راسته نعناسانان است. در ایران نام‌های محلی گوناگونی دارد مانند «درخت ون»، «دردار»، «وند»، «ونو»، «بناو»، «بنو»، «اهر»، «نباوج»، «قوش دیلی»، «تلک وتلکوچی»، «خوش تباخ»، «لسان العصفور»، «لسان العصافیر»، «بنوش»، «سامار»، «سروو». به خاطر شکل میوه‌های درخت است که نام «زبان گنجشک» را برایش برگزیده‌اند. میوه‌های خشک و بیضی شکلی که کمی نوک تیز می‌شوند و شبیه زبانِِ گنجشک هستند. زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است. ترکیبات شیمیایی: کومارین، مانیتول خواص دارویی و درمانی: - پوست درخت زبان گنجشک می تواند به عنوان تب بُر مورد استفاده قرار گیرد. - پوست و برگ های درخت زبان گنجشک یا وَن به طور سنتی برای درمان اسهال نیز استفاده می شده است، -عصاره زبان گنجشک و برگ و پوست آن می توانند راهی برای افزایش ادرار و رفع بندآمدگی ادرار باشند چرا که خاصیت مُدر دارند و دفع اسید اوریک را در ادرار افزایش می دهند. - زبان گنجشک می تواند در درمان نقرس در افراد میانسال و همچنین درمان درد های روماتیسمی همانند؛ پوکی استخوان و آرتریت روماتوئید نیز موثر باشد. -از درخت زبان گنجشک در درمان مشکلات مربوط به سنگ کلیه و مثانه نیز استفاده می شود. - از برگ و پوسته درخته زبان گنجشک به عنوان ملین نیز استفاده کنید، این گیاه به این دلیل که حاوی ترکیبی به نام مانیتول است می تواند برای درمان یبوست و همچنین حذف مواد زاید از روده نیز استفاده شود. البته در مقایسه با سایر ملین ها تاثیر خفیف تری دارد. - برگ ها، پوست و شاخه های جوان این درخت حاوی ماده ای به نام کومارین هستند که مانع از رشد باکتری و قارچ می شود. و همین خاصیت می تواند باعث شود که استفاده از این گیاه برای درمان زخم و کاهش ورم موثر باشد. نقاط رشد و پراکنش: این درخت بیشتر بومی اروپا است و در شمال اسکاندیناوی و جنوب شبه‌جزیره ایبری انتشار دارد. همچنین این درخت در جنوب غربی آسیا از شمال ترکیه تا شرق قفقاز و کوه‌های البرز می‌روید. منابع: سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/) سایت تک اندام (http://takandam.com/)

خصوصیات گیاهشناسی: زبرینه راشستانی با نامهای دیگر شیرین وودراف و زبرینه معطر از خانواده Bedstraw و تیره Rubiaceaee می باشد. گیاهیست چند ساله وخزنده. ارتفاع آن ۱۵-۳۰ سانتی متر با ساقه ای راست، ۴ لبه، براق، گره مودار و بالا رونده می باشد. گلهای آن کرولا سطحی قیفی شکل، سفید، ۴-۶ میلی متر (. ۰٫۱۶-۰٫۲۴ درعرض و طول) گسترده، ، ۴ لوبی است و کاسه گل وجود ندارد. برگها به طور منظم (اکتینومرفیک)، ۶-۸ برگ مارپیچی؛ . نیزه به طور گسترده، تیغه بیضوی، نوک با موی زبر روشن، سمت بالا تقریبا بدون کرک، سطح زیرین و لبه کمی مودار، با تمام حاشیه.میوه ها تقریبا گرد، ۲-۳ میلی متر (۰٫۰۸-۰٫۱۲ در عرض و طول.) و گسترده می باشند. زمان گلدهی: اردیبهشت تا تیر ماه. زبرینه معطر تازه عطر ضعیف دارد ، اما هنگامی که، آن را خشک می کنند بوی قوی ازخود متساعد می کند. مواد مؤثره: زبرینه معطر ماده ای به نام کومارین دارد،که باعث خماری وحشتناک می شود و قبل از ظهور نیکوتین جایگزین سیگار بود. فرآورده ها و موارد استفاده: درحال حاضر ازگیاه زبرینه معطر و نعناع ترکیبی ساخته شده است و برای کسانی که تلاش برای ترک سیگاردارندکاربرد دارد. همچنین برای طعم دهندهء نوشیدنی ها استفاده می شود. خواص درمانی و دارویی: این گیاه برای درمان ضد اسپاسم ، خواب آور ، محرک کبد و کمک کننده هضم غذا،مدر ، تب های ناشی از مخملک و سرخک ،هیستری و کم شدن ادرار بکار می رود. نقاط رشد و پراکنش: این گیاه در جنگل های پهن برگ و چشمه ها می روید. در جهان: اروپا ( به جز نواحی قطبی تا اورال در نواحی جنوبی فقط در ارتفاعات کوهستانی )، شمال غرب آفریقا، ترکیه، قفقاز، شمال ایران، شرق آسیا و ژاپن در ایران : این گونه اصولاٌ در نواحی جنگلی پهن برگ خزان کننده راش در استانهای گرگان مازندران و گیلان و در استان اذربایجان در جنگلهای ارسباران می روید. منابع: سایت آی دارو (https://idaroo.net/) سایت زنجیره تأمین بهشت (https://qzparadise.ir/)