سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های
اقتصادی
آويشن دنایی يکی از گياهان دارویی متعلق به خانواده نعناع است. سرشاخه های گلدار اين گياه علفی و چندساله کاربرد وسيعی در تهيه دارو و درمان انسان در طب سنتی دارد.
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاه آویشن دنایی ساختار بوته ای دارد و دارای ساقه مستقیم و علفی یا چوبی و پرشاخه به ارتفاع ۱۰-۳۰ سانتیمتر و در بعضی موارد تا ۴۵ سانتیمتر است. ساقه های منشعب آویشن دنایی پوشیده از كرك های سفیدرنگ می باشد. برگ های آن معطر تا حدودی همیشه سبز متقابل تقریباً بدون دمبرگ یا دارای دمبرگ بسیار كوتاه می باشد. برگ ها خاكستری روشن بیضوی - نیزه ای تا حالت كشیده یا لوزی شكل با طول ۵ تا ۱۵ میلیمتر كه عمدتاً كنار برگ ها برگشته می باشد. سطح تحتانی برگ ها از گردی به رنگ متمایل به سفید یا نمدمانند پوشیده شده كه دارای غده های فراوان اسانس می باشد كه به علت وجود چنین غده هایی معمولا گل ها به رنگ ارغوانی كم رنگ تا سفید به شكل لوله ای دو لبه صمغی و به طول ۵ میلیمتر دیده می شود. كاسبرگ ها كركدار و غده مانند و دارای براكته های شبیه برگ می باشند. در شاخه های فرعی گل ها بصورت زنگوله ای شكل با لبه دندانه ای كوتاه و صاف است. حالات غیرطبیعی این گیاه آن است كه بعضی از پایه های آن گل های فاقد پرچم دارند و در برخی دیگر پرچم ها زودتر از مادگی رشد می كنند. میوه از چهار فندقه كوچک تشكیل شده كه در لوله كاسه گل محصور شده است. بذر آویشن گرد و ریز كه هر ۱۷۰۰۰۰ بذر آن یك اونس (۲۸.۳ گرم) وزن داشته و بذور آن برای سه سال زنده باقی می مانند. اسانس آویشن مایعی زرد یا قهوه ای مایل به قرمز تیره، سبك تر از آب با بوی مطبوع قوی و طعم تند است. وزن هزاردانه آن ۰.۲۵ تا ۰.۲۸ گرم است. زنبور عسل نوش بسیار خوبی از آن بدست می آورد و شهرت عسل های معطر و خوب بعضی نواحی نیز بستگی بوجود این گیاه در آن ناحیه دارد.
مهمترين ماده مؤثره:
تيمول و کارواکرول
آویشن سرشار از ویتامین C است و همچنین منبع خوبی برای ویتامین A است. همچنین منبع خوبی از مس ، فیبر ، آهن و منگنز است.
خواص آویشن:
- آویشن جلوی تعریق زیاد پاها را می‌گیرد.
- آویشن برای متوقف کردن سرفه استفاده می شود: روغن آویشن که از برگهای آن به دست می آید اغلب به عنوان یک درمان طبیعی سرفه استفاده می شود. در یک مطالعه ترکیبی از برگهای آویشن و پیچک به کاهش سرفه و سایر علائم برونشیت حاد کمک کرده است.
- نفخ معده : آویشن حاوی ترکیبات تلخ مزه‌ای است که می‌تواند به هضم غذا کمک کند.
- آویشن و تقویت سیستم ایمنی بدن
- آویشن سلامت قلب را ارتقا می بخشد: فشار خون و کلسترول هر دو در سلامت قلب نقش بسزایی دارند. آویشن حاوی مواد مغذی است که از فشار خون طبیعی و سطح کلسترول پشتیبانی می کند.
آویشن و درمان آفت و بوی بد دهان : آویشن یک گیاه ضدعفونی کننده و التیام بخش است. برای همین می‌توان از آن برای درمان آفت‌ها و التهاب لثه و همچنین برای پایان دادن به کابوس بوی بد دهان استفاده کرد.
نقاط رشد و پراکنش:
به حالت وحشی و خودرو، در نواحی کوهستانی بخشهای مرکزی ایران، در ترکمنستان، افغانستان، ارمنستان، آناتولی، پاکستان، آسیای مرکزی، سوریه، ماورای قفقاز و غرب سیبری می روید.
منابع:
سایت نارگیل (https://nargil.ir/)
سایت http://acle.ir/
سایت www.virascience.com
نامهای دیگر: نامهای عمومی زیادی مثل ارزن قرمز و ارزن سفید دارد. همچنین آن را با نامهای رزن پروسو ، جاروئي ، خوكي ، هرشي می شناسند.
ارزن ها به دو دسته ارزن ریزدانه و ارزن مرواریدی تقسیم بندی می شوند. ارزن ریزدانه شامل ارزن معمولی و ارزن دم روباهی و شاخص ترین ارزن مرواریدی، ارزن توتریفید می باشد. در ایران دو گونه ارزن معمولی و دم روباهی جنبه اقتصادی دارند.
ارزن با نام علمی Panicum miliaceum متعلق به خانواده poaceae می باشد. گونه‌ای علف است که به عنوان غله استفاده میشود. نوع وحشی و مکان اصلی نوع اهلی آن ناشناخته است، اما اولین بار در قفقاز جنوبی و چین حدود ۷۰۰۰ سال پیش به عنوان غله شناخته شد، ارزن به عنوان غذای سالم فروخته میشود و باتوجه به نداشتن گلوتن می توان آن را در رژیم غذایی افرادی که نمی‌توانند گندم بخورند گنجاند.
خصوصیات گیاهشناسی:
گل آذين ارزن پروسو ، شامل يك پانيكول بزرگ بازشده با يك محور چوبي و خشن به ارتفاع ۱۲۰-۳۰ سانتي متر است . ساقه هاي آن راست و بزرگ بوده وبرگ هاي پوشيده از كرك دارد . بذرها به وسيله يك پوشينه يا زائده دروني احاطه شده و اندازه آن ها بزرگ تر از اندازه بذرهاي دم روباهي است . رنگ پوشينه ها از سفيد تا سياه متغير است ( قرمز ، قهوه اي و خاكستري). بيشتر بذرها به وسيله خود باروري تلقيح مي يابند ولي برخي ديگر دگرباروري دارند . رقم هاي ارزن پروسو براساس شكل پانيكول به سه گروه تقسيم مي شوند :
۱- افشان
۲- آزاد و يك طرفه
۳- فشرده و راست
ارزن با بسیاری از خاک‌ها و وضعیت‌های آب و هوایی سازگار میشود.فصل رشد کوتاهی داشته و به آب کمی نیاز دارد. احتمالاً ارزن کمتر از هر غلهٔ اصلی دیگری به آب نیاز دارد.ولي به علت سيستم ريشه اي كم عمق در اثر خشكي آسيب مي بيند . اين محصول در خاك هاي شني رشد خوبي ندارد. بيماري ها در ارزن پروسو رايج نيستند ، اما برخي بيماري ها به ويژه لكه نواري باكتريايي و سياهك خوشه ايجاد خسارت مي كنند . اين بيماري ها در هنگام تشكيل دانه ايجاد مي شوند ، بنابراين ، ضدعفوني بذرها قبل از كاشت لازم است .
روش کاشت ارزن:
۱ – خاک مناسب برای کاشت بذر ارزن
خاک های لومی و لومی شنی مناسب کشت ارزن هستند. خاک های سنگین چندان مناسب برای کشت ارزن نیستند بخصوص در موقع سبز شدن بذر، مشکل سله محدود کننده خواهد بود. خاک باید بدون زه آب و کاملاً زهکشی شده باشد.
۲ – تاریخ کاشت بذر ارزن
در زمانی که درجه حرارت خاک ۱۵-۱۴ سانتیگراد شده باشد امکان کشت آن وجود دارد.
مناطق سرد: اواخر اردیبهشت تا تا نیمه اول خرداد
مناطق معتدل : اوایل تا اواسط اردیبهشت درکشت اول ، اواخر خرداد تا اواخرتیرماه
مناطق گرم : اواسط فروردین تا اوایل اردیبهشت درکشت اول ،اواخر مرداد تا اوایل شهریور در کشت دوم
۳ – میزان بذر ارزن در هکتار
میزان بذر مورد نیاز ۱۵-۱۰ کیلوگرم درهکتار در کشت ماشینی و حدود ۲۰-۱۵ کیلوگرم در کشت دستپاش، فاصله مطلوب ردیف ها از همدیگر حدود ۵۰ سانتیمتروفاصله بوته ها از هم حدود ۱۵-۱۲ سانتیمتر با عمق کاشت ۳-۲ سانتیمتر توصیه شده و ترکم مطلوب کشت ۴۰۰-۳۰۰ هزاربوته درهکتار می باشد.
۴ – تغذیه گیاهی ارزن
با توجه به وضعیت حاصلخیزی خاک و کشت قبلی میبایست نسبت به توصیه کودی اقدام کرد. در مجموع حدود ۱۰۰ کیلوگرم کود فسفاته، ۵۰کیلوگرم کود ازته و ۴۰ کیلوگرم کود پتاسه درهکتار مورد نیاز است. گرچه بهترین روش توصیه کودی انجام آزمون خاک می باشد.
۵ – آبیاری ارزن
لازم است در آبیاری اول و دوم دقت کافی انجام شود تا مشکل سله بستن خاک را بویژه در خاکهای سنگین نداشته باشیم.ارزن در دور آبیاری ۱۰-۷ روز یکبار بالاترین عملکرد را خواهد داشت. بطور متوسط میزان آب مصرفی این گیاه حدود ۴۰۰۰-۳۰۰۰ مترمکعب در هکتار می باشد.
۶ – برداشت ارزن
در شرایط حال حاضر استان (ادامه خشکسالی و محدودیت منابع آب) استفاده علوفه ای از ارزن با توجه به نیاز بالای بخش دامپروری استان به علوفه، مورد تاکید می باشد. بدین منظورمناسب ترین زمان برداشت شروع دانه بندی گیاه می باشد و جهت برداشت دانه هنگامی که رنگ خوشه ها و برگهای مسن به زردی گرایید بهترین زمان برداشت می باشد.
خواص دارویی و درمانی:
در طب سنتی بیان شده که ارزن از نظر طبیعت، حرارتی خنک‌کننده دارد و دارای ویژگی‌های ضد افسردگی و بی‌خوابی، آرامش‌بخشی، ضد قارچ، دافع بلغم، چربی خون و اخلاط سینه می‌باشد، قابض بوده و آرد آن درمان کننده اسهال صفراوی است و همچنین موجب تنظیم حرارت بدن می‌گردد.
سوپ ارزن در استفراغ و سوءهاضمه مفید است و همچنین استفاده منظم از سوپ آن برای ویار و تهوع بامدادی می‌تواند موثر باشد.
نقاط رشد و پراکنش:
امکان کشت آن در بیشتر مناطق گرم و معتدل وجود دارد.
در هندوستان،روسیه،اکراین و خاورمیانه، ترکیه و رومانی به طور وسیعی کشت میشود. در ایالات متحده ارزن برای تغذیه پرنده کاشته می شود.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت پاکان بدر اصفهان (www.pakanbazr.com)
سایت مرجع مقالات فارسی (https://magirans.com/)
سایت https://falokhab.ir/
نامهای دیگر: باقالا، باقلا، باقالی، باقله یا باقلی
گیاهی است یک ساله، از خانواده بقولات که ارتفاع آن تا ۸۰ سانتیمتر می‌رسد. دارای برگهای تخم مرغی شکل و میوهٔ غلاف مانند است. به میوه و دانه آن نیز باقله یا باقلا گفته میشود. برگهای آن متناوب و مرکب است. گلهای باقلا درشت و سفید که دارای لکه‌های سیاه و یا بنفش است. میوه آن دارای غلافی پوشیده از کرک به طول تقریبا ۱۲ سانتیمتر است. در هر غلاف تعدادی دانه قرار دارد.
اندامهای مورد استفاده:
گل و شاخه گلدار ، میوه و تخم باقلا مصارف طبی دارند.
ویتامین ها و ترکیبات شیمیایی:
باقلا از ویتامین ها و مواد معدنی همچون آهن، فسفر، مس، منگنز، منیزیم، انواع ویتامین‌ها و اسیدفولیك است بنابراین برای رفع كم‌خونی بسیار مفید است. باقلا یکی از غنی ترین منابع فیبر و پروتئین در میان مواد غذایی است. به‌طوریکه در هر ۱۰۰ گرم باقلا ۲۶ میلی‌گرم پروتئین و ۲۸ میلی‌گرم فیبر وجود دارد. در میان مواد غذایی، باقلا یکی از موادی است که بیشترین مقادیر فولات را دارد.
دیویسین، کان‌ویسین و ایزورامیل موادی هستند که در باقلا وجود دارند؛ این مواد شیمیایی خاصیت اکسیدکنندگی دارند. برای همین هم افراد مبتلا به فاویسم باید از باقلا دوری کنند.
باقلا دارای ماده‌ای به نام فیتین Phytine می‌باشد که بسیار مغذی است و تقویت کننده بدن است. این ماده کلسیم بدن را تامین میکند.
مقدار ویتامین ث در آن متوسط و مقدار کاروتین کم است.
خواص دارویی و درمانی:
باقلا از نظر طب قديم ايران سرد و تر است و گل آن گرم مي باشد.
- فولات برای سوخت و ساز انرژی مفید است و انرژی زیادی به انسان می دهد. همچنین به تولید گلبول‌های قرمز سالم‌تر کمک میکند و برای خانم‌های باردار هم فواید بسیاری دارد.
- برخی تحقیقات نشان می‌دهند مصرف باقلا خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سرطان و افسردگی را هم کاهش می‌دهد.
- خواص باقلا در کمک به کاهش فشار خون و کاهش خط ابتلا به بیماری های قلبی بسیار موثر است.
- فولات موجود در باقلا می‌تواند خطر اختلالات مادرزادی را کاهش دهد.
- باقلا از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری میکند. فقط یک لیوان باقلا می‌تواند ۳۶ درصد از میزان منگنز موردنیاز بدن شما را تأمین کند. منگنز فواید زیادی برای بدن دارد؛ به‌ویژه برای استخوان‌ها مفید است. منگنز کمک میکند حجم استخوان‌ها بیشتر شوند و کمبود کلسیم را بهبود می‌بخشد.
- به تقویت سیستم عصبی کمک میکند: اگر به کمبود آهن مبتلا هستید، اکسیژن در بدن کاهش می‌یابد و احساس خستگی و بی‌حالی می‌کنید. این مسئله ممکن است به آنمی منجر شود. خوردن باقلای سرشار از آهن می‌تواند خستگی و علائم دیگر آنمی را از بین ببرد.
- باقلا می‌تواند اندامهای حرکتی شما را تقویت کند و به کنترل علائم بیماری پارکینسون کمک کند. البته اگر به بیماری پارکینسون مبتلا هستید، قبل از خوردن باقلا با پزشک خود مشورت کنید.
- دم کرده گل باقلا ضد تشنج و ادرارآور است.
- دم کرده گل باقلا سنگ کلیه را دفع میکند و برای قولنجهای کلیوی مفید است.
- جوشانده باقلا برای ورم مثانه مفید است.
- جوشانده باقلا اثر خوبی در رفع رماتیسم دارد.
- از جوشانده باقلا برای درمان نقرس استفاده کنید.
- باقلا را اگر با آب سرکه و آب بپزید و با پوست بخورید اسهال مزمن را درمان میکند.
نقاط رشد و پراکنش:
بومی : اروپا و آسیا
باقلا به عنوان یک محصول زمستانه و روز بلند در سطح وسیع در مناطق گرمسیری با زمستان ملایم و در ارتفاعات زیاد (بالاتر از ۱۲۰۰ متر از سطح دریا) کاشته میشود. دامنه کشت این گیاه از حدود ۹ درجه شمالی تا بیش از ۴۰ درجه شمالی و از سواحل تا ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر از سطح دریای آزاد امتداد دارد.
باقلا محصول فصل خنک با دامنه دمایی (۱۳-۵) و (۲۷-۲۲) درجه سانتیگراد برای جوانه زنی است و پس از جوانه زنی تا ۴ برگی شدن، سرمای تا ۵ درجه زیر صفر را تحمل میکند. گرمای زیاد باعث کاهش گل و میوه می شود، رشد و نمو مطلوب و تشکیل میوه در گیاه منوط به دمای پایین همراه با رطوبت نسبی زیاد است.
به دلیل متفاوت بودن شرایط اقلیمی و جوی، درجه حرارت محیط و خاک قابل کشت باقلا، زمان کشت آن هم در مناطق مختلف متغییر است، بهترین زمان کشت زمانی است که گرمای تابستان تمام شده و سرمای زمستان نیز شروع نشده باشد، بنابراین بهترین زمان کشت برای کشت پاییزه نیمه دوم مهر تا اوایل آذر ماه می‌باشد
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت چطور (www.chetor.com)
سایت دلگرم (www.delgarm.com)
سایت www.sfim.ir
سایت https://lib.salamkeshavarzco.ir/
این گیاه به نام های عمومی بنفشه انگلیسی، بنفشه باغی نیز مشهور است.
خصوصیات گیاهشناسی:
بنفشه معطر گیاهی علفی، پایا، با جوانه‌های ریشه دار و بلند است. برگهای آن دارای دمبرگی بلند و پهنک برگی به شکل قلب هستند.این برگ ها اكثراَ روی زمین گسترده اند و ساقه وجود ندارد. گل ها به صورت منفرد روی دمگل و گیاه قرار گرفته اند. دمگل ها در محل اتصال به گل حالت خمیده و عصا مانند دارند. گلهای آن معطر و به رنگ بنفش است. آنها نیز دمبرگ‌های بلندی دارند. میوهٔ آن به صورت کپسول و حاوی تعدادی دانه زرد رنگ است. گل های زیبای گیاه در اوایل بهار ظاهر می شوند و در تابستان عاری از گلبرگ است.
اندامهای مورد استفاده:
در اکثر موارد، همه قسمت‌های سبز یا اندامهای مختلف آن یعنی گلها، برگ‌ها و ریزوم را جداگانه جمع‌آوری می‌کنند.
تركیبات مهم:
مهم ترین تركیبات گیاه، اسانس و مواد رنگی آن است. یك گلوكزید به نام ویولاكورسیتین در گیاه و به خصوص در ریزوم آن وجود دارد كه می توان آن را با الكل گرم از گیاه تازه استخراج نمود. این گلوكزید كه به صورت كریستال های زرد رنگ می باشد، با اسیدهای معدنی به كورسیتین و قند قابل تخمیر تبدیل می شود. همچنین اسید سالی سیلیك در جریان تجزیه و تخمیر مواد گیاه به دست می آید.
تركیبات دیگر بنفشه شامل موسیلاژ، آنتوسیانین و یك ماده مهم به نام ویولین می باشد. ویولین آلكالوئیدی است كه اثراتی شبیه امتین (یعنی تهوع آور) دارد.
خواص دارویی و درمانی:
تمام بنفشه ها دارای طبیعت سرد و مرطوب هستند.
- این گیاه از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که از آن برای مداوای ورم‌ها، صرع و سفاله‌ها استفاده می‌کرده‌اند.
- از برگ ها می توان در تهیه مرهم و ضماد جهت سوختگی ها استفاده نمود.
- وقتی سبز و تازه اند، به عنوان سرد كننده و پایین آورنده حرارت بدن، به صورت داخلی و خارجی، به كار می روند؛ مثلاَ در كاهش ورم چشم ها می توان از جوشانده گل وبرگ و برای تسكین سر درد از مرهم آن بر روی پیشانی استفاده نمود. این مرهم را می توان با اسانس گل سرخ هم مخلوط كرد.
- گل و برگ بنفشه، به صورت فرآورده خوراكی، صفرا آور بوده و به خصوص برای بچه ها مناسب است (البته اثر برگ در این مورد قوی تر است). همچنین، گل های تازه یا خشك به شكل خوراكی، در رفع مشكلات ریوی مؤثرند.
- ریزوم به صورت خوراكی دارای اثرات قوی تهوع آور و مسهل می باشد و از این نظر شبیه ایپكاكوانا است.
-دانه ها خاصیت مسهلی و ادرار آور دارند و از آنها در مشكلات مجاری ادرار، به خصوص دفع سنگریزه در مجاری، استفاده می شود.
- در هومیوپاتی مدرن از تنتور گل تازه برای سرفه های اسپاسمی همراه با تنگی نفس و روماتیسم مچ ها استفاده می كنند.
- از زمان های دور از فرآورده های بنفشه تازه به صورت خوراكی و موضعی برای افراد سرطانی، به خصوص سرطان گلو، استفاده می شد.
- روغن برگ بنفشه برای رفع خشكی گلو مفید است.
- از اثرات دیگر بنفشه می توان تسكین سر درد، ضد میگرن، رفع بی خوابی،ضد سرفه، تسكین آسم و برونشیت را نام برد. بنفشه معطر چون خاصیت معرق دارد.
- در تسكین علائم سرما خوردگی مؤثر است.
- از اسانس گل ها در رایحه درمانی، درمان برونشیت، خستگی زیاد و مشكلات پوستی استفاده می شود.
فرآورده ها:
از این بنفشه عطری استخراج می شود كه بسیار گران قیمت است؛به همین دلیل بسیاری از عطرهای موجود در بازار با نام این گیاه، از مواد مصنوعی تهیه می گردند.
از گل های بنفشه می توان مربای شیرینی تهیه كرد كه در زمان چارلز دوم به عنوان كنسروی مطلوب، با نام قند بنفشه یا violet plate در تمام داروخانه ها به فروش می رسید و بسیار پرطرفدار بود. این فرآورده خاصیت خلط آور دارد.
مناطق رشد و پراکنش:
بنفشه معطر بیشتر در نواحی سایه دار و مرطوب می روید.
بنفشه معطر بومی اروپا و آسیاست، ولی در نواحی دیگر، از جمله آمریكای شمالی و استرالیا پرورش داده می شود.
این گیاه در نواحی مختلف ایران و به خصوص در قسمت های شمالی و مرطوب ایران رویش دارد.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت بیتوته (www.beytoote.com)
درخت انگور Vitis vinifera گونه‌ای از سرده انگوری‌ها و از تیره مو می باشد. انگور درختچه ای است بالا رونده که به کمک پیچک های خود به سهولت از موانع و درختان مجاور بالا می رود و درازای آن به ۱۰ الی ۱۵ متر می رسد ساقه آن گره دار و برگهایش متناوب دارای دمبرگ دراز، شامل ۵ لوب دندانه دار به رنگ سبز تیره در سطح فوقانی پهنک کرک دار و مایل به سفید در سطح تحتانی پهنک است. گلهائی کوچک و مجتمع به صورت خوشه مرکب دارد کاسه گل آن ۵ دندانه، جام آن مرکب از ۵ گلبرگ آزاد و ۵ پرچم می باشد. میوه آن سته و گوشتدار است و پس از رسیدن دارای طعم شیرین ملایم و رنگهای متفاوت به تناسب نژادهای مختلف می گردد. واریته های انگور از لحاظ رنگ حبه ها به چهار دسته تقسیم می شوند ۱- انگورهای سبز۲- انگورهای قرمز۳- انگورهای سیاه ۴- انگورهای زرد. بعضی از واریته های آن پایه کوتاه دارند و شاخه های آن ها در سطح زمین یا در ارتفاع کمی از آن قرار می گیرد. بر عکس نمونه های دیگری از آن، بر روی تکیه گاه ها، متکی می گردند و منظره زیبایی با ظاهر درختچه مانند پیدا می کنند.
درخت انگور را با نامهای دیگر تاک – تنک – رز- تله رز- رزان – رزگون – رزجون – دیورز – رش – تره‌رش – مو- میو – غوره – بودادوه – عنب – کرم – کرم بری – کرمة البيضا – آمبا سلوقی می شناسند.
قسمت مورد استفاده درخت مو:
برگ، شیره گیاهی و میوه آن است.
ترکیبات شیمیایی:
بسیاری از خواص داروئی انگور به علت هسته انگور است. هسته انگور که جزء ضایعات این محصول است محتوی: چربی، پروتئین، کربوهیدارات و ۸-۵ درصد پلی فنل دارا می باشد. این پلی فنل ها عمدتا فلاونوئید هستند از قبیل: گالیک اسید، کاتشین، اپی کاتشین، گالوکاتشین، اپی گالوکاتشین.
روغن دانه انگور شامل تری گلیسریدهای اسیدهای اولئیک، پالمیتیک، لینولئیک، استئاریک، آراشیک و هم چنین فیتوسترين است.
برگ واریته های مختلفی از درخت انگور که رنگ قرمز دارند، بر سایر انواع آن از نظر دارا بودن مقدار زیادتر تانن، مزیت دارد.
خواص دارویی و درمانی:
- از برگ این گیاه در درمان خونریزی، درد و التهاب ناشی از هموروئید استفاده می شود.
- برگ درخت مو دارای اثر مقوی، قابض و مدر است.
- پیچک مو نیز اختصاصات درمانی برگ را داراست. برگ های جوان مو، به صورت تیزان (دم کرده یا جوشانده) در رفع دیسانتری، عدم دفع ادرار، نقرس، زردی، استفراغ، اختلالات گردش خون مربوط به زمان بلوغ و یا یائسگی، پیدایش برافروختگی در صورت، ناحیه بینی، زنخدان و گونه ها و همچنین در واریس مصرف می شود.
- گرد برگ های جوان و خشک شده مو، اثر زیاد در رفع خون روی ها مانند خون روی های رحمی (خون روی در فواصل قاعدگی) و خون آمدن از بینی (به صورت بالا کشیدن گرد مو به داخل حفرات بینی) دارد مشروط بر آن که خون روی ها، منشا ضعف مفرط و کم خونی داشته، حالات التهابی موجبات آن را فراهم نکرده باشد.
- جوشانده برگ مو، به صورت حمام های موضعی در رفع سرمازدگی دست و پا توصیه گردیده است.
- انگور نارس در درمان گلودرد و انگور رسیده در درمان سرطان استفاده می شود.
- شیره جوانه های تازه مو را پس از تخمیر، به کمک الكل به صورت عصاره درآورده مجددا تبخیر می کنند. ماده به دست آمده نیز در بعضی نواحی به عنوان قابض، مدر و ضد تشنج مصرف می شود.
- قطرات مایعی که بر اثر قطع تنه یا شاخه درخت انگور از محل قطع شده و یا از شکاف شاخه ها خارج می شود، گریه مو نام دارد. گریه مو در رفع بیماری های جلدی، تبخال، ورم پلک چشم، ورم ملتحمه و همچنین در مصارف داخلی جهت دفع سنگ کلیه بین مردم در طب عوام مصرف دارد ولی بعضی اطبا و محققین آن را داروی موثر ذکر نمی نمایند.
- انگور رسیده میوه مفیدی در درمان یبوست ها، التهاب معده و روده، دیسانتری، سیاه سرفه، سل ریوی، احتقاق کبدی و طحال، کم خونی، نقرس، نزله های ششی و غیره است ولی باید توجه داشت که برای این کار اولا انگور رسیده انتخاب شود و ثانيا نژادی از انگور برای خوردن به کار رود که پوست نازک داشته باشد زیرا پوست ضخیم انگور نه تنها قابلیت هضم ندارد بلکه به علت گیر کردن در بین چین های روده، ممکن است موجبات عوارض ناراحت کننده را فراهم آورد.
فرآورده ها:
مهمترین محصولاتی که امروزه از مو بدست می آید عبارتند از انگور مجلسی، کشمش، آب انگور، سرکه، در گیلان خمس در ملایر شیره انگور. دانه انگور دارای روغنی قابل استخراج به رنگ زرد مایل به سبز است. این روغن فاقد بو ولی دارای طعمی مطبوع می باشد.
مناطق رشد و پراکنش:
این انگور بومی منطقه مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوب غرب آسیا از مغرب و پرتغال تا جنوب آلمان و از شرق تا شمال ایران است.موطن اصلی انگور آسیای صغیر و ایران بوده و هم اکنون نیز به صورت وحشی و نیمه وحشی در این مناطق دیده می شود.
پرورش درخت مو در همه نواحی مساعد معمول است. به طوری که موستان های وسیعی از آن را در نواحی مختلف می توان یافت.
منابع:
سایت دانشیاری (https://daneshyari.com)
سایت آیدانا (https://aydana.com)
سایت داروخانه گیاهپزشکی باغبان (http://baghbanco.ir)
نام های دیگر: درختچه ی فستق – درختچه ی پیستاش
خصوصیات گیاهشناسی:
درختی است دو پایه از تیره پسته که ارتفاع آن در مناطق حاره به ۱۰ متر بالغ می گردد ولی در نواحی معتدله، به ارتفاع کم تر و یا به صورت درختچه در می آید. برگ های آن متناوب، بی کرک، مرکب از ۲ یا ۳ زوج برگچه نوک تیز با یک برگچه انتهایی است. گل نر آن فاقد گلبرگ ولی دارای کاسه ای مرکب از ۵ تقسیم و ۵ پرچم با میله های کوتاه است. کاسه گل، در گل ماده از ۳ یا ۴ و یا ۵ تقسیم تشکیل می یابد که بر روی مادگی متکی می باشند.
میوه آن شفت، تقریبا خشک و به طور متوسط به بزرگی یک زیتون است. مغز پسته، طعم مطبوع و ملایم دارد و پوشیده از یک قشر خیلی نازک، جدا شدنی و به رنگ قرمز است.
ترکیبات شیمیایی پسته:
مغز پسته دارای مقدار زیادی مواد روغنی، آمیدون و ۳.۲۶ درصد ساکارز است. پسته منبع بسیار خوبی از ویتامین B۶ است. پسته حاوی دو کاروتینویید است که، در بقیه مغزها یافت نمی‌شود. این کاروتینوییدها که لوتیین و زآکسانتین نامیده می‌شوند، به عنوان آنتی اکسیدان محافظ عمل می کنند و از تخریب بافت‌های بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد جلوگیری میکند. رادیکال‌های آزاد موجب زوال ماکولا مرتبط به سن میشود که یکی از دلایل اصلی مشکلات بینایی و کوری اکتسابی است. پسته منبع بسیار خوبی از ویتامین E است که، یک آنتی اکسیدان محلول در چربی بسا عالی است و برای حفظ یکپارچگی غشای سلولی لازم بوده که معمولا برای داشتن پوستی سالم و زیبا توصیه میشود. پسته حاوی املاح مغذي شامل آهن، پتاسیم، فسفر و کلسیم است.
خواص داروی و درمانی:
طبیعت پسته گرم و خشک است ولی طبیعت پوست سبز آن سرد و خشک است. مغز پسته علاوه بر آن که به علت دارا بودن مواد غذایی فراوان مورد توجه مردم است و به صورت خام یا بو داده مصرف می گردد، در داروسازی نیز در گذشته به مصرف تهیه امولسیونی می رسیده که در فرمول Looch vert وارد می شده است. در استعمال خارج، می تواند به مصارفی مشابه روغن بادام شیرین برسد.
- شب موقع خواب روغن پسته را در بینی بچکانید. هوش و حافظه را تقویت می کند.
- مغز پسته برای زیاد کردن نیروی جنسی و قوای تناسلی و زیاد کردن ماده ی منی و تقویت بدن و تقویت ذهن و تقویت قلب مفید است.
- مغز پسته برای آرامش قلب و تسکین سرفه و رفع خفقان و سردی کبد و بازکردن انسداد و گرفتگی مجاری کبد موثر خواهد بود، برای تقویت معده و رفع اسهال مفید است.
- مغز پسته را نرم بکوبید و بخورید اسهال های خونی را درمان می کند.
- مطالعات نشان داده است که پسته بعد از یک دوره مصرف کوتاه، کلسترول بد خون (LDL) را کاهش داده و کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می دهد.
- خوردن آن به پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک میکند.
- قادر به برطرف کردن اسهال معمولی و اسهال خونی است.
- چون حاوی مواد مغذی مناسب به همراه ویتامین‌ها بوده و کالری بالایی دارد، مصرف آن به ورزشکاران، دانش آموزان، نوجوانان به خصوص در سنین رشد و به زنان باردار و شیرده توصیه می شود.
- حتی مصرف کم پسته هم می تواند سطح الوتئین، آنتی اکسیدانی که برای محافظت در برابر LDL اکسید شده کاربرد دارد، را بالا ببرد و احتمال بیماری قلبی را کاهش دهد.
- ویتامین E از پوست در برابر تخریب ناشی از اشعات UV محافظت کرده و به این ترتیب از پیر شدن زودرس و سرطان پوست جلوگیری میکند. مغز آن به دلیل دارا بودن آهن، خون ساز است و معمولا به افرادی که از کم خونی و فقر آهن رنج می برند، مصرف آن توصیه می شود.
- مربای پوست سبز پسته برای رفع قی و سکسکه و اسهال مفید است.اگر با نی شکر و زعفران از پوست سبز پسته مربا بسازید و بخورید. اعصاب را تقویت می کند، معالج لاغری بدن خواهد بود.
- جویدن پوست سبز پسته در دهان برای استحکام بخشیدن به دندان و لثه و خوش بو کردن دهان و التیام زخم داخل دهان مفید است.
- اگر پوست سخت پسته را در آب خوب بجوشانند و در آب جوشانده ی آن بنشینند. برای آنان که به رخاء مبتلاشده و مقعد آنان بیرون می آید نافع است.
- برگ درخت پسته را همراه با پوست درخت پسته خوب بجوشانید بعد آب صاف کرده ی آن را در رحم بچکانید. درد رحم را تسکین می دهد.
- برگ درخت پسته را همراه با پوست درخت پسته خوب بجوشانید و با آب آن خود را بشویید و یا در آب آن بنشینید. برای رفع درد رحم و درد مقعد و جرب و خارش مقعد مفید می باشد.
- هر روز یک بار پوست درختچه پسته را بجوشانید و آب صاف کرده شیرین کرده آن را بنوشید. برای تقویت بنیان زنانگی موثر است، برای رفع خارش اعضای تناسلی زنان مفید می باشد.
- پوست درختچه پسته را نیمکوب نموده بسیار بجوشانید، بعد آب صاف کرده ی آن را در مقعد بچکانید. درد مقعد را تسکین می دهد.
نقاط رشد و پراکنش:
در جهان: به حالت خودرو در شمال سوریه و افغانستان می روید و به علاوه در برخی نقاط مدیترانه و ایران پرورش می یابد. علاوه بر آنها درخت پسته در شمال عراق و آسیای صغیر انتشار دارد و در مناطق ترکیه، ایران و اخیرا در بعضی کشورهای دیگر نظیر آمریکا نیز کاشته می شود.
در ایران: در جنگل های کردستان، باختران، لرستان، فارس، کرمان، جیرفت، سیستان و حوالی یزد دیده می شود و در کرمان، دامغان، خراسان ، رفسنجان، اردستان و قزوین در سطح وسیع و کم و بیش در سایر مناطق ایران کاشته می شود.
منابع:
سایت آیدانا (https://aydana.com/)
نامهای دیگر: آیلان، درخت بهشتی، “اروج” ، “شجره الله”، “شجره الاسماء “و در گویش گیلکی به آن کول (کهل kol) دار می گویند.(کول دار، کئول دار، کهل دار)
درخت عرعر درختی زیباست، که جزء خانواده سیما روباسه می باشد. بومی مناطقی از چین و تایوان است. نام چینی آن (Ailanto) مفهوم آسمانی دارد.
خصوصیات گیاهشناسی:
درختی است دو پایه و خزان کننده و از خانواده Simaroubaceae که دارای برگ های پهنی است که دندانه دار و به رنگ سبز می باشد. از درخت عرعر بیشتر در فضای سبز شهری استفاده می شود، چرا که در برابر آلودگی های صنعتی مقاوم است. البته از جهتی دیگر درخت عرعر برای داخل شهر چندان مناسب نیست چرا که با رشد سریعی که دارد شاخه‌های آن به خیابان کشیده میشود و مانع رفت و آمد وسایل نقلیه شهری و همچنین ایجاد مزاحمت و اختلال در سیستم برق رسانی می شود.
میوه درخت عرعر بال دار می باشد که پس از رسیدن به رنگ قرمز در می آید. این درخت زیبا ریشه های خزنده ی زیادی دارد. خواص دارویی و درمانی نیز دارد.
گونه ای درخت است که رشد سریعی دارد. ریشه های آن به سرعت پراکنده می شوند، در شرایط مناسب تند و بوته وار می روید. جوانه‌های خرم و پربرگ از ریشه های پراکنده سر می زنند و تا دو - سه متر می رسند و منطقه نمناک را یکساله می پوشانند. درختان چنین جنگلی پس از بیست تا بیست و پنج سال به ارتفاع حدود سی متر می رسند.
جوانه ها صاف و قهوه ای و میانشان به نسبت پوک است. پوست تنه نوع ایرانی در بلوغ و پیری رفته رفته به سفیدی می گراید. تاج درخت چتری ناآراسته است. برگچه های بیضی شکل، صاف و براق بر دمبرگ سی تا نود سانتی روبروی هم ریسه شده و برگ پَروَش بزرگی فراورده اند. عرعر ایرانی حدود فروردین جوانه می زند و برگ های سرخ فام سربر می آورند.
برگریزانش دیرگاه پاییز روی می دهد و برگ ها نخست به زردی می گرایند.
خواص دارویی و درمانی:
- مؤثر جهت دفع كرم كدو
- مؤثر جهت درمان اسهال
- جهت زخم های انگلی پا كه توأم با خارش مي‌باشند با جوشانده برگ های اين درخت پاها را می شويند.
- محلول جوشانده درخت عرعر يك حشره كش قوی می باشد.
- مؤثر در درمان ورم پروستات
- رفع سوء هاضمه و ناراحتی های گوارشی و روده ای و درمان احتلام
- به خاطر مدر بودن آن جهت ورم مثانه و سنگ‌هاي ادراري مورد استفاده قرار می گيرد.
- مؤثر جهت درمان عادت ماهانه دردناك
- جهت بيماري نقرس و رماتيسم نيز مفيد می باشد.
- جهت سنگ صفراوی از دمكرده ريشه اين گياه می توان استفاده كرد.
مضرات:
- ریشه قوی و سریع الرشد این درخت با قدرت نفوذ زیادی که دارد ممکن است به دیوارها ،لوله های آب ،سیستم فاضلاب، جاده و ریل راه آهن آسیب بزند.
- این درخت به صورت رقیبی جدی و تهدیدی برای گونه های بومی و محصولات زراعی می باشد و موادی از خود ترشح می کند که رشد گیاهان و درختان مجاور را به نفع خود مختل میکند و دارای نوعی ویژگی دگرآسیبی و آللوپاتیک است.
- گرده و مواد شیمیایی آن ممکن است باعث ایجاد آلرژی کنند و در موارد خاص باعث مسمومیت و مرگ افراد شود.
نقاط رشد و پراکنش:
درختی است مناسب برای جنگل کاری حاشیه شهرها در خاک های خشک و سنگلاخی که برای جلوگیری از فرسایش خاک در مناطق سیلابی می‌توان از این درخت استفاده کرد.
این درخت بومی چین ، جنوب کره و ژاپن است اما امروزه تقریباً در همه قاره ها با آب و هوای گرم و معتدل یافت می شود و در ایران نیز رویش خوبی دارد.
* برای آشنایی بیشتر با کاشت و تکثیر درخت عرعر و آسیبهای آن، مقاله موجود در قسمت دانش و فناوری - همین فعالیت اقتصادی مطالعه شود.
منابع:
سایت بیتوته (www.beytoote.com)
سایت http://iraniantree.com/
نامهای دیگر: چهار پسته، شال زیتون، دیوزیت، سنجد تلخ، زیبیل، آقاجی و قی غلام، «Bead Tree»، درخت توپ چین، درخت بهشت، درخت چتری تگزاس و نیز سرو سفید .
زیتون تلخ نام یک گونه از سرده زیتون‌تلخ است. میوه های این درخت تا مدت ها حتی بعد از رسیدن بر روی شاخه ها باقی می‌ماند. خوردن میوه ها برای انسان سمی است و برای کودکان ممکن است خطرناک باشد ولی برای پرندگان تغذیه ای مناسب در فصل زمستان است .
خصوصیات گیاهشناسی:
زیتون تلخ درختی است با تاج چتر و برگ های درشت پرمانند و متراکم آن به صورت آویخته بر شاخه ها قرار دارد. درختی برگ ریز است که به سرعت رشد میکند، ولی دوره زندگی کوتاهی دارد. خوشه های گل بنفش و معطر آن در بهار شکوفا شده که بعد با میوه های زرد جایگزین می شود و تا ارتفاع ۷ تا ۱۵ متر و قطر تاج پوششی ۹ تا ۱۸ متر رشد می کند.
درختی است متراکم با شاخه های گسترده و تاجی چتری، پوست تنه قهوه ای تیره و زبر و شیاردار. برگ آن سبز براق و درخشان و متناوب، مرکب دو بار شانه ای به طول ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر است که از برگچه هائی به طول ۳ تا ۶ سانتیمتر و عرض ۲ تا ۳ سانتیمتر دارای دندانه های تیز تشکیل شده اند. آنها به صورت متراکم و آویخته بر شاخه ها قرار می گیرند.
گلهای آن در فروردین و اردیبهشت گل های معطر و بنفش به قطر ۲ سانتیمتر به صورت خوشه ای به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در انتهای شاخه های باریک کوچک شکوفا می شوند.
در پائیز میوه های صاف و درخشان به قطر ۱٫۵ تا ۲ سانتیمتر نمایان می شود.
شرایط رشد و تکثیر:
زیتون تلخ نسبت به خاک های ضعیف، تیره و شرایط صحرائی سازگار است و برودت زمستانی زیر صفر را تحمل می کند. آکادمی ملی علوم آمریکا اظهار داشته که درخت زیتون تلخ در صورت رشد کامل می‌تواند در برابر یخبندان مقاومت کند، در حالی که اگر درخت نحیف باشد، این شرایط قابل تحمل نیست. این درخت در گرم‌ترین ماه سال حداکثر دمایی که می‌تواند تحمل کند حدود ۳۹ درجه سانتی گراد است و شادابی برگ های خود را حفظ میکند ولی اگر دما از آن هم بالا تر رود باعث آسیب به برگ ها و از دست دادن شادابی آنها می شود.. کمترین دما برای دوام این درخت، ۵- درجه سانتیگراد است. بهترین دما برای رشد این درخت دمایی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
هرس: در صورت نیاز در پائیز هرس خشکه برداری یا هرس فرم شود.
آبیاری : زهکش خوب ضروری است. در عین حال نهال زیتون تلخ باید مرتب آبیاری شود اما هرچه درخت بزرگ‌تر میشود نیاز آبیاری نیز کمتر میشود. درخت‌های بالغ زیتون تلخ به ماهیانه دو تا سه بار آبیاری نیاز دارند. این درخت در ماه‌های سرد زمستان نیازی به آبیاری نخواهد داشت. زیتون تلخ به خشکی مقاوم است و می تواند آب و هوای کویری را تحمل کند. بهتر است در ۲ سال اول رشد مانع از خشکی خاک آن شد و با بالغ شدن آن نیاز آبیاری اش کم و یا بی نیاز می شود. خیس ماندن خاک موجب از بین رفتن آن می شود.
تغذیه : تنها در صورتی که درخت دچار سوء تغذیه باشد، در بهار کود ازته داده شود.
آفات و بیماری ها: نسبتاً عاری از هر دو است.
عیوب: شاخه ها شکننده اند. عمر درخت کوتاه است . بذر پاشی زیاد و زایدات زیاد دارد.
نور: درخت زیتون تلخ به نور کامل خورشید(حداقل روزی ۶ ساعت) نیاز دارد،میزان بیشتر آن ضرری ندارد. اما کمبود نور موجب عدم رشد میوه و شکوفه ها می گردد.
خاک: این گیاه در هر خاکی می‌تواند کاشته شود. اما خاک مناسب آن خاک لوم شنی با زهکشی مناسب و عمیق است.
خواص دارویی و درمانی:
- در هند از برگهای آن به عنوان یک کرم کش استفاده میشود.عصاره برگهای آن کرم کش است.
- عصاره آن شدت حمله‌های آسم را کاهش می‌دهد.
- پوست ریشه درخت، میوه و گلها و برگهای آن محلل و باز کننده انسداد و گرفتگی مجاری عروق، و حامی بدن در مقابل عفونتها و مسمومیت است.
- از ضماد برگ و گلهای آن برای تسکین سردرد و اعصاب استفاده میشود.
- عصاره برگهای آن سنگ‌ها را خرد میکند.
- عصاره برگهای آن مدر می باشد.
- عصاره آن قاعده‌آور است.
- از برگ‌ها و پوست و میوه های آن در استعمال خارجی و داخلی برای جذام و خنازیر استفاده میشود. چون در ترکیبات این گیاه سم وجود دارد بهتر است زیر نظر پزشک مصرف شود.
- برای زخم‌های شدید و سخت برگهای اسفناج را در روغن زیتون بپزید و به صورت پماد روی زخم بگذارید هر دفعه تازه درست کنید.
- اگر گل سرخ تازه را با روغن زیتون مخلوط نموده بصورت خمیر درآورده در محل درد ببندیم (رماتیسم، سیاتیک و نقرس) درد را تسکین می‌دهد.
سایر کاربردها:
میوه های درخت زیتون تلخ را می توان پس از خشک شدن به رشته کشیده یا به عنوان دانه های تسبیح به کار گرفت. این گیاه به خصوص در نواحی گرم مفید است. تاج چتری آن با رشد سریع و ایجاد سایه عمیق و سنگین،اقلیم خرد مطبوع ایجاد می کند. همچنین به عنوان غذای دام و طیور و گاهی برای ساخت مواد محرک به کار می رود.
نقاط رشد و پراکنش:
این گونه بومی کشور چین، پاکستان، هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا است .
درخت زیتون تلخ در مزارع، چمن زارها، در امتداد جاده‌ها، حاشیه مناطق جنگلی و در اطراف خانه‌های قدیمی رشد میکند.
این درخت عموماً در آب و هوای گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل یافت میشود.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت دکتر ساینا (www.drsaina.com)
سایت https://pinfopedia.org/
سایت http://nahalekaraj.ir/
نامهای دیگر: سیب زمینی ترش، شلغم شیرازی، یرالماسی. در کُردی به آن گوبزرکە و در ترکی زنجانی به آن موُرچالیق گفته می شود.
خصوصیات گیاهشناسی:
گیاهی علفی، چندساله و دارای ساقه‌ای به ارتفاع ۱٫۵ تا ۳ متر است. ساقهٔ این گیاه راست و خشن می‌باشد. برگهای آن عموماً ساده، منفرد، نوک تیز و دارای کناره‌های دندانه‌دار است. سیب زمینی ترشی گیاهی است از خانواده مركبات كه گل‌هایی شبیه به گلهای آفتابگردان دارد. البته گلهای این گیاه كوچك‌تر از آفتابگردان بوده و غده آن قابل مصرف است. این گیاه با سرعت بالا رشد می‌كند و آفتاب را بسیار دوست دارد و در خاك ضعیف نیز رشد می‌كند. مقاومت این گیاه در برابر سرما زیاد است و در صورت عدم برداشت تا دمای ۱۵- را تحمل و باقی می‌ماند. به دلیل ریزوم‌هایی كه دارد سریع رشد می‌كند كه ارتفاع آن گاهی به ۴ متر نیز می‌رسد. رنگ این سیب‌زمینی‌ها از زرد تا قرمز متغیر است.
ترکیبات شیمیایی:
اصلی ترین تركیب موجود در این ماده غذایی مانند سیب‌زمینی‌های معمولی نشاسته نیست بلكه كربوهیدراتی به نام «اینولین» است كه برعكس نشاسته تأثیری در روی قند خون بیماران دیابتی ندارد. اینولین موجود در سیب‌زمینی ترشی به فروكتوز تبدیل میشود و برای همین می‌تواند در افراد حساس باعث نفخ و باد شود.
غده سیب‌زمینی ترشی دارای ۱ تا ۱٫۵ درصد اینولین و ۳ تا ۵ درصد قندهای مختلف و ۲ درصد مواد ازته است.
سیب زمینی ترشی خام حاوی ویتامین‌های زیادی به خصوص ویتامین‌های A، C و ۳B، ویتامین ب، ث و بازهای پورین، آرژی نین، هیستیدین، بتائین، کولین و هما گلوتی نین می‌باشد. این ماده غذایی همچنین حاوی پتاسیم، آهن، تیامین، نیاسین، فسفر، مس، منیزیم، اسیدفولیك و اسید پانتوتنیك (ویتامین B۵) است.
خواص دارویی و درمانی:
از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی غده آن کمی گرم و تر است.
- غذای مناسبی برای مبتلایان به بیماری قند «دیابت»: اینولین موجود در سیب‌زمینی ترشی به فروكتوز تبدیل میشود. فروكتوز یكی از آن تركیبات قندی است كه برای دیابتی‌ها مفید و قابل استفاده است.
- به عقیده متخصصان تغذیه، سیب‌زمینی ترشی انرژی‌زا بوده و خواص ضدعفونی‌كنندگی دارد. باید بدانید كه میزان انرژی موجود در ۱۰۰ گرم سیب‌زمینی ترشی حدود ۷۶ كالری است.
- این ماده غذایی همچنین می‌تواند باعث افزایش شیر خانم‌های شیرده شود.
- درمان لاغری: بدن ما نمی‌تواند اینولین موجود در سیب زمینی ترشی را هضم كند و برای همین هم سیب‌زمینی ترشی خاصیت سیركنندگی بسیار بالایی دارد. مزیت دیگر سیب‌زمینی ترشی اندك بودن میزان كالری آن است. همچنین برای درمان لاغری ناشی از صفرای سوخته و بیمارانی که از شدت قند خون لاغر هستند، مفید است و بدن آنها را مستعد چاقی میکند. توجه داشته باشید كه برخی افراد نسبت به اینولین حساسیت دارند و نمی‌توانند این تركیب را تحمل كنند. به خاطر اینكه این ماده در روده‌ها تخمیر شده و باعث بروز دل درد و ناراحتی‌های روده میشود.
- سیب‌زمینی ترشی حاوی خواص زیادی از جمله خواص ملینی و تقویت‌كنندگی است.
- این ماده غذایی دیورتیك است یعنی ادرارآور و همچنین اشتهاآور است.
- این ماده غذایی یكی از درمان‌های طبیعی و معروف روماتیسم است و فشارخون را پایین می‌آورد.
- از سیب‌زمینی ترشی برای رفع سرفه و سینه درد نیز استفاده میشود.
- زود هضم بودن این غده مفید برای بهبود زخم معده و روده می‌باشد.
- موجب تقویت قوای جنسی میشود و مخصوصاً ضعف قوای جنسی ناشی از قند بالا را هم درمان میکند.
نقاط رشد و پرورش گیاه:
منشأ اصلی آن در آمریکای شمالی بوده و اکنون در ایران هم پرورش می‌یابد. در ایران در اغلب مناطق کاشته می شود.
* برای اطلاع از چگونگی پرورش و کشت این گیاه به قسمت "دانش و فناوری" - همین فعالیت اقتصادی رجوع نمایید.
منابع:
سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/)
سایت دکترسلام (www.hidoctor.ir)
سایت راسخون (https://rasekhoon.net/)
سایت عطارک (https://attarak.com/)