شرح
برای ساخته شدن یک بازی مراحلی مانند ایده پردازی اولیه، طراحی شخصیتها، ایجاد حرکت، دنیای بازی، کدگذاری، آزمایش ،بازاریابی و سپس عرضه سپری میشود.
ماهها برنامهريزي و آمادهسازي، نوشتن داستن بازي، شخصيت پردازي، استفاده از فناوريهاي پيشرفته و قدرت بالاي كامپيوتري از جمله عوامل مهم براي ساخت يك بازي است.
در ایران بیشتر استدیو های بازی ساز بر روی بازی های موبایلی فعالیت میکنند و بازی های دیگر پلتفرم ها pc , کنسولها, تبلت و وب بسیار کم تولید میگردند. به همین منظور در این سامانه فعلا فقط بر اساس سبک های بازی ها، فعالیت های اقتصادی را شرح میدهیم به امید روزی که برای هر یک از این پلتفرم ها شرکت ها و استدیو های سازنده ایرانی چندین سبک بازی عرضه کنند.
در بازی های اکشن، بازیکنها باید واکنشهای بسیار سریعی داشته باشند و با دقت و زمانبندی مناسب کار را به پیش ببرند. بازیهای اکشن معمولا بازیکنها را از نظر فیزیکی نیز به چالش میکشند و هماهنگی بین دست و چشم بازیکن در انجام آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ژانر اکشن دارای زیرسبکهای زیادی است که از مهمترین آنها میتوان به سکوبازی، مبارزهای، بزن بکش و حتی سبک تیراندازی اشاره کرد. همچنین میتوان بعضی از بازیهای استراتژی همزمان را نیز در سبک اکشن طبقهبندی نمود.
در بازیهای اکشن وظیفهی اصلی بازیکن هدایت یک قهرمان است. قهرمان بازی باید مراحل را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد، ماموریتهای خواسته شده را انجام دهد، از موانع عبور کند و با دشمنان مختلف مبارزه نماید. معمولا در پایان برخی از مراحل نیز یک غولآخر قدرتمند وجود دارد که نابود کردن آن از بقیهی دشمنان بازی سختتر است. با حملهی دشمنان و یا برخورد به موانع، میزان سلامتی شخصیت اصلی بازی کاهش پیدا میکند و زمانی که سلامتی به صفر برسد و قهرمان شما تمام جانهایش را از دست بدهد، بازی را باختهاید. در مقابل، اگر بتوانید همهی مراحل را با موفقیت طی کنید و بازی را به پایان برسانید برنده خواهید بود. البته این موضوع در مورد بازیهای اکشنی که حالت آرکید دارند صدق نمیکند؛ در این گونه از بازیها معمولا تعداد مراحل نامحدود است و هدف اصلی بازی کسب امتیاز بالاتر با انجام ماموریتها و کشتن دشمنان بیشتر است.
با اینکه مشخصهی اصلی بازیهای اکشن وجود مبارزه در آنها است، اما گاهی گیمپلی این بازیها بر مبنای حل پازلها و یا رانندگی طراحی میشود و حتی ممکن است یک گیمپلی تاکتیکی نیز در ژانر اکشن دستهبندی شود؛ اما نکتهی مهم این است که چنین چالشهایی به تنهایی جنبهی اکشن ندارند و تلفیق آنها با سایر المانها (مثلا محدودیت زمانی در بازیهای پازلی) است که باعث میشود بتوانیم لفظ اکشن را در موردشان به کار ببریم.
زیرسبکهای ژانر اکشن:
ژانر اکشن زیرسبکهای زیادی دارد که هر یک از اهمیت و محبوبیت بالایی برخوردارند. با این حال بعضی از بازیهای اکشن هستند که نمیشود آنها را در هیچ کدام از این زیرسبکها دستهبندی کرد؛ به عنوان مثال میتوان به بازی Frogger اشاره نمود که سبک و گیمپلی مخصوص به خود را دارد. سبکهایی مثل ماجراجویی و استراتژی در بسیاری از ویژگیها با سبک اکشن اشتراکات فراوانی دارند؛ حتی سبک تیراندازی را میتوان به عنوان یکی از زیرسبکهای اکشن نام برد، اما به دلیل اهمیت بازیهای تیراندازی، ما این ژانر را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد.
۱.بزن بکش و بیتم آپ
بازیهای بزن بُکُش (هک اند اسلش یا Hack & Slash) و بیتم آپ (Beat 'em Up) تاکید زیادی روی مبارزات تن به تن دارند. در بازیهای بزن یکش، قهرمان بازی به تنهایی با تعداد زیادی از دشمنان مواجه میشود و باید با استفاده از سلاحهایی مثل شمشیر آنها را نابود کند. عبارت «هک اند اسلش» در ابتدا برای توصیف یکی از شیوههای بازی کردن نقشآفرینیهای رومیزی (مثل Dungeons & Dragons) استفاده میشد و از آنجا به بازیهای ویدئویی راه پیدا کرد.
گیمپلی بازیهای بیتم آپ نیز شباهت زیادی به سبک بزن بکش دارد، با این تفاوت که در بازیهای بیتم آپ، مبارزه با دشمنان بدون استفاده از سلاح (البته در بیشتر موارد) و با تکیه بر مهارتهای رزمی صورت میگیرد. سبک بیتم آپ معمولا با بازیهای دوبعدی که دارای دوربین اسکرولی از پهلو هستند و در محیطهای شهری اتفاق میافتند شناخته میشود، اما بازیهای سهبعدی با تم فانتزی یا تاریخی نیز در این سبک وجود دارند.
۲.مبارزهای
در بازیهای سبک مبارزهای (Fighting)، بازیکنها هدایت یک مبارز را به دست میگیرند و باید در نبردی تن به تن، حریف را که توسط بازیکن دیگر و یا هوش مصنوعی کنترل میشود شکست دهند. هر مبارزه در یک مکان مخصوص و طی چند دور انجام میشود. معمولا دو حریفی که مقابل یکدیگر قرار میگیرند به لحاظ قدرت و تواناییها با هم برابر هستند و این مهارت بازیکن است که میتواند منجر به پیروزی او شود. بازیکنها باید با استفاده از تکنیکهای مختلف مثل دفاع، ضدحمله و وارد کردن ضربات به صورت زنجیروار (که به آن «کومبو» گفته میشود) در هر دور حریف را شکست دهند و در نهایت مبارزه را با پیروزی پشت سر بگذارند؛ همچنین امکان استفاده از حملات ویژه با ترکیب چند دکمه در اکثر بازیهای سبک مبارزهای وجود دارد. این ژانر شباهتهایی با سبک بیتم آپ نیز دارد، اما در بازیهای بیتم آپ تعداد دشمنانی که مقابل قهرمان بازی قرار میگیرند بسیار بیشتر است.
۳.سکوبازی
سکوبازی (پلتفرمر یا Platformer) به سبکی گفته میشود که هدف اصلی در آن هدایت یک شخصیت برای پرش بین سکوها یا از روی موانع است. ژانر سکوبازی از اوایل دههی ۱۹۸۰ میلادی معرفی شد و همزمان با انتشار عناوین سهبعدی این سبک در اواسط دههی ۱۹۹۰ به محبوبیت جهانی رسید. پلتفرمر نیز مانند سایر ژانرهای بازیهای ویدئویی کاملا مستقل نیست و در بسیاری از بازیها با سبکهای دیگر ترکیب میشود؛ مثلا در بازی Contra شاهد آمیختن این سبک با تیراندازی هستیم و بازی Castlevania: Symphony of the Night نیز از ترکیب سکوبازی با نقشآفرینی به وجود آمده است. سبک سکوبازی در یک دوره محبوبتر از سایر سبکها بود، به طوری که گفته میشود در زمان اوج اقتدار این ژانر، حدود یکچهارم تا یکسوم بازیهای کنسولی پلتفرمر بودند. این سطح از فراگیری چیزی است که تا کنون هیچ سبک دیگری نتوانسته به آن دست یابد. با این حال طبق آماری که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، سهم بازیهای پلتفرمر از بازار بازیهای ویدئویی حدود ۲ درصد بود، در حالی که این میزان در سال ۱۹۹۸ به ۵۰ درصد نیز میرسید. این مسئله نشان میدهد که در سالیان اخیر میزان مقبولیت بازیهای پلتفرمر کاهش پیدا کرده است؛ البته در همین سالها تعداد زیادی از بازیهای دویدن بیپایان (Endless Running: یکی از ژانرهای پرطرفدار موبایلی) در سبک پلتفرمر برای دستگاههای موبایل منتشر شدهاند که این امر به رونق دوبارهی سکوبازی تا حدی کمک کرده است.
گروه دیگری از بازیهای پلتفرمر هستند که سعی میکنند تا حرکات شخصیت اصلی را به طور کاملا واقعگرایانه نشان بدهند و در آنها از فیزیک غیرطبیعی که در سایر سکوبازیها رایج است خبری نیست. این سبک که میتوانیم از Prince of Persia به عنوان نماد آن یاد کنیم، سکوبازیِ سینمایی نام دارد. Oddworld و Flashback و حتی بازی تحسین شدهی Limbo نیز جزء همین گروه از بازیها محسوب میشوند.
سکوبازیِ ماجراجویی نام سبک دیگری است که در آن علاوه بر سکوبازی، از المانهای بازیهای اکشنِ ماجراجویی مثل جستجوی آزادانهی محیط، کسب قدرتهای جدید و وجود سیستم کولهپشتی استفاده شده است. بسیاری از بازیهای دوبعدی سری Metroid و Castlevania دارای سبک سکوبازی ماجراجویی هستند، به همین دلیل این سبک را «مترویدوانیا» (Metroidvania) نیز مینامند. Cave Story و Shadow Complex به همراه بازی جدیدتر DuckTales: Remastered مثالهای دیگر این سبک هستند.
در سالهای اخیر گونهی دیگری از عناوین سکوبازی رواج یافتهاند که در آنها قهرمان بازی به طور پیوسته به سمت جلو حرکت میکند و بازیکنها باید با انجام حرکات مختلف مثل پریدن، سُر خوردن یا حمله کردن، تا جایی که میتوانند به پیش بروند و امتیاز بیشتری کسب کنند. این ژانر دویدنِ بیپایان (Endless Running) نام دارد و از پرطرفدارترین سبکها روی دستگاههای موبایل است. علاقمندان به بازیهای موبایلی حتما با Temple Run و Subway Surfers و Sonic Dash و Rayman Jungle Run که از معروفترین بازیهای سبک دویدن بیپایان هستند آشنایی دارند.
۴.میدان نبرد چندنفرهی آنلاین
میدان نبرد چندنفرهی آنلاین (Multiplayer Online Battle Arena یا MOBA) در واقع یکی از زیرسبکهای ژانر استراتژیِ همزمان است، اما دو تفاوت عمدهی آن با سایر بازیهای استراتژی باعث میشود تا آن را زیرمجموعهی سبک اکشن تلقی کنیم؛ در بازیهای میدان نبرد چندنفرهی آنلاین، بازیکنها فقط یک شخصیت را کنترل میکنند (تفاوت اول) و خبری از ساخت و ساز واحد در این بازیها نیست (تفاوت دوم). در بیشتر بازیهای این ژانر، دو تیم مقابل یکدیگر قرار میگیرند و بازیکنها با انتخاب یک قهرمان یا هیرو، به عنوان یکی از اعضای تیم کار را آغاز میکنند.